Mannitol 15% Baxter
Mannitolum
Roztwór do infuzji 150 mg/ml | Mannitolum 150 g/1000 ml
Baxter Healthcare S.A. Baxter S.A. Bieff Medital S.A., Irlandia Belgia Hiszpania
Ulotka
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
Mannitol 15% Baxter, roztwór do infuzji mannitol
Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. - W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. - Lek ