Metotab 2,5 mg
Methotrexatum
Tabletki 2,5 mg | Methotrexatum 2.5 mg
medac Gesellschaft für klinische Spezialpräparate mbH, Niemcy
Ulotka
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika
Metotab 2,5 mg, tabletki Metotab 7,5 mg, tabletki Metotab 10 mg, tabletki
Metotreksat
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. • Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. • W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. • Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same. • Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki:
Lek Metotab jest wskazany w leczeniu:
• Ciężkiej, czynnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów u dorosłych pacjentów. • Ciężkiej i uogólnionej łuszczycy pospolitej, szczególnie typu plackowatego, u dorosłych pacjentów, którzy nie reagują na standardowe leczenie.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą chorobą stawów i tkanki łącznej, która charakteryzuje się zapaleniem błon maziowych (błon y znajdujące się w stawach). Błony maziowe wytwarzają płyn, którego funkcją jest zmniejszanie tarcia w wielu stawach. Stan zapalny powoduje pogrubienie błony maziowej i obrzęk stawu.
Łuszczyca pospolita jest często spotykaną, przewlekłą chorobą skóry, którą cechuje występowanie czerwonych plam pokrytych grubymi, suchymi, srebrzystymi, przylegającymi łuskami.
Lek Metotab modyfikuje i spowalnia przebieg choroby.
Metotreksat, który jest składnikiem leku Metotab, może być również dopuszczony do leczenia innych chorób niewymienionych w tej ulotce. W razie dalszych wątpliwości należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub innego pracownika opieki zdrowotnej i zawsze postępować zgodnie z ich zaleceniami.
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022
Ważne ostrzeżenie dotyczące dawkowania leku Metotab (metotreksat):
W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycy pospolitej Metotab należy przyjmować tylko raz na tydzień. Przyjęcie zbyt dużej dawki Metotab (metotreksat) może mieć skutek śmiertelny. Należy bardzo uważnie zapoznać się z treścią punktu 3 tej ulotki. W razie jakichkolwiek pytań, należy przed przyjęciem tego leku zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Kiedy nie przyjmować leku Metotab • jeśli pacjent ma uczulenie na metotreksat lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku (wymienione w punkcie 6), • jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby lub nerek albo choroba krwi, • jeśli pacjent pije duże ilości alkoholu, • jeśli u pacjenta występuje ciężkie zakażenie, np. gruźlica lub zakażenie HIV, lub inny zespół niedoboru odporności, • jeśli u pacjenta występuje owrzodzenie jamy ustnej, żołądka lub jelit, • jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią (patrz punkt „Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność”), • jeśli pacjent ma w tym samym czasie otrzymać szczepionkę zawierającą żywe drobnoustroje.
Ostrzeżenia i środki ostrożności Przed rozpoczęciem stosowania leku Metotab należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą: • jeśli pacjent jest w podeszłym wieku lub w złym stanie ogólnym, • jeśli pacjent ma zaburzoną czynność wątroby lub nerek, • jeśli pacjent jest odwodniony.
Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania leku Metotab Metotreksat na pewien czas zaburza wytwarzanie plemników i komórek jajowych; w większości przypadków działanie to ustępuje. Metotreksat może spowodować poronienie i ciężkie wady wrodzone. Pacjentka powinna unikać zajścia w ciążę w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu leczenia. Patrz także punkt „Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność”.
Zalecane badania kontrole i środki ostrożności Ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić również po zastosowaniu małych dawek metotreksatu. Aby wykryć je na czas, lekarz musi wykonywać badania kontrolne i testy laboratoryjne.
Przed rozpoczęciem leczenia Przed rozpoczęciem leczenia wykonane zostanie badanie krwi, aby sprawdzić, czy pacjent ma wystarczającą liczbę komórek krwi. Badania krwi zostaną również wykonane, aby ocenić czynność wątroby i sprawdzić, czy u pacjenta nie występuje zapalenie wątroby. Ponadto sprawdzone zostanie stężenie albuminy (białka krwi) w surowicy i czynność nerek oraz przeprowadzona ocena w kierunku zapalenia wątroby (zakażenia wirusem zapalenia wątroby). Lekarz może również zdecydować o przeprowadzeniu innych badań wątroby, które mogą obejmować badania obrazowe wątroby lub pobranie niewielkiej próbki tkanki wątroby w celu dokładniejszej oceny. Ponadto lekarz może sprawdzić, czy u pacjenta nie występuje gruźlica i w tym celu zlecić wykonanie RTG klatki piersiowej lub badania czynności płuc.
Podczas leczenia Lekarz może wykonać następujące badania:
• badanie jamy ustnej i gardła w celu wykrycia zmian błon śluzowych, takich jak stan zapalny lub owrzodzenie; pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 • badania krwi/ morfologia krwi oraz ocenę stężenia metotreksatu w surowicy krwi; • badanie krwi w celu kontroli czynności wątroby; • badania obrazowe, aby kontrolować stan wątroby; • pobranie niewielkiej próbki tkanki z wątroby w celu dokładniejszej oceny; • badanie krwi w celu kontroli czynności nerek; • badanie kontrolne układu oddechowego i, w razie konieczności, badanie czynności płuc.
Bardzo ważne jest, aby pacjent stawił się na te planowe badania. Jeśli wyniki którychkolwiek z tych badań będą wykazywały nieprawidłowości, lekarz odpowiednio dostosuje leczenie.
Pacjenci w podeszłym wieku Pacjenci w podeszłym wieku leczeni metotreksatem powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarza w celu jak najszybszego wykrywania możliwych objawów niepożądanych. Związane z wiekiem zaburzenia czynności wątroby i nerek oraz niski poziom kwasu foliowego w organizmie osób starszych wymagają zastosowania względnie niskiego dawkowania metotreksatu.
Inne środki ostrożności Podczas leczenia metotreksatem notowano przypadki ostrego krwawienia z płuc u pacjentów z zasadniczą chorobą reumatologiczną. Jeśli u pacjenta wystąpi krwioplucie, czyli odkrztuszanie wydzieliny z krwią, należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza.
Metotreksat może wpływać na układ odpornościowy i niektóre szczepionki mogą nie mieć odpowiedniego działania podczas stosowania metotreksatu. Jeśli u pacjenta występują utajone lub przewlekłe zakażenia (np. półpasiec, gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C), w trakcie leczenia metotreksatem może wystąpić ich zaostrzenie lub pogorszenia stanu zdrowia.
Jeśli pacjent miał wcześniej problemy skórne po radioterapii (popromienne zapalenie skóry) i oparzenia słoneczne, w trakcie leczenia metotreksatem te objawy mogą ponownie wystąpić (reakcja „z przywołania”). Ekspozycja na promieniowanie UV podczas leczenia metotreksatem może nasilać zmiany łuszczycowe.
Może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych (chłoniak). W takim przypadku należy przerwać leczenie.
Biegunka może być działaniem niepożądanym leku Metotab i wymaga przerwania leczenia. Jeżeli u pacjenta wystąpi biegunka, należy powiedzieć o tym lekarzowi.
W przypadku wystąpienia obrzęku, np. twarzy, języka i (lub) gardła i (lub) trudności z połykaniem albo pokrzywki z towarzyszącymi trudnościami z oddychaniem (wstrząs anafilaktyczny), należy przerwać stosowanie leku Metotab i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
U pacjentów chorujących na raka i leczonych metotreksatem zgłaszano występowanie określonych zaburzeń czynności mózgu (encefalopatia/leukoencefalopatia). Nie można wykluczyć występowania tego typu działań niepożądanych w przypadku stosowania metotreksatu w leczeniu innych chorób.
Jeśli pacjent, jego partner lub opiekun zauważą nowe wystąpienie lub nasilenie objawów neurologicznych, w tym ogólne osłabienie mięśni, zaburzenia widzenia, zmiany myślenia, pamięci i orientacji prowadzące do dezorientacji i zmian osobowości, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogą to być objawy bardzo rzadkiego, poważnego zakażenia mózgu, nazywanego postępującą wieloogniskową leukoencefalopatią (ang. progressive multifocal leukoencephalopathy, PML).
Metotab a inne leki Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować.
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Skuteczność stosowania leku Metotab może ulec zmianie w przypadku jednoczesnego przyjmowania niektórych innych leków:
• antybiotyki, np.: tetracykliny, chloramfenikol, niewchłanialne antybiotyki o szerokim spektrum działania, penicyliny, glikopeptydy, sulfonamidy, cyprofloksacyna i cefalotyna (leki stosowane w zapobieganiu i leczeniu niektórych zakażeń); • niesteroidowe leki przeciwzapalne lub salicylany [leki przeciwbólowe i (lub) przeciwzapalne, np. kwas acetylosalicylowy, diklofenak i ibuprofen lub pirazol]; • probenecyd (stosowany w leczeniu dny moczanowej); • słabe kwasy organiczne takie jak diuretyki pętlowe (leki moczopędne); • leki, które mogą szkodliwie wpływać na czynność szpiku kostnego, np. trymetoprym- sulfametoksazol (antybiotyk), czy pirymetamina; • inne leki stosowane w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, np. leflunomid, sulfasalazyna i azatiopryna; • merkaptopuryna (lek o działaniu cytostatycznym); • retynoidy (leki stosowane w łuszczycy i innym chorobom skóry); • teofilina (lek stosowane w astmie oskrzelowej i innym chorobom płuc); • niektóre leki stosowane w chorobach żołądka, np. omeprazol i pantoprazol; • leki hipoglikemizujące (zmniejszające stężenie cukru we krwi).
Preparaty witaminowe zawierające kwas foliowy mogą zmniejszyć skuteczność leczenia i należy je zażywać tylko na zlecenie lekarza.
Podczas stosowania leku Metotab należy unikać szczepień z zastosowaniem żywych szczepionek.
Lek Metotab z jedzeniem, piciem i alkoholem Podczas stosowania leku Metotab należy unikać picia alkoholu oraz nadmiernych ilości kawy, napojów zawierających kofeinę i czarnej herbaty.
Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność
Ciąża Nie stosować leku Metotab, jeśli pacjentka jest w ciąży lub próbuje zajść w ciążę. Metotreksat może spowodować wady wrodzone, działać szkodliwie na nienarodzone dziecko lub wywołać poronienie. Jest to związane z wadami rozwojowymi czaszki, twarzy, serca i naczyń krwionośnych, mózgu i kończyn. Dlatego bardzo ważne jest, aby pacjentki będące w ciąży lub planujące ciążę nie przyjmowały metotreksatu. Jeśli pacjentka jest w wieku rozrodczym, należy przed rozpoczęciem leczenia definitywnie potwierdzić, że nie jest ona w ciąży, podejmując odpowiednie działania, np. wykonując test ciążowy. Pacjentka powinna unikać zajścia w ciążę w czasie leczenia metotreksatem i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu, stosując przez cały ten czas niezawodne metody antykoncepcji (patrz także punkt „Ostrzeżenia i środki ostrożności”). Jeśli pacjentka w czasie leczenia zajdzie w ciążę lub podejrzewa, że może być w ciąży, powinna jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Pacjentka powinna uzyskać poradę dotyczącą możliwego szkodliwego wpływu leczenia na dziecko. Jeżeli pacjentka planuje zajść w ciążę, powinna skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który może skierować pacjentkę do specjalisty, w celu uzyskania porady przed planowanym rozpoczęciem leczenia.
Płodność mężczyzn Dostępne dowody nie wskazują na zwiększone ryzyko wad rozwojowych lub poronień po przyjęciu przez ojca metotreksatu w dawce poniżej 30 mg/tydzień. Nie można jednak całkowicie wykluczyć ryzyka. Metotreksat może działać genotoksycznie. Oznacza to, że lek może powodować mutacje genetyczne. Metotreksat może mieć wpływ na plemniki i wywoływać wady wrodzone. Dlatego pacjent powinien unikać zapłodnienia partnerki i nie może być dawcą nasienia w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu.
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Karmienie piersią Przed rozpoczęciem leczenia i podczas stosowania leku Metotab należy zaprzestać karmienia piersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn Podczas stosowania leku Metotab mogą występować działania niepożądane ze strony ośrodkowego układu nerwowego, np. uczucie zmęczenia i zawroty głowy. W niektórych przypadkach może to niekorzystnie wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów lub wykonywania zadań wymagających zwiększonej koncentracji uwagi. W przypadku występowania zmęczenia lub senności nie należy prowadzić pojazdów lub obsługiwać maszyn.
Pacjent jest odpowiedzialny za podjęcie decyzji, czy jest odpowiednio sprawny, aby móc prowadzić pojazd lub wykonywać zadania wymagające zwiększonej koncentracji uwagi. Leki stosowane przez pacjenta, ze względu na swoje działanie lub działania niepożądane, są jednym z czynników, które mogą wpływać na zdolność wykonywania tych zadań w sposób bezpieczny. Opis działania leku i działań niepożądanych został przedstawiony w innych punktach ulotki. Należy przeczytać wszystkie informacje zawarte w tej ulotce, a w razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Lek Metotab zawiera laktozę jednowodną Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta nietolerancję niektórych cukrów, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.
Zalecana dawka: Dawka w reumatoidalnym zapaleniu stawów i łuszczycy pospolitej: Przyjmować lek Metotab tylko raz na tydzień. Pacjent w porozumieniu z lekarzem ustali , w którym dniu tygodnia będzie zażywał lek.
Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Dawkę leku ustala lekarz w sposób indywidualnie dostosowany do potrzeb każdego pacjenta. Zazwyczaj lek zaczyna działać po 4 – 8 tygodniach w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, a w przypadku łuszczycy pospolitej po 2 – 6 tygodniach. Czas trwania leczenia ustala lekarz.
W przypadku wrażenia, że działanie leku Metotab jest za silne lub za słabe, należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Metotab Należy przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących dawkowania. Nie należy zmieniać dawkowania leku samodzielnie.
W przypadku podejrzenia, że pacjent przyjął większą niż zalecana dawkę leku Metotab, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem prowadzącym leczenie, który zdecyduje o odpowiednim leczeniu w zależności od ciężkości zatrucia.
Pominięcie przyjęcia leku Metotab Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. Należy poradzić się lekarza i przyjąć przepisaną przez lekarza dawkę jak najszybciej, a następnie przyjmować dawkę raz w tygodniu.
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022
Częstość występowania i stopień nasilenia działań niepożądanych zależą od dawki i częstości podawania leku Metotab. Ponieważ ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić nawet po małych dawkach leku, ważne jest, aby lekarz regularnie kontrolował stan zdrowia pacjenta. Lekarz prowadzący wykonana badania w celu wykluczenia nieprawidłowości parametrów krwi (np. mała liczba białych krwinek, mała liczba płytek krwi, chłoniak) oraz zmian w nerkach i wątrobie.
Najistotniejsze działania niepożądane dotyczą układu krwiotwórczego i przewodu pokarmowego.
Należy niezwłocznie powiedzieć lekarzowi, jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek następujące objawy, gdyż mogą one wskazywać na ciężkie, potencjalnie zagrażające życiu działania niepożądane, które wymagają pilnego podjęcia określonego leczenia: • uporczywy suchy kaszel bez odkrztuszania, duszność i gorączka; mogą to być objawy zapalenia płuc [często]; • krwioplucie, czyli odkrztuszanie wydzieliny z krwią [częstość nieznana]; • objawy uszkodzenia wątroby np. zażółcenie skóry i białek oczu; metotreksat może powodować przewlekłe uszkodzenie wątroby (marskość wątroby), tworzenie blizn w tkance wątroby (zwłóknienie wątroby), tłuszczowe zwyrodnienie wątroby [wszystkie niezbyt często], zapalenie wątroby (ostre zapalenie wątroby) [rzadko] i niewydolność wątroby [bardzo rzadko]; • objawy uczulenia takie jak wysypka skórna, w tym zaczerwieniona, swędząca skóra, obrzęk dłoni, stóp, kostek, twarzy, ust, jamy ustnej lub gardła (który może powodować trudności z połykaniem lub oddychaniem) i uczucie zbliżającego się omdlenia; mogą to być objawy ciężkich reakcji uczuleniowych lub wstrząsu anafilaktycznego [rzadko]; • objawy uszkodzenia nerek, takie jak obrzęk dłoni, kostek, lub stóp lub zmiana częstości oddawania moczu lub zmniejszenie ilości moczu (skąpomocz) lub brak moczu (bezmocz); mogą to być objawy niewydolności nerek [rzadko]; • objawy zakażenia np. gorączka, dreszcze, obolałość, ból gardła; metotreksat może zwiększać podatność na zakażenia. Mogą wystąpić ciężkie zakażenia takie jak określony rodzaj zapalenia płuc (zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii) i zatrucie krwi bakteriami i ich toksynami (posocznica) [rzadko]; • objawy, takie jak osłabienie/częściowa utrata sprawności układu mięśniowego jednej strony ciała (udar) lub ból, obrzęk, zaczerwienienie i nietypowe uczucie ciepła w jednej z nóg (zakrzepica żył głębokich); te objawy mogą być związane z przemieszczeniem skrzep u i zablokowaniem naczynia krwionośnego (zdarzenie zakrzepowo-zatorowe) [rzadko]; • gorączka i ciężkie pogorszenie ogólnego stanu zdrowia lub nagła gorączka, której towarzyszy ból gardła lub jamy ustnej lub zaburzenia oddawania moczu; metotreksat może powodować gwałtowne zmniejszenie liczby białych krwinek (agranulocytozę) i ciężkie zahamowanie czynności szpiku [bardzo rzadko]; • nieoczekiwane krwawienie np. krwawienie z dziąseł, krew w moczu, w wymiotach lub pojawienie się siniaków; mogą to być objawy znacznego zmniejszenia liczby płytek krwi spowodowanego ciężkim zahamowaniem czynności szpiku kostnego [bardzo rzadko]; • objawy, takie jak nasilony ból głowy z towarzyszącą gorączką, sztywnością karku, nudnościami, wymiotami, dezorientacją i wrażliwością na światło mogą wskazywać na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ostre aseptyczne zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych) [bardzo rzadko]; • u pacjentów chorujących na raka i otrzymujących leczenie metotreksatem zgłaszano występowanie określonych zaburzeń czynności mózgu (encefalopatia/leukoencefalopatia). Nie można wykluczyć występowania tego typu działań niepożądanych w przypadku stosowania metotreksatu w leczeniu innych chorób. Do objawów tego typu zaburzeń czynności mózgu należą odmienny stan psychiczny, zaburzenia ruchu (ataksja), zaburzenia wzroku lub zaburzenia pamięci [częstość nieznana]; • ciężka wysypka skórna lub pęcherze na skórze (mogą występować również w jamie ustnej, oczach i na narządach płciowych); mogą to być objawy zespołu Stevensa-Johnsona lub zespoł u oparzenia skóry (martwica toksyczno-rozpływna naskórka/zespół Lyella) [bardzo rzadko].
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Poniżej znajdują się inne działania niepożądane, które mogą wystąpić:
Bardzo często (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób) • Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, niestrawność, nudności, utrata apetytu, ból brzucha. • Nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby (AST, ALT, bilirubina, fosfataza zasadowa).
Często (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 osób) • Owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej, biegunka. • Wysypka, zaczerwienienie skóry, świąd . • Ból głowy, zmęczenie, senność. • Zmniejszone wytwarzanie krwinek ze zmniejszeniem liczby krwinek białych, zmniejszeniem liczby krwinek czerwonych, zmniejszeniem liczby płytek krwi.
Niezbyt często (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 100 osób) • Zapalenie gardła. • Zapalenie jelit, wymioty, zapalenie trzustki, czarne i smołowate stolce , owrzodzenie i krwawienie z przewodu pokarmowego. • Zwiększona wrażliwość na światło, wypadanie włosów, zwiększenie liczby guzków reumatoidalnych, owrzodzenie skóry, półpasiec, zapalenie naczyń krwionośnych, wysypka skórna przypominająca opryszczkę, pokrzywka. • Ujawnienie się cukrzycy. • Zawroty głowy, osłabienie zdolności myślenia (zaburzenie czynności poznawczych), dezorientacja, depresja. • Zmniejszenie stężenia albumin w surowicy krwi. • Zmniejszenie liczby wszystkich krwinek i płytek krwi. • Zapalenie i owrzodzenie pęcherza moczowego lub pochwy, zmniejszona czynność nerek, zaburzenia w oddawaniu moczu. • Bóle stawów, bóle mięśni, zmniejszenie masy kostnej.
Rzadko (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 1000 osób) • Zmniejszenie wchłaniania składników odżywczych, zapalenie dziąseł. • Przebarwienie skóry, trądzik, niebieskie plamki spowodowane krwawieniem z naczyń (podbiegnięcia krwawe, wybroczyny), alergiczne zapalenie naczyń krwionośnych. • Zmniejszenie stężenia przeciwciał we krwi. • Zakażenie (w tym uaktywnienie się utajonego zakażenia przewlekłego), zaczerwienienie oczu (zapalenie spojówek). • Wahania nastroju. • Zaburzenia widzenia. • Zapalenie osierdzia, nagromadzenie płynu w worku osierdziowym, utrudnienie napełniania serca spowodowane płynem w worku osierdziowym. • Niskie ciśnienie krwi. • Wytworzenie się tkanki bliznowatej w płucach (zwłóknienie płuc), duszność i astma oskrzelowa, nagromadzenie płynu w opłucnej. • Złamania spowodowane przeciążeniem lub osłabieniem kości (złamania przeciążeniowe). • Zaburzenia elektrolitowe. • Gorączka, upośledzenie gojenia się ran.
Bardzo rzadko (mogą wystąpić u mniej niż 1 na 10 000 osób) • Nagłe, ciężkie rozdęcie jelita grubego (toksyczne rozdęcie okrężnicy). • Nasilenie przebarwienia paznokci, zapalenie skórek wokół paznokci (ostra zanokcica), głębokie zakażenie mieszków włosowych (czyraczność), widoczne powiększenie małych naczyń krwionośnych. • Ból, zmniejszenie siły mięśniowej, uczucie drętwienia lub mrowienia lub odczuwanie słabszej niż zwykle reakcji na bodźce, zmiany odczucia smaku (metaliczny posmak), drgawki, porażenie, objawy oponowe. • Osłabienie widzenia, niezapalna choroba oka (retinopatia). pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 • Zanik popędu płciowego, impotencja, powiększenie piersi u mężczyzn, zaburzenia wytwarzania nasienia (oligospermia), zaburzenia oogenezy, zaburzenia spermatogenezy, bezpłodność, zaburzenia miesiączkowania, upławy. • Powiększenie węzłów chłonnych (chłoniak). • Zaburzenia limfoproliferacyjne (nadprodukcja krwinek białych).
Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych) • Zwiększona liczba krwinek białych. • Krwawienie z nosa. • Obecność białka w moczu. • Uczucie osłabienia. • Krwawienie z płuc. • Uszkodzenia kości szczęki (w wyniku nadprodukcji krwinek białych). • Zaczerwienienie i łuszczenie się skóry. • Opuchlizna.
Zgłaszanie działań niepożądanych Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, PL-02-222 Warszawa, Tel.: +48 22 49-21-301, Faks: +48 22 49-21-309, Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl . Dzia łania niepożądane można zgłaszać równie ż podmiotowi odpowiedzialnemu. Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania leku.
Nie stosować leku Metotab po upływie terminu ważności zamieszczonego na opakowaniu po skrócie „Termin ważności”. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko.
Co zawiera lek Metotab • Substancją czynną leku jest metotreksat. Lek zawiera 2,5 mg lub 7,5 mg lub 10 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). • Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, skrobia żelowana, magnezu stearynian.
Jak wygląda lek Metotab i co zawiera opakowanie Tabletki żółte, lekko nakrapiane, okrągłe, obustronnie wypukłe. Tabletki 10 mg mają linię podziału, która jest przeznaczona wyłącznie do oznakowania.
Butelka z HDPE lub PP, z wieczkiem z PP, zawierająca 10, 30, 50 lub 100 tabletek.
Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie. pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022
Podmiot odpowiedzialny i wytwórca
medac Gesellschaft für klinische Spezialpräparate mbH Theaterstr. 6 Niemcy Tel. +49 4103 8006 0 Faks: +49 4103 8006 100
Data ostatniej aktualizacji ulotki: 05/2022
Metotab 2,5 mg, tabletki Metotab 7,5 mg, tabletki Metotab 10 mg, tabletki
Metotreksat
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. • Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. • W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. • Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same. • Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki:
1. Co to jest lek Metotab i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku Metotab
3. Jak przyjmować lek Metotab
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać lek Metotab
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest lek Metotab i w jakim celu się go stosuje
Lek Metotab jest wskazany w leczeniu:
• Ciężkiej, czynnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów u dorosłych pacjentów. • Ciężkiej i uogólnionej łuszczycy pospolitej, szczególnie typu plackowatego, u dorosłych pacjentów, którzy nie reagują na standardowe leczenie.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą chorobą stawów i tkanki łącznej, która charakteryzuje się zapaleniem błon maziowych (błon y znajdujące się w stawach). Błony maziowe wytwarzają płyn, którego funkcją jest zmniejszanie tarcia w wielu stawach. Stan zapalny powoduje pogrubienie błony maziowej i obrzęk stawu.
Łuszczyca pospolita jest często spotykaną, przewlekłą chorobą skóry, którą cechuje występowanie czerwonych plam pokrytych grubymi, suchymi, srebrzystymi, przylegającymi łuskami.
Lek Metotab modyfikuje i spowalnia przebieg choroby.
Metotreksat, który jest składnikiem leku Metotab, może być również dopuszczony do leczenia innych chorób niewymienionych w tej ulotce. W razie dalszych wątpliwości należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub innego pracownika opieki zdrowotnej i zawsze postępować zgodnie z ich zaleceniami.
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022
2. Informacje ważne przed przyjęciem leku Metotab
Ważne ostrzeżenie dotyczące dawkowania leku Metotab (metotreksat):
W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycy pospolitej Metotab należy przyjmować tylko raz na tydzień. Przyjęcie zbyt dużej dawki Metotab (metotreksat) może mieć skutek śmiertelny. Należy bardzo uważnie zapoznać się z treścią punktu 3 tej ulotki. W razie jakichkolwiek pytań, należy przed przyjęciem tego leku zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Kiedy nie przyjmować leku Metotab • jeśli pacjent ma uczulenie na metotreksat lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku (wymienione w punkcie 6), • jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba wątroby lub nerek albo choroba krwi, • jeśli pacjent pije duże ilości alkoholu, • jeśli u pacjenta występuje ciężkie zakażenie, np. gruźlica lub zakażenie HIV, lub inny zespół niedoboru odporności, • jeśli u pacjenta występuje owrzodzenie jamy ustnej, żołądka lub jelit, • jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią (patrz punkt „Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność”), • jeśli pacjent ma w tym samym czasie otrzymać szczepionkę zawierającą żywe drobnoustroje.
Ostrzeżenia i środki ostrożności Przed rozpoczęciem stosowania leku Metotab należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą: • jeśli pacjent jest w podeszłym wieku lub w złym stanie ogólnym, • jeśli pacjent ma zaburzoną czynność wątroby lub nerek, • jeśli pacjent jest odwodniony.
Specjalne środki ostrożności dotyczące stosowania leku Metotab Metotreksat na pewien czas zaburza wytwarzanie plemników i komórek jajowych; w większości przypadków działanie to ustępuje. Metotreksat może spowodować poronienie i ciężkie wady wrodzone. Pacjentka powinna unikać zajścia w ciążę w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu leczenia. Patrz także punkt „Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność”.
Zalecane badania kontrole i środki ostrożności Ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić również po zastosowaniu małych dawek metotreksatu. Aby wykryć je na czas, lekarz musi wykonywać badania kontrolne i testy laboratoryjne.
Przed rozpoczęciem leczenia Przed rozpoczęciem leczenia wykonane zostanie badanie krwi, aby sprawdzić, czy pacjent ma wystarczającą liczbę komórek krwi. Badania krwi zostaną również wykonane, aby ocenić czynność wątroby i sprawdzić, czy u pacjenta nie występuje zapalenie wątroby. Ponadto sprawdzone zostanie stężenie albuminy (białka krwi) w surowicy i czynność nerek oraz przeprowadzona ocena w kierunku zapalenia wątroby (zakażenia wirusem zapalenia wątroby). Lekarz może również zdecydować o przeprowadzeniu innych badań wątroby, które mogą obejmować badania obrazowe wątroby lub pobranie niewielkiej próbki tkanki wątroby w celu dokładniejszej oceny. Ponadto lekarz może sprawdzić, czy u pacjenta nie występuje gruźlica i w tym celu zlecić wykonanie RTG klatki piersiowej lub badania czynności płuc.
Podczas leczenia Lekarz może wykonać następujące badania:
• badanie jamy ustnej i gardła w celu wykrycia zmian błon śluzowych, takich jak stan zapalny lub owrzodzenie; pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 • badania krwi/ morfologia krwi oraz ocenę stężenia metotreksatu w surowicy krwi; • badanie krwi w celu kontroli czynności wątroby; • badania obrazowe, aby kontrolować stan wątroby; • pobranie niewielkiej próbki tkanki z wątroby w celu dokładniejszej oceny; • badanie krwi w celu kontroli czynności nerek; • badanie kontrolne układu oddechowego i, w razie konieczności, badanie czynności płuc.
Bardzo ważne jest, aby pacjent stawił się na te planowe badania. Jeśli wyniki którychkolwiek z tych badań będą wykazywały nieprawidłowości, lekarz odpowiednio dostosuje leczenie.
Pacjenci w podeszłym wieku Pacjenci w podeszłym wieku leczeni metotreksatem powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarza w celu jak najszybszego wykrywania możliwych objawów niepożądanych. Związane z wiekiem zaburzenia czynności wątroby i nerek oraz niski poziom kwasu foliowego w organizmie osób starszych wymagają zastosowania względnie niskiego dawkowania metotreksatu.
Inne środki ostrożności Podczas leczenia metotreksatem notowano przypadki ostrego krwawienia z płuc u pacjentów z zasadniczą chorobą reumatologiczną. Jeśli u pacjenta wystąpi krwioplucie, czyli odkrztuszanie wydzieliny z krwią, należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza.
Metotreksat może wpływać na układ odpornościowy i niektóre szczepionki mogą nie mieć odpowiedniego działania podczas stosowania metotreksatu. Jeśli u pacjenta występują utajone lub przewlekłe zakażenia (np. półpasiec, gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C), w trakcie leczenia metotreksatem może wystąpić ich zaostrzenie lub pogorszenia stanu zdrowia.
Jeśli pacjent miał wcześniej problemy skórne po radioterapii (popromienne zapalenie skóry) i oparzenia słoneczne, w trakcie leczenia metotreksatem te objawy mogą ponownie wystąpić (reakcja „z przywołania”). Ekspozycja na promieniowanie UV podczas leczenia metotreksatem może nasilać zmiany łuszczycowe.
Może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych (chłoniak). W takim przypadku należy przerwać leczenie.
Biegunka może być działaniem niepożądanym leku Metotab i wymaga przerwania leczenia. Jeżeli u pacjenta wystąpi biegunka, należy powiedzieć o tym lekarzowi.
W przypadku wystąpienia obrzęku, np. twarzy, języka i (lub) gardła i (lub) trudności z połykaniem albo pokrzywki z towarzyszącymi trudnościami z oddychaniem (wstrząs anafilaktyczny), należy przerwać stosowanie leku Metotab i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
U pacjentów chorujących na raka i leczonych metotreksatem zgłaszano występowanie określonych zaburzeń czynności mózgu (encefalopatia/leukoencefalopatia). Nie można wykluczyć występowania tego typu działań niepożądanych w przypadku stosowania metotreksatu w leczeniu innych chorób.
Jeśli pacjent, jego partner lub opiekun zauważą nowe wystąpienie lub nasilenie objawów neurologicznych, w tym ogólne osłabienie mięśni, zaburzenia widzenia, zmiany myślenia, pamięci i orientacji prowadzące do dezorientacji i zmian osobowości, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogą to być objawy bardzo rzadkiego, poważnego zakażenia mózgu, nazywanego postępującą wieloogniskową leukoencefalopatią (ang. progressive multifocal leukoencephalopathy, PML).
Metotab a inne leki Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować.
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Skuteczność stosowania leku Metotab może ulec zmianie w przypadku jednoczesnego przyjmowania niektórych innych leków:
• antybiotyki, np.: tetracykliny, chloramfenikol, niewchłanialne antybiotyki o szerokim spektrum działania, penicyliny, glikopeptydy, sulfonamidy, cyprofloksacyna i cefalotyna (leki stosowane w zapobieganiu i leczeniu niektórych zakażeń); • niesteroidowe leki przeciwzapalne lub salicylany [leki przeciwbólowe i (lub) przeciwzapalne, np. kwas acetylosalicylowy, diklofenak i ibuprofen lub pirazol]; • probenecyd (stosowany w leczeniu dny moczanowej); • słabe kwasy organiczne takie jak diuretyki pętlowe (leki moczopędne); • leki, które mogą szkodliwie wpływać na czynność szpiku kostnego, np. trymetoprym- sulfametoksazol (antybiotyk), czy pirymetamina; • inne leki stosowane w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, np. leflunomid, sulfasalazyna i azatiopryna; • merkaptopuryna (lek o działaniu cytostatycznym); • retynoidy (leki stosowane w łuszczycy i innym chorobom skóry); • teofilina (lek stosowane w astmie oskrzelowej i innym chorobom płuc); • niektóre leki stosowane w chorobach żołądka, np. omeprazol i pantoprazol; • leki hipoglikemizujące (zmniejszające stężenie cukru we krwi).
Preparaty witaminowe zawierające kwas foliowy mogą zmniejszyć skuteczność leczenia i należy je zażywać tylko na zlecenie lekarza.
Podczas stosowania leku Metotab należy unikać szczepień z zastosowaniem żywych szczepionek.
Lek Metotab z jedzeniem, piciem i alkoholem Podczas stosowania leku Metotab należy unikać picia alkoholu oraz nadmiernych ilości kawy, napojów zawierających kofeinę i czarnej herbaty.
Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność
Ciąża Nie stosować leku Metotab, jeśli pacjentka jest w ciąży lub próbuje zajść w ciążę. Metotreksat może spowodować wady wrodzone, działać szkodliwie na nienarodzone dziecko lub wywołać poronienie. Jest to związane z wadami rozwojowymi czaszki, twarzy, serca i naczyń krwionośnych, mózgu i kończyn. Dlatego bardzo ważne jest, aby pacjentki będące w ciąży lub planujące ciążę nie przyjmowały metotreksatu. Jeśli pacjentka jest w wieku rozrodczym, należy przed rozpoczęciem leczenia definitywnie potwierdzić, że nie jest ona w ciąży, podejmując odpowiednie działania, np. wykonując test ciążowy. Pacjentka powinna unikać zajścia w ciążę w czasie leczenia metotreksatem i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu, stosując przez cały ten czas niezawodne metody antykoncepcji (patrz także punkt „Ostrzeżenia i środki ostrożności”). Jeśli pacjentka w czasie leczenia zajdzie w ciążę lub podejrzewa, że może być w ciąży, powinna jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Pacjentka powinna uzyskać poradę dotyczącą możliwego szkodliwego wpływu leczenia na dziecko. Jeżeli pacjentka planuje zajść w ciążę, powinna skonsultować się z lekarzem prowadzącym, który może skierować pacjentkę do specjalisty, w celu uzyskania porady przed planowanym rozpoczęciem leczenia.
Płodność mężczyzn Dostępne dowody nie wskazują na zwiększone ryzyko wad rozwojowych lub poronień po przyjęciu przez ojca metotreksatu w dawce poniżej 30 mg/tydzień. Nie można jednak całkowicie wykluczyć ryzyka. Metotreksat może działać genotoksycznie. Oznacza to, że lek może powodować mutacje genetyczne. Metotreksat może mieć wpływ na plemniki i wywoływać wady wrodzone. Dlatego pacjent powinien unikać zapłodnienia partnerki i nie może być dawcą nasienia w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu.
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Karmienie piersią Przed rozpoczęciem leczenia i podczas stosowania leku Metotab należy zaprzestać karmienia piersią.
Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn Podczas stosowania leku Metotab mogą występować działania niepożądane ze strony ośrodkowego układu nerwowego, np. uczucie zmęczenia i zawroty głowy. W niektórych przypadkach może to niekorzystnie wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów lub wykonywania zadań wymagających zwiększonej koncentracji uwagi. W przypadku występowania zmęczenia lub senności nie należy prowadzić pojazdów lub obsługiwać maszyn.
Pacjent jest odpowiedzialny za podjęcie decyzji, czy jest odpowiednio sprawny, aby móc prowadzić pojazd lub wykonywać zadania wymagające zwiększonej koncentracji uwagi. Leki stosowane przez pacjenta, ze względu na swoje działanie lub działania niepożądane, są jednym z czynników, które mogą wpływać na zdolność wykonywania tych zadań w sposób bezpieczny. Opis działania leku i działań niepożądanych został przedstawiony w innych punktach ulotki. Należy przeczytać wszystkie informacje zawarte w tej ulotce, a w razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Lek Metotab zawiera laktozę jednowodną Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta nietolerancję niektórych cukrów, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.
3. Jak przyjmować lek Metotab
Zalecana dawka: Dawka w reumatoidalnym zapaleniu stawów i łuszczycy pospolitej: Przyjmować lek Metotab tylko raz na tydzień. Pacjent w porozumieniu z lekarzem ustali , w którym dniu tygodnia będzie zażywał lek.
Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Dawkę leku ustala lekarz w sposób indywidualnie dostosowany do potrzeb każdego pacjenta. Zazwyczaj lek zaczyna działać po 4 – 8 tygodniach w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, a w przypadku łuszczycy pospolitej po 2 – 6 tygodniach. Czas trwania leczenia ustala lekarz.
W przypadku wrażenia, że działanie leku Metotab jest za silne lub za słabe, należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Metotab Należy przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących dawkowania. Nie należy zmieniać dawkowania leku samodzielnie.
W przypadku podejrzenia, że pacjent przyjął większą niż zalecana dawkę leku Metotab, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem prowadzącym leczenie, który zdecyduje o odpowiednim leczeniu w zależności od ciężkości zatrucia.
Pominięcie przyjęcia leku Metotab Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. Należy poradzić się lekarza i przyjąć przepisaną przez lekarza dawkę jak najszybciej, a następnie przyjmować dawkę raz w tygodniu.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022
Częstość występowania i stopień nasilenia działań niepożądanych zależą od dawki i częstości podawania leku Metotab. Ponieważ ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić nawet po małych dawkach leku, ważne jest, aby lekarz regularnie kontrolował stan zdrowia pacjenta. Lekarz prowadzący wykonana badania w celu wykluczenia nieprawidłowości parametrów krwi (np. mała liczba białych krwinek, mała liczba płytek krwi, chłoniak) oraz zmian w nerkach i wątrobie.
Najistotniejsze działania niepożądane dotyczą układu krwiotwórczego i przewodu pokarmowego.
Należy niezwłocznie powiedzieć lekarzowi, jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek następujące objawy, gdyż mogą one wskazywać na ciężkie, potencjalnie zagrażające życiu działania niepożądane, które wymagają pilnego podjęcia określonego leczenia: • uporczywy suchy kaszel bez odkrztuszania, duszność i gorączka; mogą to być objawy zapalenia płuc [często]; • krwioplucie, czyli odkrztuszanie wydzieliny z krwią [częstość nieznana]; • objawy uszkodzenia wątroby np. zażółcenie skóry i białek oczu; metotreksat może powodować przewlekłe uszkodzenie wątroby (marskość wątroby), tworzenie blizn w tkance wątroby (zwłóknienie wątroby), tłuszczowe zwyrodnienie wątroby [wszystkie niezbyt często], zapalenie wątroby (ostre zapalenie wątroby) [rzadko] i niewydolność wątroby [bardzo rzadko]; • objawy uczulenia takie jak wysypka skórna, w tym zaczerwieniona, swędząca skóra, obrzęk dłoni, stóp, kostek, twarzy, ust, jamy ustnej lub gardła (który może powodować trudności z połykaniem lub oddychaniem) i uczucie zbliżającego się omdlenia; mogą to być objawy ciężkich reakcji uczuleniowych lub wstrząsu anafilaktycznego [rzadko]; • objawy uszkodzenia nerek, takie jak obrzęk dłoni, kostek, lub stóp lub zmiana częstości oddawania moczu lub zmniejszenie ilości moczu (skąpomocz) lub brak moczu (bezmocz); mogą to być objawy niewydolności nerek [rzadko]; • objawy zakażenia np. gorączka, dreszcze, obolałość, ból gardła; metotreksat może zwiększać podatność na zakażenia. Mogą wystąpić ciężkie zakażenia takie jak określony rodzaj zapalenia płuc (zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii) i zatrucie krwi bakteriami i ich toksynami (posocznica) [rzadko]; • objawy, takie jak osłabienie/częściowa utrata sprawności układu mięśniowego jednej strony ciała (udar) lub ból, obrzęk, zaczerwienienie i nietypowe uczucie ciepła w jednej z nóg (zakrzepica żył głębokich); te objawy mogą być związane z przemieszczeniem skrzep u i zablokowaniem naczynia krwionośnego (zdarzenie zakrzepowo-zatorowe) [rzadko]; • gorączka i ciężkie pogorszenie ogólnego stanu zdrowia lub nagła gorączka, której towarzyszy ból gardła lub jamy ustnej lub zaburzenia oddawania moczu; metotreksat może powodować gwałtowne zmniejszenie liczby białych krwinek (agranulocytozę) i ciężkie zahamowanie czynności szpiku [bardzo rzadko]; • nieoczekiwane krwawienie np. krwawienie z dziąseł, krew w moczu, w wymiotach lub pojawienie się siniaków; mogą to być objawy znacznego zmniejszenia liczby płytek krwi spowodowanego ciężkim zahamowaniem czynności szpiku kostnego [bardzo rzadko]; • objawy, takie jak nasilony ból głowy z towarzyszącą gorączką, sztywnością karku, nudnościami, wymiotami, dezorientacją i wrażliwością na światło mogą wskazywać na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ostre aseptyczne zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych) [bardzo rzadko]; • u pacjentów chorujących na raka i otrzymujących leczenie metotreksatem zgłaszano występowanie określonych zaburzeń czynności mózgu (encefalopatia/leukoencefalopatia). Nie można wykluczyć występowania tego typu działań niepożądanych w przypadku stosowania metotreksatu w leczeniu innych chorób. Do objawów tego typu zaburzeń czynności mózgu należą odmienny stan psychiczny, zaburzenia ruchu (ataksja), zaburzenia wzroku lub zaburzenia pamięci [częstość nieznana]; • ciężka wysypka skórna lub pęcherze na skórze (mogą występować również w jamie ustnej, oczach i na narządach płciowych); mogą to być objawy zespołu Stevensa-Johnsona lub zespoł u oparzenia skóry (martwica toksyczno-rozpływna naskórka/zespół Lyella) [bardzo rzadko].
pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 Poniżej znajdują się inne działania niepożądane, które mogą wystąpić:
Bardzo często (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób) • Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, niestrawność, nudności, utrata apetytu, ból brzucha. • Nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby (AST, ALT, bilirubina, fosfataza zasadowa).
Często (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 osób) • Owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej, biegunka. • Wysypka, zaczerwienienie skóry, świąd . • Ból głowy, zmęczenie, senność. • Zmniejszone wytwarzanie krwinek ze zmniejszeniem liczby krwinek białych, zmniejszeniem liczby krwinek czerwonych, zmniejszeniem liczby płytek krwi.
Niezbyt często (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 100 osób) • Zapalenie gardła. • Zapalenie jelit, wymioty, zapalenie trzustki, czarne i smołowate stolce , owrzodzenie i krwawienie z przewodu pokarmowego. • Zwiększona wrażliwość na światło, wypadanie włosów, zwiększenie liczby guzków reumatoidalnych, owrzodzenie skóry, półpasiec, zapalenie naczyń krwionośnych, wysypka skórna przypominająca opryszczkę, pokrzywka. • Ujawnienie się cukrzycy. • Zawroty głowy, osłabienie zdolności myślenia (zaburzenie czynności poznawczych), dezorientacja, depresja. • Zmniejszenie stężenia albumin w surowicy krwi. • Zmniejszenie liczby wszystkich krwinek i płytek krwi. • Zapalenie i owrzodzenie pęcherza moczowego lub pochwy, zmniejszona czynność nerek, zaburzenia w oddawaniu moczu. • Bóle stawów, bóle mięśni, zmniejszenie masy kostnej.
Rzadko (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 1000 osób) • Zmniejszenie wchłaniania składników odżywczych, zapalenie dziąseł. • Przebarwienie skóry, trądzik, niebieskie plamki spowodowane krwawieniem z naczyń (podbiegnięcia krwawe, wybroczyny), alergiczne zapalenie naczyń krwionośnych. • Zmniejszenie stężenia przeciwciał we krwi. • Zakażenie (w tym uaktywnienie się utajonego zakażenia przewlekłego), zaczerwienienie oczu (zapalenie spojówek). • Wahania nastroju. • Zaburzenia widzenia. • Zapalenie osierdzia, nagromadzenie płynu w worku osierdziowym, utrudnienie napełniania serca spowodowane płynem w worku osierdziowym. • Niskie ciśnienie krwi. • Wytworzenie się tkanki bliznowatej w płucach (zwłóknienie płuc), duszność i astma oskrzelowa, nagromadzenie płynu w opłucnej. • Złamania spowodowane przeciążeniem lub osłabieniem kości (złamania przeciążeniowe). • Zaburzenia elektrolitowe. • Gorączka, upośledzenie gojenia się ran.
Bardzo rzadko (mogą wystąpić u mniej niż 1 na 10 000 osób) • Nagłe, ciężkie rozdęcie jelita grubego (toksyczne rozdęcie okrężnicy). • Nasilenie przebarwienia paznokci, zapalenie skórek wokół paznokci (ostra zanokcica), głębokie zakażenie mieszków włosowych (czyraczność), widoczne powiększenie małych naczyń krwionośnych. • Ból, zmniejszenie siły mięśniowej, uczucie drętwienia lub mrowienia lub odczuwanie słabszej niż zwykle reakcji na bodźce, zmiany odczucia smaku (metaliczny posmak), drgawki, porażenie, objawy oponowe. • Osłabienie widzenia, niezapalna choroba oka (retinopatia). pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022 • Zanik popędu płciowego, impotencja, powiększenie piersi u mężczyzn, zaburzenia wytwarzania nasienia (oligospermia), zaburzenia oogenezy, zaburzenia spermatogenezy, bezpłodność, zaburzenia miesiączkowania, upławy. • Powiększenie węzłów chłonnych (chłoniak). • Zaburzenia limfoproliferacyjne (nadprodukcja krwinek białych).
Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych) • Zwiększona liczba krwinek białych. • Krwawienie z nosa. • Obecność białka w moczu. • Uczucie osłabienia. • Krwawienie z płuc. • Uszkodzenia kości szczęki (w wyniku nadprodukcji krwinek białych). • Zaczerwienienie i łuszczenie się skóry. • Opuchlizna.
Zgłaszanie działań niepożądanych Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, PL-02-222 Warszawa, Tel.: +48 22 49-21-301, Faks: +48 22 49-21-309, Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl . Dzia łania niepożądane można zgłaszać równie ż podmiotowi odpowiedzialnemu. Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.
5. Jak przechowywać lek Metotab
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania leku.
Nie stosować leku Metotab po upływie terminu ważności zamieszczonego na opakowaniu po skrócie „Termin ważności”. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.
Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać farmaceutę, jak usunąć leki, których się już nie używa. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko.
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera lek Metotab • Substancją czynną leku jest metotreksat. Lek zawiera 2,5 mg lub 7,5 mg lub 10 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). • Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, skrobia żelowana, magnezu stearynian.
Jak wygląda lek Metotab i co zawiera opakowanie Tabletki żółte, lekko nakrapiane, okrągłe, obustronnie wypukłe. Tabletki 10 mg mają linię podziału, która jest przeznaczona wyłącznie do oznakowania.
Butelka z HDPE lub PP, z wieczkiem z PP, zawierająca 10, 30, 50 lub 100 tabletek.
Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie. pal (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tablets National version: 05/2022
Podmiot odpowiedzialny i wytwórca
medac Gesellschaft für klinische Spezialpräparate mbH Theaterstr. 6 Niemcy Tel. +49 4103 8006 0 Faks: +49 4103 8006 100
Data ostatniej aktualizacji ulotki: 05/2022
Charakterystyka
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
Metotab 2,5 mg, tabletki Metotab 7,5 mg, tabletki Metotab 10 mg, tabletki
Metotab 2,5 mg: jedna tabletka zawiera 2,5 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). Metotab 7,5 mg: jedna tabletka zawiera 7,5 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). Metotab 10 mg: jedna tabletka zawiera 10 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego).
Substancja pomocnicza: laktoza jednowodna
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
Tabletka Tabletki żółte, lekko nakrapiane, okrągłe, obustronnie wypukłe. Linia podziału na tabletkach o mocy 10 mg jest przeznaczona jedynie do oznakowania. Linia podziału nie jest przeznaczona do przełamywania tabletki.
Produkt leczniczy Metotab jest wskazany do stosowania w leczeniu: • Ciężkiej, aktywnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów u dorosłych pacjentów • Ciężkiej i uogólnionej łuszczycy pospolitej, szczególnie plackowatej, u pacjentów dorosłych, którzy nie reagują na standardowe leczenie.
Dawkowanie
Ważne ostrzeżenie dotyczące dawkowania produktu leczniczego Metotab (metotreksat) W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycy pospolitej, Metotab (metotreksat) należy przyjmować tylko raz na tydzień. Błędy dawkowania podczas stosowania produktu leczniczego Metotab (metotreksat) mogą spowodować wystąpienie ciężkich działań niepożądanych, w tym zgonu. Należy bardzo uważnie zapoznać się z treścią tego punktu Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Lekarz przepisujący lek powinien określić na recepcie dzień jego przyjmowania.
Metotreksat powinni przepisywać wyłącznie lekarze, którzy mają doświadczenie w jego stosowaniu i pełną świadomość ryzyka związanego z leczeniem metotreksatem. O całkowitym czasie trwania leczenia decyduje lekarz.
Lekarz przepisujący produkt powinien upewnić się, że pacjent lub jego opiekun będzie w stanie przestrzegać schematu dawkowania raz na tydzień.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Można rozważyć suplementację kwasu foliowego zgodnie z aktualnymi zaleceniami.
Dorośli pacjenci z reumatoidalnym zapaleniem stawów Zalecana dawka początkowa to 7,5 mg metotreksatu, podawana raz w tygodniu doustnie. W zależności od aktywności choroby u danego pacjenta oraz tolerancji leczenia, dawkę początkową można zwiększać o 2,5 mg do maksymalnej dawki 25 mg raz w tygodniu. Odpowiedzi na leczenie można oczekiwać po upływie około 4-8 tygodni. Po uzyskaniu pożądanego efektu klinicznego, dawkę należy stopniowo zmniejszyć do możliwie najmniejszej, skutecznej dawki podtrzymującej.
Pacjenci z łuszczycą Zalecana dawka początkowa to 7,5 mg metotreksatu, podawana doustnie raz w tygodniu. Dawkę należy stopniowo zwiększać aż do uzyskania optymalnej odpowiedzi, na ogół jednak nie należy przekraczać dawki 25 mg metotreksatu na tydzień. Odpowiedzi na leczenie można oczekiwać zazwyczaj po upływie 2-6 tygodni. Po uzyskaniu pożądanego efektu klinicznego, dawkę należy stopniowo zmniejszyć do możliwie najmniejszej, skutecznej dawki podtrzymującej.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek Produkt Metotab należy stosować ostrożnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Dawkę należy dostosować w następujący sposób: Klirens kreatyniny (ml/min) ≥ 60 100% 30-59 50% < 30 Nie wolno stosować produktu Metotab
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby U pacjentów z istotną chorobą wątroby występującą obecnie lub w przeszłości, szczególnie w przypadkach spowodowanych spożywaniem alkoholu, produkt Metotab należy stosować bardzo ostrożnie, lub zrezygnować z jego podawania. Jeśli stężenie bilirubiny wynosi > 5 mg/dl (85,5 μmol/l), stosowanie metotreksatu jest przeciwwskazane.
Pacjenci w podeszłym wieku Zmniejszenie dawki u pacjentów w podeszłym wieku należy rozważyć z uwagi na zmniejszającą się wraz z wiekiem czynność wątroby i nerek oraz zmniejszające się stężenia folianów.
Sposób podawania Produkt Metotab należy przyjmować doustnie.
Produkt Metotab jest przeciwwskazany w przypadku: • nadwrażliwości na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1, • ciężkiego zaburzenia czynności wątroby (patrz także punkt 4.2), • nadużywania alkoholu, • ciężkiego zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny poniżej 30 ml/min, patrz także punkt 4.2 i 4.4), • występujących wcześniej dyskrazji krwi, takie jak hipoplazja szpiku, leukopenia, małopłytkowość lub znacząca niedokrwistość, • ciężkich, ostrych lub przewlekłych zakażeń, takich jak gruźlica i zakażenie HIV lub innych zespołów niedoboru odporności, • owrzodzeń jamy ustnej i rozpoznanej, czynnej choroby wrzodowej przewodu pokarmowego, • ciąży i karmienia piersią (patrz punkt 4.6), • jednoczesnego szczepienia żywymi szczepionkami.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
Lekarz przepisujący lek powinien określić na recepcie dzień jego przyjmowania. Lekarz przepisujący lek powinien się upewnić, że pacjent rozumie, że produkt leczniczy Metotab (metotreksat) należy przyjmować tylko raz w tygodniu. Pacjenta należy pouczyć, że bardzo ważne jest przestrzeganie zalecenia przyjmowania leku raz na tydzień.
Pacjentów poddanych leczeniu należy monitorować tak, aby objawy możliwych działań toksycznych lub reakcji niepożądanych mogły być wykryte i poddane ocenie z jak najmniejszym opóźnieniem. Dlatego metotreksat powinien być podawany tylko przez lekarzy z wiedzą i doświadczeniem w zakresie stosowania leków z grupy antymetabolitów (lub pod ich nadzorem). Z uwagi na możliwość wystąpienia ciężkich, a nawet śmiertelnych reakcji toksycznych, należy udzielić pacjentom pełnej informacji dotyczącej zagrożeń i zalecanych środków ostrożności.
Produkt Metotab zawiera laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadko występującą, dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego.
Zalecane badania kontrolne i środki ostrożności w trakcie leczenia
Przed rozpoczęciem stosowania metotreksatu po raz pierwszy lub wznowieniem leczenia po okresie przerwy Pełna morfologia krwi z oznaczeniem liczby płytek krwi, aktywność enzymów wątrobowych, bilirubiny, albumin w surowicy, zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i parametry czynności nerek. Jeśli istnieją wskazania kliniczne, należy wykluczyć gruźlicę i zapalenie wątroby.
W trakcie leczenia (co najmniej raz w miesiącu podczas pierwszych sześciu miesięcy, a następnie co trzy miesiące) Zwiększenie częstości badań kontrolnych należy rozważyć także w przypadku zwiększania dawki.
U 13 - 20% pacjentów opisywano przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz do poziomu dwu- lub trzykrotnie przekraczającego górną granicę normy. Utrzymujące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych i (lub) zmniejszenie stężenia albumin w surowicy krwi może wskazywać na ciężką hepatotoksyczność. W przypadku utrzymującego się zwiększania aktywności enzymów wątrobowych należy rozważyć zmniejszenie dawki lub przerwanie leczenia.
Zmiany histologiczne, zwłóknienie i rzadziej marskość wątroby mogą nie być poprzedzone nieprawidłowymi parametrami prób wątrobowych. Występują przypadki marskości, gdzie spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 aktywność aminotransferaz pozostaje w granicach normy. W związku z tym, w celu kontroli stanu wątroby, oprócz prób wątrobowych należy rozważyć nieinwazyjne metody diagnostyczne. Wykonanie biopsji wątroby należy rozważać w każdym przypadku indywidualnie uwzględniając choroby współistniejące, wywiad chorobowy i ryzyko związane z biopsją u pacjenta. Czynniki ryzyka hepatotoksyczności obejmują nadmierne spożywanie alkoholu w przeszłości, utrzymujące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, chorobę wątroby w przeszłości, dodatni wywiad rodzinny w kierunku dziedzicznych zaburzeń czynności wątroby, cukrzycę, otyłość i wcześniejsze narażenie na leki lub substancje o działaniu hepatotoksycznym oraz długotrwałe leczenie metotreksatem.
W trakcie leczenia metotreksatem nie należy podawać innych produktów leczniczych o działaniu hepatotoksycznym, jeżeli nie jest to bezwzględnie konieczne. Nie wolno spożywać alkoholu (patrz punkty 4.3 i 4.5). U pacjentów przyjmujących jednocześnie inne produkty lecznicze o działaniu hepatotoksycznym należy częściej wykonywać próby wątrobowe.
Leczenie pacjentów z cukrzycą insulinozależną należy prowadzić z zachowaniem szczególnej ostrożności, gdyż w trakcie leczenia metotreksatem występowały pojedyncze przypadki marskości wątroby bez zwiększenia aktywności aminotransferaz.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 U pacjentów otrzymujących małe dawki metotreksatu mogą występować chłoniaki złośliwe; w takich sytuacjach leczenie należy przerwać. Jeśli chłoniak nie wykazuje cech samoistnej regresji, wymagane jest leczenie cytostatyczne.
Zgłaszano przypadki encefalopatii/leukoencefalopatii u pacjentów onkologicznych leczonych metotreksatem i nie można ich wykluczyć w przypadku leczenia metotreksatem we wskazaniach nieonkologicznych.
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML) Przypadki postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (ang. progressive multifocal leukoencephalopathy, PML) odnotowano u pacjentów przyjmujących metotreksat, głównie w skojarzeniu z innymi lekami immunosupresyjnymi. Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia może być śmiertelna i należy ją brać pod uwagę w diagnostyce różnicowej u pacjentów z immunosupresją z nowym początkiem lub nasileniem objawów neurologicznych.
Płodność i czynności rozrodcze
Płodność Informowano, że w czasie leczenia i przez krótki okres po jego zaprzestaniu metotreksat powoduje oligospermię, zaburzenia miesiączkowania i brak miesiączki u ludzi oraz powoduje zaburzenia płodności, wpływając w okresie podawania na spermatogenezę i oogenezę – wydaje się, że objawy te ustępują po zakończeniu leczenia.
Działanie teratogenne - ryzyko zaburzeń rozrodczości U ludzi metotreksat jest embriotoksyczny, powoduje poronienia i wady rozwojowe płodu. Z tego względu z pacjentkami w wieku rozrodczym należy omówić możliwe ryzyko wpływu na rozrodczość, utraty ciąży i wad wrodzonych (patrz punkt 4.6). Przed zastosowaniem leku Metotab należy potwierdzić, że pacjentka nie jest w ciąży. Jeśli kobieta jest dojrzała płciowo, w czasie leczenia i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu powinna bezwzględnie stosować skuteczną antykoncepcję.
Porady dotyczące antykoncepcji u mężczyzn - patrz punkt 4.6.
Podtlenek azotu Zastosowanie podtlenku azotu wzmacnia wpływ metotreksatu na metabolizm folianów, co skutkuje większ ą toksycznością np. ciężką nieprzewidywalną mielosupresją czy zapaleniem jamy ustnej. Pomimo że działanie to można zmniejszyć poprzez podawanie folinianu wapnia, należy unikać jednoczesnego stosowania podtlenku azotu i metotreksatu.
Alkohol, produkty lecznicze o działaniu hepatotoksycznym, produkty lecznicze wykazujące toksyczność hematologiczną Prawdopodobieństwo występowania działań hepatotoksycznych związanych ze stosowaniem metotreksatu zwiększa się w przypadku regularnego spożywania alkoholu i jednoczesnego stosowania innych produktów leczniczych o działaniu hepatotoksycznym (patrz punkt 4.4). Pacjentów stosujących jednocześnie inne produkty lecznicze o działaniu hepatotoksycznym (np. leflunomid) należy uważnie monitorować. Podobnie należy postępować w przypadku stosowania produktów leczniczych wykazujących toksyczność hematologiczną (np. leflunomid). Częstość występowania pancytopenii i hepatotoksyczności może się zwiększać podczas stosowania leflunomidu w połączeniu z metotreksatem. Leczenie skojarzone metotreksatem i retinoidami takimi, jak acytretyna lub etretynat, zwiększa ryzyko hepatotoksyczności.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Antybiotyki doustne Antybiotyki doustne, takie jak tetracykliny, chloramfenikol i niewchłanialne antybiotyki o szerokim spektrum działania antybakteryjnego mogą zakłócać krążenie wątrobowo-jelitowe poprzez hamowanie rozwoju jelitowej flory bakteryjnej lub blokowanie metabolizmu w komórkach bakteryjnych.
Antybiotyki Antybiotyki takie, jak penicyliny, glikopeptydy, sulfonamidy, ciprofloksacyna i cefalotyna, w niektórych przypadkach mogą zmniejszać klirens nerkowy metotreksatu, co może prowadzić do zwiększenia stężeń metotreksatu w surowicy, a następnie do działania toksycznego na układ krwiotwórczy i przewód pokarmowy.
Produkty lecznicze silnie wiążące się z białkami osocza Metotreksat wiąże się z białkami osocza i może być wypierany przez inne produkty lecznicze wiążące się z białkami, np. salicylany, leki hipoglikemizujące, diuretyki, sulfonamidy, difenylohydantoiny, tetracykliny, chloramfenikol, kwas p-aminobenzoesowy oraz leki przeciwzapalne o kwaśnym odczynie. Jednoczesne stosowanie może nasilać działania toksyczne.
Probenecyd, słabe kwasy organiczne, pirazole i niesteroidowe leki przeciwzapalne Probenecyd, słabe kwasy organiczne, takie jak pętlowe leki moczopędne oraz pirazole (fenylobutazon) mogą zmniejszać wydalanie metotreksatu. W związku z tym, należy oczekiwać zwiększonego stężenia w surowicy, co powoduje nasilenie toksyczności hematologicznej. Ryzyko nasilenia działania toksycznego występuje również w przypadku stosowania małych dawek metotreksatu w połączeniu z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi lub salicylanami.
Produkty lecznicze, które wywierają niekorzystny wpływ na szpik kostny Podczas stosowania produktów leczniczych, które mogą hamować czynność szpiku kostnego (np. sulfonamidy, trimetoprim + sulfametoksazol, chloramfenikol, pirymetamina), należy zwrócić uwagę na ryzyko znacznego upośledzenia hematopoezy.
Produkty lecznicze wywołujące niedobór folianów Równoczesne stosowanie produktów wywołujących niedobór folianów (np. sulfonamidów, trimetoprimu z sulfametoksazolem) może prowadzić do nasilenia działań niepożądanych metotreksatu. Zaleca się szczególną ostrożność w przypadku istniejącego niedoboru folianów.
Inne przeciwreumatyczne produkty lecznicze Zazwyczaj nie należy obawiać się nasilenia działań toksycznych metotreksatu podczas jednoczesnego stosowania produktu Metotab z innymi przeciwreumatycznymi produktami leczniczymi (np. związki złota , penicylamina, hydroksychlorochina, sulfasalazyna, azatiopryna, cyklosporyna).
Sulfasalazyna Leczenie skojarzone metotreksatem i sulfasalazyną może zwiększać skuteczność metotreksatu, ale też nasilać działania niepożądane spowodowane hamowaniem syntezy kwasu foliowego przez sulfasalazynę, jednak takie niekorzystne skutki obserwowano tylko w rzadkich, indywidualnych przypadkach w trakcie wielu badań.
Merkaptopuryna Metotreksat zwiększa stężenie merkaptopuryny w osoczu, a zatem w przypadku skojarzonego stosowania metotreksatu i merkaptopuryny konieczne może być dostosowanie dawki.
Inhibitory pompy protonowej Jednoczesne podawanie inhibitorów pompy protonowej, takich jak omeprazol lub pantoprazol, może prowadzić do wystąpienia interakcji: opisywano, że jednoczesne stosowanie metotreksatu i omeprazolu prowadziło do opóźnienia wydalania metotreksatu przez nerki. W jednym przypadku jednoczesne stosowanie z pantoprazolem powodowało hamowanie wydalania przez nerki metabolitu 7-hydroksymetotreksatu czemu towarzyszyły bóle mięśni i dreszcze.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Teofilina Metotreksat może zmniejszać klirens teofiliny; podczas jednoczesnego stosowania teofiliny z metotreksatem należy kontrolować stężenie teofiliny.
Napoje zawierające kofeinę i teofilinę Podczas leczenia metotreksatem należy unikać spożywania nadmiernej ilości napojów zawierających kofeinę lub teofilinę (kawa, napoje zawierające kofeinę, czarna herbata).
Kobiety w wieku rozrodczym - antykoncepcja u kobiet Ważne jest, aby w okresie leczenia metotreksatem pacjentka nie zaszła w ciążę, więc konieczne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej przed rozpoczęciem leczenia poinformować ją o ryzyku wad rozwojowych związanych z metotreksatem i definitywnie potwierdzić, że nie jest ona w ciąży, podejmując odpowiednie działania, np. wykonując test ciążowy. W czasie leczenia należy powtarzać wykonywanie testów ciążowych, jeśli jest to uzasadnione klinicznie (np. po przerwie w stosowaniu antykoncepcji). Pacjentkom w wieku rozrodczym należy doradzić w sprawie zapobiegania i planowania ciąży.
Antykoncepcja u mężczyzn Nie wiadomo, czy metotreksat występuje w nasieniu. W badaniach na zwierzętach wykazano, że metotreksat ma działanie genotoksyczne, a więc nie można całkowicie wykluczyć genotoksycznego działania na plemniki. Ograniczone dowody kliniczne nie wskazują na zwiększone ryzyko wad rozwojowych lub poronień po narażeniu ojca na małe dawki metotreksatu (poniżej 30 mg/tydzień). W przypadku większych dawek nie ma wystarczających danych do oszacowania ryzyka wad rozwojowych lub poronienia po narażeniu ojca na lek. W ramach środków ostrożności zalecane jest, aby pacjenci aktywni seksualnie lub ich partnerki stosowali niezawodne metody antykoncepcji w czasie leczenia pacjenta i przez co najmniej 6 miesięcy od zakończenia przyjmowania metotreksatu. Mężczyzna nie powinien być dawcą nasienia w czasie przyjmowania metotreksatu i przez 6 miesięcy po jego zakończeniu.
Ciąża Stosowanie metotreksatu w okresie ciąży we wskazaniach nieonkologicznych jest przeciwwskazane (patrz punkt 4.3). Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę w czasie leczenia metotreksatem lub w ciągu sześciu miesięcy po jego zakończeniu, należy udzielić jej porad medycznych dotyczących ryzyka szkodliwego wpływu leczenia na dziecko i wykonywać badania ultrasonograficzne w celu potwierdzenia prawidłowego rozwoju płodu. W badaniach na zwierzętach wykazano szkodliwy wpływ metotreksatu na rozrodczość, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży (patrz punkt 5.3). Wykazano, że metotreksat ma działanie teratogenne u ludzi; notowano przypadki śmierci płodu, poronień i (lub) wad wrodzonych (np. dotyczących twarzoczaszki, układu krążenia, ośrodkowego układu nerwowego lub kończyn). U ludzi metotreksat ma silne działanie teratogenne i narażenie na jego wpływ w czasie ciąży powoduje zwiększenie ryzyka poronień samoistnych, wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu i wad wrodzonych. • Poronienia samoistne notowano u 42,5 % kobiet narażonych w czasie ciąży na małe dawki metotreksatu (poniżej 30 mg/tydzień), w porównaniu ze wskaźnikiem 22,5 %, notowanym u pacjentek z analogiczną chorobą przyjmujących leki inne niż metotreksat. • Poważne wady wrodzone występowały u 6,6 % żywych urodzeń u kobiet narażonych w czasie ciąży na małe dawki metotreksatu (poniżej 30 mg/tydzień), w porównaniu z około 4 % żywych urodzeń u pacjentek z analogiczną chorobą przyjmujących leki inne niż metotreksat.
Nie ma wystarczających danych dotyczących narażenia w okresie ciąży na metotreksat w dawkach powyżej 30 mg/tydzień, ale przewiduje się większy wskaźnik poronień samoistnych i wad wrodzonych. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Notowano przypadki prawidłowej ciąży, jeśli zaprzestano stosowania metotreksatu przed zapłodnieniem.
Karmienie piersią Metotreksat przenika do mleka ludzkiego w stężeniach, które stwarzają zagrożenie dla niemowlęcia. W związku z tym, metotreksat jest przeciwwskazany podczas karmienia piersią (patrz punkt 4.3). Karmienie piersią należy przerwać przed rozpoczęciem leczenia i w jego trakcie.
Płodność Metotreksat wpływa na spermatogenezę i oogenezę i może zmniejszać płodność. Informowano, że u ludzi metotreksat powoduje oligospermię, zaburzenia miesiączkowania i brak miesiączki. Wydaje się, że w większości przypadków objawy te ustępują po przerwaniu leczenia.
Podczas leczenia mogą wystąpić objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, takie jak uczucie zmęczenia i zawroty głowy. Produkt Metotab wywiera nieistotny lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Do najpoważniejszych działań niepożądanych metotreksatu należą: supresja szpiku kostnego, toksyczność płucna, wątrobowa, nerkowa, neurotoksyczność, zdarzenia zatorowo-zakrzepowe, wstrząs anafilaktyczny i zespół Stevensa-Johnsona.
Do najczęściej (bardzo często) obserwowanych działań niepożądanych metotreksatu należą zaburzenia żołądka i jelit, np. zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, niestrawność, ból brzucha, nudności, zmniejszenie łaknienia i nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby, np. podwyższona aktywność ALT, AST, bilirubiny i fosfatazy zasadowej. Inne często występujące działania niepożądane to leukopenia, niedokrwistość, trombopenia, ból głowy, zmęczenie, senność, zapalenie płuc, śródmiąższowe zapalenie pęcherzyków płucnych lub płuc często z towarzyszącą eozynofilią, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej, biegunka, osutka, rumień i świąd.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Działania niepożądane wymienione są poniżej zgodnie z częstością występowania: Bardzo często (≥ 1/10), często (≥ 1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥ 1/1 000 do < 1/100), rzadko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000), bardzo rzadko (< 1/10 000) i częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze Niezbyt często: Zapalenie gardła. Rzadko: Zakażenie (w tym reaktywacja utajonego zakażenia przewlekłego), posocznica, zapalenie spojówek.
Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo często: Zapalenie jamy ustnej, niestrawność, nudności, utrata łaknienia, ból brzucha. Często: Owrzodzenia jamy ustnej, biegunka. Niezbyt często: owrzodzenia i krwawienie z przewodu pokarmowego, zapalenie jelit, wymioty, zapalenie trzustki. Rzadko: Zaburzenia wchłaniania, zapalenie dziąseł. Bardzo rzadko: Krwawe wymioty, obfite krwawienia, toksyczne rozszerzenie okrężnicy.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Często : Wysypka, rumień, świąd. Niezbyt często: Fotouczulenie, wypadanie włosów, powiększenie guzków reumatycznych, owrzodzenie skóry, półpasiec, zapalenie naczyń, opryszczkowate wykwity skórne, pokrzywka. Rzadko: Przebarwienia skóry, wybroczyny, trądzik, podskórne wylewy krwi, alergiczne zapalenie naczyń. Bardzo rzadko: Zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna martwica rozpływna naskórka (zespół Lyella), przebarwienia paznokci, ostra zanokcica, czyraczność, teleangiektazje. Częstość nieznana: Łuszczenie się skóry (złuszczające zapalenie skóry).
Zaburzenia ogólne Rzadko: Gorączka, pogorszenie gojenia się ran. Częstość nieznana: Osłabienie, obrzęk.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Niezbyt często: Ujawnienie się cukrzycy.
Zaburzenia psychiczne Niezbyt często: Depresja, splątanie. Rzadko: Wahania nastroju.
Zaburzenia układu nerwowego Często: Bóle głowy, zmęczenie, senność. Niezbyt często: Zawroty głowy, zaburzenia poznawcze. Bardzo rzadko: Ból, osłabienie mięśni, parestezje lub niedoczulica, zmiany odczuwania smaku (smak metaliczny), drgawki, objawy oponowe, ostre aseptyczne zapalenie opon mózgowych, porażenie. Częstość nieznana: Encefalopatia/leukoencefalopatia.
Zaburzenia oka Rzadko: Zaburzenia widzenia. Bardzo rzadko: Upośledzenie wzroku, retinopatia.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Bardzo często: Nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby (zwiększona aktywność ALT, AST, fosfatazy zasadowej i bilirubiny). Niezbyt często: Marskość wątroby, zanik wątroby, włóknienie i zwyrodnienie tłuszczowe wątroby, zmniejszenie stężenia albumin w surowicy. Rzadko: Ostre zapalenie wątroby. Bardzo rzadko: Niewydolność wątroby.
Zaburzenia serca Rzadko: Zapalenie osierdzia, wysięk osierdziowy, tamponada serca.
Zaburzenia naczyniowe Rzadko: Hipotonia, zdarzenia zatorowo-zakrzepowe.
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Często: Zapalenie płuc, zapalenie śródmiąższowe pęcherzyków płucnych lub płuc, często z towarzyszącą eozynofilią. Objawy wskazujące na potencjalnie ciężkie uszkodzenie płuc (śródmiąższowe zapalenie płuc) to: suchy kaszel bez odkrztuszania wydzieliny, duszność i gorączka. Rzadko: Włóknienie płuc, zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii, duszność i astma oskrzelowa, wysięk opłucnowy. Częstość nieznana: Krwawienie z nosa, krwawienie pęcherzykowe.
Zaburzenia krwi i układu chłonnego Często: Leukopenia, niedokrwistość, małopłytkowość. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Niezbyt często: Pancytopenia. Bardzo rzadko: Agranulocytoza, znaczne zahamowania czynności szpiku kostnego, zaburzenia limfoproliferacyjne (patrz poniżej „Opis wybranych działań niepożądanych”). Częstość nieznana: Eozynofilia.
Zaburzenia układu immunologicznego Rzadko: Reakcje uczuleniowe, wstrząs anafilaktyczny, hipogammaglobulinemia.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych Niezbyt często: Zapalenie i owrzodzenie pęcherza moczowego, zaburzenia czynności nerek, zaburzenia mikcji. Rzadko: Niewydolność nerek, skąpomocz, bezmocz, zaburzenia elektrolitowe. Częstość nieznana: Białkomocz.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi Niezbyt często: Zapalenie i owrzodzenie pochwy. Bardzo rzadko: Utrata popędu płciowego, impotencja, ginekomastia, oligospermia, zaburzenia oogenezy, zaburzenia spermatogenezy, niepłodność, zaburzenia miesiączkowania, upławy.
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Niezbyt często: Bóle stawów, bóle mięśni, osteoporoza. Rzadko: Złamania przeciążeniowe. Częstość nieznana: Martwica kości szczęki (w przebiegu zaburzeń limfoproliferacyjnych)
Nowotwory łagodne i złośliwe (w tym torbiele i polipy) Bardzo rzadko: Chłoniaki (patrz poniżej „Opis wybranych działań niepożądanych”).
Opis wybranych działań niepożądanych
Występowanie i stopień nasilenia działań niepożądanych zależy od wielkości dawki i częstości podawania. Ponieważ ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić nawet po zastosowaniu mniejszych dawek, niezmiernie istotne jest, aby lekarz regularnie i w krótkich odstępach czasu kontrolował stan pacjenta.
Chłoniak i zaburzenia limfoproliferacyjne: notowano pojedyncze przypadki chłoniaka i innych zaburzeń limfoproliferacyjnych, które w kilku przypadkach ustąpiły po zaprzestaniu leczenia metotreksatem.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, PL-02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49-21-301, Faks: +48 22 49-21- 309, Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl . Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
a) Objawy przedawkowania Działanie toksyczne metotreksatu dotyczy głównie układu krwiotwórczego. Notowano przypadki przedawkowania, w tym śmiertelne, w wyniku omyłkowego przyjmowania doustnie metotreksatu codziennie zamiast raz na tydzień. W tych przypadkach często zgłaszanymi objawami były reakcje hematologiczne i żołądkowo-jelitowe. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
b) Metody leczenia w przypadku przedawkowania Swoistą odtrutką jest folinian wapnia, który neutralizuje toksyczne działania niepożądane metotreksatu.
W razie nieumyślnego przedawkowania, w ciągu godziny należy podać domięśniowo lub dożylnie dawkę folinianu wapnia równą lub większą od podanej dawki metotreksatu; leczenie takie należy kontynuować tak długo, aż stężenia metotreksatu w surowicy będą mniejsze niż 10 -7
W razie znacznego przedawkowania może zachodzić konieczność nawodnienia pacjenta i alkalizacji moczu, aby zapobiec wytrącaniu się metotreksatu i (lub) jego metabolitów w kanalikach nerkowych. Nie wykazano zwiększonego wydalania metotreksatu pod wpływem hemodializy lub dializy otrzewnowej. Opisano skuteczne usuwanie metotreksatu z organizmu za pomocą doraźnej, przerywanej hemodializy z zastosowaniem wysokoprzepływowego dializatora.
Grupa farmakoterapeutyczna: Inne leki immunosupresyjne, kod ATC: L04AX03 Przeciwreumatyczny produkt leczniczy przeznaczony do leczenia przewlekłych, zapalnych chorób reumatycznych i postaci wielostawowych młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów.
Metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego, który należy do grupy leków cytotoksycznych określanych jako antymetabolity. Działa on poprzez kompetycyjne hamowanie aktywności enzymu reduktazy dihydrofolianowej, hamując tym samym syntezę DNA. Nie wyjaśniono dotychczas, czy skuteczność metotreksatu w leczeniu łuszczycy, łuszczycowego zapalenia stawów i przewlekłego zapalenia wielostawowego związana jest z działaniem przeciwzapalnym czy immunosupresyjnym i w jakim stopniu zwiększenie przez metotreksat stężenia adenozyny w przestrzeni zewnątrzkomórkowej w miejscach objętych procesem zapalnym wpływa na efekt terapeutyczny.
Biodostępność metotreksatu jest dobra (80-100%) w małych dawkach stosowanych w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycy. Po podaniu doustnym, maksymalne stężenia metotreksatu w surowicy uzyskuje się po upływie 1-2 godzin. Występuje bardzo znaczna zmienność między- i wewnątrzosobnicza, w szczególności po dawkowaniu wielokrotnym.
Około 50% metotreksatu występuje w postaci związanej z białkami surowicy. W wyniku dystrybucji produktu leczniczego w tkankach ustrojowych, duże stężenia poliglutaminianów wykrywane są szczególnie w wątrobie, nerkach i śledzionie, gdzie mogą utrzymywać się przez kilka tygodni lub miesięcy. W przypadku stosowania małych dawek, metotreksat przenika do płynów ustrojowych w minimalnych ilościach.
Średni, okres półtrwania końcowej fazy eliminacji wynosi 6-7 godzin i cechuje się znaczną zmiennością (3-17 godzin). Okres półtrwania może być wydłużony nawet 4-krotnie u pacjentów, u których występuje dodatkowa przestrzeń dystrybucji (wysięk opłucnowy, wodobrzusze).
Około 10% podanej dawki metotreksatu jest metabolizowane w wątrobie. Głównym metabolitem jest 7-hydroksymetotreksat.
Wydalanie, głównie w postaci niezmienionej, odbywa się drogą nerkową przez filtrację kłębuszkową i czynne wydzielanie w kanaliku bliższym nefronu. Około 5-20% metotreksatu i 1-5% 7-hydroksymetotreksatu wydala się z żółcią. Krążenie wątrobowo-jelitowe występuje w znacznym stopniu. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
U pacjentów z niewydolnością nerek wydalanie jest znacznie opóźnione. Nie wiadomo, czy niewydolność wątroby wpływa na zmniejszenie wydalania.
Występuje bardzo znaczna zmienność między- i wewnątrzosobnicza, w szczególności po wielokrotnym dawkowaniu.
Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ metotreksatu na płodność, w tym toksyczny wpływ na rozwój zarodka i płodu oraz występowanie wad wrodzonych. Metotreksat działa mutagennie w warunkach in vivo i in vitro. Ponieważ nie przeprowadzono konwencjonalnych badań dotyczących działania rakotwórczego, a badania toksyczności przewlekłej u gryzoni dają sprzeczne wyniki, metotreksat nie może być odpowiednio zaklasyfikowany pod względem potencjalnego działania rakotwórczego u ludzi.
Laktoza jednowodna Skrobia żelowana Magnezu stearynian
Nie dotyczy.
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania produktu leczniczego.
Butelka z HDPE lub PP, z wieczkiem z PP, zawierająca 10, 30, 50 lub 100 tabletek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Bez specjalnych wymagań.
medac Gesellschaft für klinische Spezialpräparate mbH Theaterstr. 6 spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Niemcy
2,5 mg Pozwolenie nr: 21218 7,5 mg Pozwolenie nr: 21219
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 29.05.2013 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 23.04.2018 r.
05/2022
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Metotab 2,5 mg, tabletki Metotab 7,5 mg, tabletki Metotab 10 mg, tabletki
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Metotab 2,5 mg: jedna tabletka zawiera 2,5 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). Metotab 7,5 mg: jedna tabletka zawiera 7,5 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego). Metotab 10 mg: jedna tabletka zawiera 10 mg metotreksatu (w postaci metotreksatu disodowego).
Substancja pomocnicza: laktoza jednowodna
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka Tabletki żółte, lekko nakrapiane, okrągłe, obustronnie wypukłe. Linia podziału na tabletkach o mocy 10 mg jest przeznaczona jedynie do oznakowania. Linia podziału nie jest przeznaczona do przełamywania tabletki.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Produkt leczniczy Metotab jest wskazany do stosowania w leczeniu: • Ciężkiej, aktywnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów u dorosłych pacjentów • Ciężkiej i uogólnionej łuszczycy pospolitej, szczególnie plackowatej, u pacjentów dorosłych, którzy nie reagują na standardowe leczenie.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Ważne ostrzeżenie dotyczące dawkowania produktu leczniczego Metotab (metotreksat) W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycy pospolitej, Metotab (metotreksat) należy przyjmować tylko raz na tydzień. Błędy dawkowania podczas stosowania produktu leczniczego Metotab (metotreksat) mogą spowodować wystąpienie ciężkich działań niepożądanych, w tym zgonu. Należy bardzo uważnie zapoznać się z treścią tego punktu Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Lekarz przepisujący lek powinien określić na recepcie dzień jego przyjmowania.
Metotreksat powinni przepisywać wyłącznie lekarze, którzy mają doświadczenie w jego stosowaniu i pełną świadomość ryzyka związanego z leczeniem metotreksatem. O całkowitym czasie trwania leczenia decyduje lekarz.
Lekarz przepisujący produkt powinien upewnić się, że pacjent lub jego opiekun będzie w stanie przestrzegać schematu dawkowania raz na tydzień.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Można rozważyć suplementację kwasu foliowego zgodnie z aktualnymi zaleceniami.
Dorośli pacjenci z reumatoidalnym zapaleniem stawów Zalecana dawka początkowa to 7,5 mg metotreksatu, podawana raz w tygodniu doustnie. W zależności od aktywności choroby u danego pacjenta oraz tolerancji leczenia, dawkę początkową można zwiększać o 2,5 mg do maksymalnej dawki 25 mg raz w tygodniu. Odpowiedzi na leczenie można oczekiwać po upływie około 4-8 tygodni. Po uzyskaniu pożądanego efektu klinicznego, dawkę należy stopniowo zmniejszyć do możliwie najmniejszej, skutecznej dawki podtrzymującej.
Pacjenci z łuszczycą Zalecana dawka początkowa to 7,5 mg metotreksatu, podawana doustnie raz w tygodniu. Dawkę należy stopniowo zwiększać aż do uzyskania optymalnej odpowiedzi, na ogół jednak nie należy przekraczać dawki 25 mg metotreksatu na tydzień. Odpowiedzi na leczenie można oczekiwać zazwyczaj po upływie 2-6 tygodni. Po uzyskaniu pożądanego efektu klinicznego, dawkę należy stopniowo zmniejszyć do możliwie najmniejszej, skutecznej dawki podtrzymującej.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek Produkt Metotab należy stosować ostrożnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Dawkę należy dostosować w następujący sposób: Klirens kreatyniny (ml/min) ≥ 60 100% 30-59 50% < 30 Nie wolno stosować produktu Metotab
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby U pacjentów z istotną chorobą wątroby występującą obecnie lub w przeszłości, szczególnie w przypadkach spowodowanych spożywaniem alkoholu, produkt Metotab należy stosować bardzo ostrożnie, lub zrezygnować z jego podawania. Jeśli stężenie bilirubiny wynosi > 5 mg/dl (85,5 μmol/l), stosowanie metotreksatu jest przeciwwskazane.
Pacjenci w podeszłym wieku Zmniejszenie dawki u pacjentów w podeszłym wieku należy rozważyć z uwagi na zmniejszającą się wraz z wiekiem czynność wątroby i nerek oraz zmniejszające się stężenia folianów.
Sposób podawania Produkt Metotab należy przyjmować doustnie.
4.3 Przeciwwskazania
Produkt Metotab jest przeciwwskazany w przypadku: • nadwrażliwości na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1, • ciężkiego zaburzenia czynności wątroby (patrz także punkt 4.2), • nadużywania alkoholu, • ciężkiego zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny poniżej 30 ml/min, patrz także punkt 4.2 i 4.4), • występujących wcześniej dyskrazji krwi, takie jak hipoplazja szpiku, leukopenia, małopłytkowość lub znacząca niedokrwistość, • ciężkich, ostrych lub przewlekłych zakażeń, takich jak gruźlica i zakażenie HIV lub innych zespołów niedoboru odporności, • owrzodzeń jamy ustnej i rozpoznanej, czynnej choroby wrzodowej przewodu pokarmowego, • ciąży i karmienia piersią (patrz punkt 4.6), • jednoczesnego szczepienia żywymi szczepionkami.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Lekarz przepisujący lek powinien określić na recepcie dzień jego przyjmowania. Lekarz przepisujący lek powinien się upewnić, że pacjent rozumie, że produkt leczniczy Metotab (metotreksat) należy przyjmować tylko raz w tygodniu. Pacjenta należy pouczyć, że bardzo ważne jest przestrzeganie zalecenia przyjmowania leku raz na tydzień.
Pacjentów poddanych leczeniu należy monitorować tak, aby objawy możliwych działań toksycznych lub reakcji niepożądanych mogły być wykryte i poddane ocenie z jak najmniejszym opóźnieniem. Dlatego metotreksat powinien być podawany tylko przez lekarzy z wiedzą i doświadczeniem w zakresie stosowania leków z grupy antymetabolitów (lub pod ich nadzorem). Z uwagi na możliwość wystąpienia ciężkich, a nawet śmiertelnych reakcji toksycznych, należy udzielić pacjentom pełnej informacji dotyczącej zagrożeń i zalecanych środków ostrożności.
Produkt Metotab zawiera laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadko występującą, dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego.
Zalecane badania kontrolne i środki ostrożności w trakcie leczenia
Przed rozpoczęciem stosowania metotreksatu po raz pierwszy lub wznowieniem leczenia po okresie przerwy Pełna morfologia krwi z oznaczeniem liczby płytek krwi, aktywność enzymów wątrobowych, bilirubiny, albumin w surowicy, zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i parametry czynności nerek. Jeśli istnieją wskazania kliniczne, należy wykluczyć gruźlicę i zapalenie wątroby.
W trakcie leczenia (co najmniej raz w miesiącu podczas pierwszych sześciu miesięcy, a następnie co trzy miesiące) Zwiększenie częstości badań kontrolnych należy rozważyć także w przypadku zwiększania dawki.
1. Badanie jamy ustnej i gardła w celu wykrycia zmian w obrębie błon śluzowych.
2. Pełna morfologia krwi z oznaczeniem liczby płytek krwi. Zahamowanie czynności układu
krwiotwórczego wywołane przez metotreksat może wystąpić nagle i po zastosowaniu pozornie bezpiecznych wielkości dawek. Każde znaczne zmniejszenie liczby krwinek białych lub płytek oznacza konieczność natychmiastowego zaprzestania leczenia i zastosowania odpowiedniego leczenia wspomagającego. Pacjentów należy poinformować o konieczności zgłaszania wszystkich objawów przedmiotowych i podmiotowych zakażenia. Pacjenci przyjmujący jednocześnie leki, które mogą działać toksycznie na układ krwiotwórczy (np. leflunomid) powinni być poddawani ścisłej kontroli obrazu morfologicznego krwi i liczby płytek.3. Parametry czynnościowe wątroby: Leczenia nie należy rozpoczynać lub należy je przerwać,
jeśli występują utrzymujące się lub istotne nieprawidłowości parametrów prób wątrobowych, innych nieinwazyjnych badaniach oceniających stopień zwłóknienia wątroby lub biopsji wątroby.U 13 - 20% pacjentów opisywano przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz do poziomu dwu- lub trzykrotnie przekraczającego górną granicę normy. Utrzymujące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych i (lub) zmniejszenie stężenia albumin w surowicy krwi może wskazywać na ciężką hepatotoksyczność. W przypadku utrzymującego się zwiększania aktywności enzymów wątrobowych należy rozważyć zmniejszenie dawki lub przerwanie leczenia.
Zmiany histologiczne, zwłóknienie i rzadziej marskość wątroby mogą nie być poprzedzone nieprawidłowymi parametrami prób wątrobowych. Występują przypadki marskości, gdzie spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 aktywność aminotransferaz pozostaje w granicach normy. W związku z tym, w celu kontroli stanu wątroby, oprócz prób wątrobowych należy rozważyć nieinwazyjne metody diagnostyczne. Wykonanie biopsji wątroby należy rozważać w każdym przypadku indywidualnie uwzględniając choroby współistniejące, wywiad chorobowy i ryzyko związane z biopsją u pacjenta. Czynniki ryzyka hepatotoksyczności obejmują nadmierne spożywanie alkoholu w przeszłości, utrzymujące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, chorobę wątroby w przeszłości, dodatni wywiad rodzinny w kierunku dziedzicznych zaburzeń czynności wątroby, cukrzycę, otyłość i wcześniejsze narażenie na leki lub substancje o działaniu hepatotoksycznym oraz długotrwałe leczenie metotreksatem.
W trakcie leczenia metotreksatem nie należy podawać innych produktów leczniczych o działaniu hepatotoksycznym, jeżeli nie jest to bezwzględnie konieczne. Nie wolno spożywać alkoholu (patrz punkty 4.3 i 4.5). U pacjentów przyjmujących jednocześnie inne produkty lecznicze o działaniu hepatotoksycznym należy częściej wykonywać próby wątrobowe.
Leczenie pacjentów z cukrzycą insulinozależną należy prowadzić z zachowaniem szczególnej ostrożności, gdyż w trakcie leczenia metotreksatem występowały pojedyncze przypadki marskości wątroby bez zwiększenia aktywności aminotransferaz.
4. Czynność nerek należy kontrolować za pomocą parametrów czynnościowych nerek i ogólnego
badania moczu. Ponieważ metotreksat jest wydalany głównie przez nerki, w przypadku zaburzenia czynności nerek można się spodziewać zwiększenia stężenia metotreksatu w surowicy, co może prowadzić do wystąpienia ciężkich działań niepożądanych. W przypadku, gdy czynność nerek może być zaburzona (np. u pacjentów w podeszłym wieku), badania kontrolne należy przeprowadzać częściej. Dotyczy to w szczególności pacjentów otrzymujących jednocześnie produkty lecznicze, które wpływają na wydalanie metotreksatu, lub które mogą prowadzić do uszkodzenia nerek (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) lub wpływać na układ krwiotwórczy. Odwodnienie może także zwiększać toksyczność metotreksatu.5. Układ oddechowy: Może występować ostre lub przewlekłe śródmiąższowe zapalenie płuc,
często z eozynofilią we krwi oraz opisywane były przypadki zgonów. Objawy zwykle obejmują duszność, kaszel (zwłaszcza suchy, bez odkrztuszania wydzieliny) i gorączkę, które należy oceniać podczas każdej kolejnej wizyty kontrolnej. Pacjentów należy poinformować o ryzyku wystąpienia zapalenia płuc i konieczności natychmiastowego skontaktowania się z lekarzem prowadzącym leczenie w przypadku pojawienia się uporczywego kaszlu lub duszności. U pacjentów z objawami płucnymi konieczne jest przerwanie stosowania metotreksatu i przeprowadzenie dokładnych badań (w tym zdjęcia rentgenowskiego płuc) w celu wykluczenia zakażenia. W przypadku podejrzenia choroby płuc wywołanej przez metotreksat należy zastosować kortykosteroidy i nie wolno ponownie podejmować leczenia metotreksatem. Powikłania płucne wymagają szybkiego rozpoznania i zaprzestania leczenia. Zapalenie płuc może wystąpić po zastosowaniu dowolnej dawki. Dodatkowo zgłaszano przypadki krwawienia pęcherzykowego podczas stosowania metotreksatu w leczeniu chorób reumatologicznych i w powiązanych wskazaniach. To zdarzenie może być również związane z zapaleniem naczyń krwionośnych oraz innymi współistniejącymi chorobami. Jeśli podejrzewa się krwawienie pęcherzykowe, należy rozważyć niezwłoczne przeprowadzenie badań diagnostycznych w celu potwierdzenia rozpoznania.6. Metotreksat może wpływać na odpowiedź immunologiczną na szczepienia i wyniki oznaczeń
immunologicznych, ponieważ oddziałuje na układ immunologiczny. Należy również zwrócić szczególną uwagę na objawy wskazujące na potencjalną aktywację utajonych, przewlekłych zakażeń (takich, jak półpasiec, gruźlica, zapalenie wątroby typu B lub C). Podczas leczenia produktem Metotab nie należy jednocześnie wykonywać szczepień żywymi szczepionkami.spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 U pacjentów otrzymujących małe dawki metotreksatu mogą występować chłoniaki złośliwe; w takich sytuacjach leczenie należy przerwać. Jeśli chłoniak nie wykazuje cech samoistnej regresji, wymagane jest leczenie cytostatyczne.
Zgłaszano przypadki encefalopatii/leukoencefalopatii u pacjentów onkologicznych leczonych metotreksatem i nie można ich wykluczyć w przypadku leczenia metotreksatem we wskazaniach nieonkologicznych.
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia (PML) Przypadki postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (ang. progressive multifocal leukoencephalopathy, PML) odnotowano u pacjentów przyjmujących metotreksat, głównie w skojarzeniu z innymi lekami immunosupresyjnymi. Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia może być śmiertelna i należy ją brać pod uwagę w diagnostyce różnicowej u pacjentów z immunosupresją z nowym początkiem lub nasileniem objawów neurologicznych.
Płodność i czynności rozrodcze
Płodność Informowano, że w czasie leczenia i przez krótki okres po jego zaprzestaniu metotreksat powoduje oligospermię, zaburzenia miesiączkowania i brak miesiączki u ludzi oraz powoduje zaburzenia płodności, wpływając w okresie podawania na spermatogenezę i oogenezę – wydaje się, że objawy te ustępują po zakończeniu leczenia.
Działanie teratogenne - ryzyko zaburzeń rozrodczości U ludzi metotreksat jest embriotoksyczny, powoduje poronienia i wady rozwojowe płodu. Z tego względu z pacjentkami w wieku rozrodczym należy omówić możliwe ryzyko wpływu na rozrodczość, utraty ciąży i wad wrodzonych (patrz punkt 4.6). Przed zastosowaniem leku Metotab należy potwierdzić, że pacjentka nie jest w ciąży. Jeśli kobieta jest dojrzała płciowo, w czasie leczenia i przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu powinna bezwzględnie stosować skuteczną antykoncepcję.
Porady dotyczące antykoncepcji u mężczyzn - patrz punkt 4.6.
4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji
Podtlenek azotu Zastosowanie podtlenku azotu wzmacnia wpływ metotreksatu na metabolizm folianów, co skutkuje większ ą toksycznością np. ciężką nieprzewidywalną mielosupresją czy zapaleniem jamy ustnej. Pomimo że działanie to można zmniejszyć poprzez podawanie folinianu wapnia, należy unikać jednoczesnego stosowania podtlenku azotu i metotreksatu.
Alkohol, produkty lecznicze o działaniu hepatotoksycznym, produkty lecznicze wykazujące toksyczność hematologiczną Prawdopodobieństwo występowania działań hepatotoksycznych związanych ze stosowaniem metotreksatu zwiększa się w przypadku regularnego spożywania alkoholu i jednoczesnego stosowania innych produktów leczniczych o działaniu hepatotoksycznym (patrz punkt 4.4). Pacjentów stosujących jednocześnie inne produkty lecznicze o działaniu hepatotoksycznym (np. leflunomid) należy uważnie monitorować. Podobnie należy postępować w przypadku stosowania produktów leczniczych wykazujących toksyczność hematologiczną (np. leflunomid). Częstość występowania pancytopenii i hepatotoksyczności może się zwiększać podczas stosowania leflunomidu w połączeniu z metotreksatem. Leczenie skojarzone metotreksatem i retinoidami takimi, jak acytretyna lub etretynat, zwiększa ryzyko hepatotoksyczności.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Antybiotyki doustne Antybiotyki doustne, takie jak tetracykliny, chloramfenikol i niewchłanialne antybiotyki o szerokim spektrum działania antybakteryjnego mogą zakłócać krążenie wątrobowo-jelitowe poprzez hamowanie rozwoju jelitowej flory bakteryjnej lub blokowanie metabolizmu w komórkach bakteryjnych.
Antybiotyki Antybiotyki takie, jak penicyliny, glikopeptydy, sulfonamidy, ciprofloksacyna i cefalotyna, w niektórych przypadkach mogą zmniejszać klirens nerkowy metotreksatu, co może prowadzić do zwiększenia stężeń metotreksatu w surowicy, a następnie do działania toksycznego na układ krwiotwórczy i przewód pokarmowy.
Produkty lecznicze silnie wiążące się z białkami osocza Metotreksat wiąże się z białkami osocza i może być wypierany przez inne produkty lecznicze wiążące się z białkami, np. salicylany, leki hipoglikemizujące, diuretyki, sulfonamidy, difenylohydantoiny, tetracykliny, chloramfenikol, kwas p-aminobenzoesowy oraz leki przeciwzapalne o kwaśnym odczynie. Jednoczesne stosowanie może nasilać działania toksyczne.
Probenecyd, słabe kwasy organiczne, pirazole i niesteroidowe leki przeciwzapalne Probenecyd, słabe kwasy organiczne, takie jak pętlowe leki moczopędne oraz pirazole (fenylobutazon) mogą zmniejszać wydalanie metotreksatu. W związku z tym, należy oczekiwać zwiększonego stężenia w surowicy, co powoduje nasilenie toksyczności hematologicznej. Ryzyko nasilenia działania toksycznego występuje również w przypadku stosowania małych dawek metotreksatu w połączeniu z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi lub salicylanami.
Produkty lecznicze, które wywierają niekorzystny wpływ na szpik kostny Podczas stosowania produktów leczniczych, które mogą hamować czynność szpiku kostnego (np. sulfonamidy, trimetoprim + sulfametoksazol, chloramfenikol, pirymetamina), należy zwrócić uwagę na ryzyko znacznego upośledzenia hematopoezy.
Produkty lecznicze wywołujące niedobór folianów Równoczesne stosowanie produktów wywołujących niedobór folianów (np. sulfonamidów, trimetoprimu z sulfametoksazolem) może prowadzić do nasilenia działań niepożądanych metotreksatu. Zaleca się szczególną ostrożność w przypadku istniejącego niedoboru folianów.
Inne przeciwreumatyczne produkty lecznicze Zazwyczaj nie należy obawiać się nasilenia działań toksycznych metotreksatu podczas jednoczesnego stosowania produktu Metotab z innymi przeciwreumatycznymi produktami leczniczymi (np. związki złota , penicylamina, hydroksychlorochina, sulfasalazyna, azatiopryna, cyklosporyna).
Sulfasalazyna Leczenie skojarzone metotreksatem i sulfasalazyną może zwiększać skuteczność metotreksatu, ale też nasilać działania niepożądane spowodowane hamowaniem syntezy kwasu foliowego przez sulfasalazynę, jednak takie niekorzystne skutki obserwowano tylko w rzadkich, indywidualnych przypadkach w trakcie wielu badań.
Merkaptopuryna Metotreksat zwiększa stężenie merkaptopuryny w osoczu, a zatem w przypadku skojarzonego stosowania metotreksatu i merkaptopuryny konieczne może być dostosowanie dawki.
Inhibitory pompy protonowej Jednoczesne podawanie inhibitorów pompy protonowej, takich jak omeprazol lub pantoprazol, może prowadzić do wystąpienia interakcji: opisywano, że jednoczesne stosowanie metotreksatu i omeprazolu prowadziło do opóźnienia wydalania metotreksatu przez nerki. W jednym przypadku jednoczesne stosowanie z pantoprazolem powodowało hamowanie wydalania przez nerki metabolitu 7-hydroksymetotreksatu czemu towarzyszyły bóle mięśni i dreszcze.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Teofilina Metotreksat może zmniejszać klirens teofiliny; podczas jednoczesnego stosowania teofiliny z metotreksatem należy kontrolować stężenie teofiliny.
Napoje zawierające kofeinę i teofilinę Podczas leczenia metotreksatem należy unikać spożywania nadmiernej ilości napojów zawierających kofeinę lub teofilinę (kawa, napoje zawierające kofeinę, czarna herbata).
4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Kobiety w wieku rozrodczym - antykoncepcja u kobiet Ważne jest, aby w okresie leczenia metotreksatem pacjentka nie zaszła w ciążę, więc konieczne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji w czasie przyjmowania metotreksatu i przez co najmniej przed rozpoczęciem leczenia poinformować ją o ryzyku wad rozwojowych związanych z metotreksatem i definitywnie potwierdzić, że nie jest ona w ciąży, podejmując odpowiednie działania, np. wykonując test ciążowy. W czasie leczenia należy powtarzać wykonywanie testów ciążowych, jeśli jest to uzasadnione klinicznie (np. po przerwie w stosowaniu antykoncepcji). Pacjentkom w wieku rozrodczym należy doradzić w sprawie zapobiegania i planowania ciąży.
Antykoncepcja u mężczyzn Nie wiadomo, czy metotreksat występuje w nasieniu. W badaniach na zwierzętach wykazano, że metotreksat ma działanie genotoksyczne, a więc nie można całkowicie wykluczyć genotoksycznego działania na plemniki. Ograniczone dowody kliniczne nie wskazują na zwiększone ryzyko wad rozwojowych lub poronień po narażeniu ojca na małe dawki metotreksatu (poniżej 30 mg/tydzień). W przypadku większych dawek nie ma wystarczających danych do oszacowania ryzyka wad rozwojowych lub poronienia po narażeniu ojca na lek. W ramach środków ostrożności zalecane jest, aby pacjenci aktywni seksualnie lub ich partnerki stosowali niezawodne metody antykoncepcji w czasie leczenia pacjenta i przez co najmniej 6 miesięcy od zakończenia przyjmowania metotreksatu. Mężczyzna nie powinien być dawcą nasienia w czasie przyjmowania metotreksatu i przez 6 miesięcy po jego zakończeniu.
Ciąża Stosowanie metotreksatu w okresie ciąży we wskazaniach nieonkologicznych jest przeciwwskazane (patrz punkt 4.3). Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę w czasie leczenia metotreksatem lub w ciągu sześciu miesięcy po jego zakończeniu, należy udzielić jej porad medycznych dotyczących ryzyka szkodliwego wpływu leczenia na dziecko i wykonywać badania ultrasonograficzne w celu potwierdzenia prawidłowego rozwoju płodu. W badaniach na zwierzętach wykazano szkodliwy wpływ metotreksatu na rozrodczość, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży (patrz punkt 5.3). Wykazano, że metotreksat ma działanie teratogenne u ludzi; notowano przypadki śmierci płodu, poronień i (lub) wad wrodzonych (np. dotyczących twarzoczaszki, układu krążenia, ośrodkowego układu nerwowego lub kończyn). U ludzi metotreksat ma silne działanie teratogenne i narażenie na jego wpływ w czasie ciąży powoduje zwiększenie ryzyka poronień samoistnych, wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu i wad wrodzonych. • Poronienia samoistne notowano u 42,5 % kobiet narażonych w czasie ciąży na małe dawki metotreksatu (poniżej 30 mg/tydzień), w porównaniu ze wskaźnikiem 22,5 %, notowanym u pacjentek z analogiczną chorobą przyjmujących leki inne niż metotreksat. • Poważne wady wrodzone występowały u 6,6 % żywych urodzeń u kobiet narażonych w czasie ciąży na małe dawki metotreksatu (poniżej 30 mg/tydzień), w porównaniu z około 4 % żywych urodzeń u pacjentek z analogiczną chorobą przyjmujących leki inne niż metotreksat.
Nie ma wystarczających danych dotyczących narażenia w okresie ciąży na metotreksat w dawkach powyżej 30 mg/tydzień, ale przewiduje się większy wskaźnik poronień samoistnych i wad wrodzonych. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Notowano przypadki prawidłowej ciąży, jeśli zaprzestano stosowania metotreksatu przed zapłodnieniem.
Karmienie piersią Metotreksat przenika do mleka ludzkiego w stężeniach, które stwarzają zagrożenie dla niemowlęcia. W związku z tym, metotreksat jest przeciwwskazany podczas karmienia piersią (patrz punkt 4.3). Karmienie piersią należy przerwać przed rozpoczęciem leczenia i w jego trakcie.
Płodność Metotreksat wpływa na spermatogenezę i oogenezę i może zmniejszać płodność. Informowano, że u ludzi metotreksat powoduje oligospermię, zaburzenia miesiączkowania i brak miesiączki. Wydaje się, że w większości przypadków objawy te ustępują po przerwaniu leczenia.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Podczas leczenia mogą wystąpić objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, takie jak uczucie zmęczenia i zawroty głowy. Produkt Metotab wywiera nieistotny lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
4.8 Działania niepożądane
Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Do najpoważniejszych działań niepożądanych metotreksatu należą: supresja szpiku kostnego, toksyczność płucna, wątrobowa, nerkowa, neurotoksyczność, zdarzenia zatorowo-zakrzepowe, wstrząs anafilaktyczny i zespół Stevensa-Johnsona.
Do najczęściej (bardzo często) obserwowanych działań niepożądanych metotreksatu należą zaburzenia żołądka i jelit, np. zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, niestrawność, ból brzucha, nudności, zmniejszenie łaknienia i nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby, np. podwyższona aktywność ALT, AST, bilirubiny i fosfatazy zasadowej. Inne często występujące działania niepożądane to leukopenia, niedokrwistość, trombopenia, ból głowy, zmęczenie, senność, zapalenie płuc, śródmiąższowe zapalenie pęcherzyków płucnych lub płuc często z towarzyszącą eozynofilią, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej, biegunka, osutka, rumień i świąd.
Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
Działania niepożądane wymienione są poniżej zgodnie z częstością występowania: Bardzo często (≥ 1/10), często (≥ 1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥ 1/1 000 do < 1/100), rzadko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000), bardzo rzadko (< 1/10 000) i częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze Niezbyt często: Zapalenie gardła. Rzadko: Zakażenie (w tym reaktywacja utajonego zakażenia przewlekłego), posocznica, zapalenie spojówek.
Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo często: Zapalenie jamy ustnej, niestrawność, nudności, utrata łaknienia, ból brzucha. Często: Owrzodzenia jamy ustnej, biegunka. Niezbyt często: owrzodzenia i krwawienie z przewodu pokarmowego, zapalenie jelit, wymioty, zapalenie trzustki. Rzadko: Zaburzenia wchłaniania, zapalenie dziąseł. Bardzo rzadko: Krwawe wymioty, obfite krwawienia, toksyczne rozszerzenie okrężnicy.
spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Często : Wysypka, rumień, świąd. Niezbyt często: Fotouczulenie, wypadanie włosów, powiększenie guzków reumatycznych, owrzodzenie skóry, półpasiec, zapalenie naczyń, opryszczkowate wykwity skórne, pokrzywka. Rzadko: Przebarwienia skóry, wybroczyny, trądzik, podskórne wylewy krwi, alergiczne zapalenie naczyń. Bardzo rzadko: Zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna martwica rozpływna naskórka (zespół Lyella), przebarwienia paznokci, ostra zanokcica, czyraczność, teleangiektazje. Częstość nieznana: Łuszczenie się skóry (złuszczające zapalenie skóry).
Zaburzenia ogólne Rzadko: Gorączka, pogorszenie gojenia się ran. Częstość nieznana: Osłabienie, obrzęk.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Niezbyt często: Ujawnienie się cukrzycy.
Zaburzenia psychiczne Niezbyt często: Depresja, splątanie. Rzadko: Wahania nastroju.
Zaburzenia układu nerwowego Często: Bóle głowy, zmęczenie, senność. Niezbyt często: Zawroty głowy, zaburzenia poznawcze. Bardzo rzadko: Ból, osłabienie mięśni, parestezje lub niedoczulica, zmiany odczuwania smaku (smak metaliczny), drgawki, objawy oponowe, ostre aseptyczne zapalenie opon mózgowych, porażenie. Częstość nieznana: Encefalopatia/leukoencefalopatia.
Zaburzenia oka Rzadko: Zaburzenia widzenia. Bardzo rzadko: Upośledzenie wzroku, retinopatia.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Bardzo często: Nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby (zwiększona aktywność ALT, AST, fosfatazy zasadowej i bilirubiny). Niezbyt często: Marskość wątroby, zanik wątroby, włóknienie i zwyrodnienie tłuszczowe wątroby, zmniejszenie stężenia albumin w surowicy. Rzadko: Ostre zapalenie wątroby. Bardzo rzadko: Niewydolność wątroby.
Zaburzenia serca Rzadko: Zapalenie osierdzia, wysięk osierdziowy, tamponada serca.
Zaburzenia naczyniowe Rzadko: Hipotonia, zdarzenia zatorowo-zakrzepowe.
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Często: Zapalenie płuc, zapalenie śródmiąższowe pęcherzyków płucnych lub płuc, często z towarzyszącą eozynofilią. Objawy wskazujące na potencjalnie ciężkie uszkodzenie płuc (śródmiąższowe zapalenie płuc) to: suchy kaszel bez odkrztuszania wydzieliny, duszność i gorączka. Rzadko: Włóknienie płuc, zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii, duszność i astma oskrzelowa, wysięk opłucnowy. Częstość nieznana: Krwawienie z nosa, krwawienie pęcherzykowe.
Zaburzenia krwi i układu chłonnego Często: Leukopenia, niedokrwistość, małopłytkowość. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Niezbyt często: Pancytopenia. Bardzo rzadko: Agranulocytoza, znaczne zahamowania czynności szpiku kostnego, zaburzenia limfoproliferacyjne (patrz poniżej „Opis wybranych działań niepożądanych”). Częstość nieznana: Eozynofilia.
Zaburzenia układu immunologicznego Rzadko: Reakcje uczuleniowe, wstrząs anafilaktyczny, hipogammaglobulinemia.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych Niezbyt często: Zapalenie i owrzodzenie pęcherza moczowego, zaburzenia czynności nerek, zaburzenia mikcji. Rzadko: Niewydolność nerek, skąpomocz, bezmocz, zaburzenia elektrolitowe. Częstość nieznana: Białkomocz.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi Niezbyt często: Zapalenie i owrzodzenie pochwy. Bardzo rzadko: Utrata popędu płciowego, impotencja, ginekomastia, oligospermia, zaburzenia oogenezy, zaburzenia spermatogenezy, niepłodność, zaburzenia miesiączkowania, upławy.
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Niezbyt często: Bóle stawów, bóle mięśni, osteoporoza. Rzadko: Złamania przeciążeniowe. Częstość nieznana: Martwica kości szczęki (w przebiegu zaburzeń limfoproliferacyjnych)
Nowotwory łagodne i złośliwe (w tym torbiele i polipy) Bardzo rzadko: Chłoniaki (patrz poniżej „Opis wybranych działań niepożądanych”).
Opis wybranych działań niepożądanych
Występowanie i stopień nasilenia działań niepożądanych zależy od wielkości dawki i częstości podawania. Ponieważ ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić nawet po zastosowaniu mniejszych dawek, niezmiernie istotne jest, aby lekarz regularnie i w krótkich odstępach czasu kontrolował stan pacjenta.
Chłoniak i zaburzenia limfoproliferacyjne: notowano pojedyncze przypadki chłoniaka i innych zaburzeń limfoproliferacyjnych, które w kilku przypadkach ustąpiły po zaprzestaniu leczenia metotreksatem.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, PL-02-222 Warszawa, Tel.: + 48 22 49-21-301, Faks: +48 22 49-21- 309, Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl . Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9 Przedawkowanie
a) Objawy przedawkowania Działanie toksyczne metotreksatu dotyczy głównie układu krwiotwórczego. Notowano przypadki przedawkowania, w tym śmiertelne, w wyniku omyłkowego przyjmowania doustnie metotreksatu codziennie zamiast raz na tydzień. W tych przypadkach często zgłaszanymi objawami były reakcje hematologiczne i żołądkowo-jelitowe. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
b) Metody leczenia w przypadku przedawkowania Swoistą odtrutką jest folinian wapnia, który neutralizuje toksyczne działania niepożądane metotreksatu.
W razie nieumyślnego przedawkowania, w ciągu godziny należy podać domięśniowo lub dożylnie dawkę folinianu wapnia równą lub większą od podanej dawki metotreksatu; leczenie takie należy kontynuować tak długo, aż stężenia metotreksatu w surowicy będą mniejsze niż 10 -7
W razie znacznego przedawkowania może zachodzić konieczność nawodnienia pacjenta i alkalizacji moczu, aby zapobiec wytrącaniu się metotreksatu i (lub) jego metabolitów w kanalikach nerkowych. Nie wykazano zwiększonego wydalania metotreksatu pod wpływem hemodializy lub dializy otrzewnowej. Opisano skuteczne usuwanie metotreksatu z organizmu za pomocą doraźnej, przerywanej hemodializy z zastosowaniem wysokoprzepływowego dializatora.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: Inne leki immunosupresyjne, kod ATC: L04AX03 Przeciwreumatyczny produkt leczniczy przeznaczony do leczenia przewlekłych, zapalnych chorób reumatycznych i postaci wielostawowych młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów.
Metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego, który należy do grupy leków cytotoksycznych określanych jako antymetabolity. Działa on poprzez kompetycyjne hamowanie aktywności enzymu reduktazy dihydrofolianowej, hamując tym samym syntezę DNA. Nie wyjaśniono dotychczas, czy skuteczność metotreksatu w leczeniu łuszczycy, łuszczycowego zapalenia stawów i przewlekłego zapalenia wielostawowego związana jest z działaniem przeciwzapalnym czy immunosupresyjnym i w jakim stopniu zwiększenie przez metotreksat stężenia adenozyny w przestrzeni zewnątrzkomórkowej w miejscach objętych procesem zapalnym wpływa na efekt terapeutyczny.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Biodostępność metotreksatu jest dobra (80-100%) w małych dawkach stosowanych w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów i łuszczycy. Po podaniu doustnym, maksymalne stężenia metotreksatu w surowicy uzyskuje się po upływie 1-2 godzin. Występuje bardzo znaczna zmienność między- i wewnątrzosobnicza, w szczególności po dawkowaniu wielokrotnym.
Około 50% metotreksatu występuje w postaci związanej z białkami surowicy. W wyniku dystrybucji produktu leczniczego w tkankach ustrojowych, duże stężenia poliglutaminianów wykrywane są szczególnie w wątrobie, nerkach i śledzionie, gdzie mogą utrzymywać się przez kilka tygodni lub miesięcy. W przypadku stosowania małych dawek, metotreksat przenika do płynów ustrojowych w minimalnych ilościach.
Średni, okres półtrwania końcowej fazy eliminacji wynosi 6-7 godzin i cechuje się znaczną zmiennością (3-17 godzin). Okres półtrwania może być wydłużony nawet 4-krotnie u pacjentów, u których występuje dodatkowa przestrzeń dystrybucji (wysięk opłucnowy, wodobrzusze).
Około 10% podanej dawki metotreksatu jest metabolizowane w wątrobie. Głównym metabolitem jest 7-hydroksymetotreksat.
Wydalanie, głównie w postaci niezmienionej, odbywa się drogą nerkową przez filtrację kłębuszkową i czynne wydzielanie w kanaliku bliższym nefronu. Około 5-20% metotreksatu i 1-5% 7-hydroksymetotreksatu wydala się z żółcią. Krążenie wątrobowo-jelitowe występuje w znacznym stopniu. spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022
U pacjentów z niewydolnością nerek wydalanie jest znacznie opóźnione. Nie wiadomo, czy niewydolność wątroby wpływa na zmniejszenie wydalania.
Występuje bardzo znaczna zmienność między- i wewnątrzosobnicza, w szczególności po wielokrotnym dawkowaniu.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ metotreksatu na płodność, w tym toksyczny wpływ na rozwój zarodka i płodu oraz występowanie wad wrodzonych. Metotreksat działa mutagennie w warunkach in vivo i in vitro. Ponieważ nie przeprowadzono konwencjonalnych badań dotyczących działania rakotwórczego, a badania toksyczności przewlekłej u gryzoni dają sprzeczne wyniki, metotreksat nie może być odpowiednio zaklasyfikowany pod względem potencjalnego działania rakotwórczego u ludzi.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Laktoza jednowodna Skrobia żelowana Magnezu stearynian
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania produktu leczniczego.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Butelka z HDPE lub PP, z wieczkiem z PP, zawierająca 10, 30, 50 lub 100 tabletek.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do
stosowaniaBez specjalnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA
DOPUSZCZENIE DO OBROTUmedac Gesellschaft für klinische Spezialpräparate mbH Theaterstr. 6 spc (PL) Metotab 2,5 mg/7,5 mg/10 mg, tabletki National version: 05/2022 Niemcy
8. NUMERY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
2,5 mg Pozwolenie nr: 21218 7,5 mg Pozwolenie nr: 21219
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
I DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIAData wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 29.05.2013 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 23.04.2018 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO05/2022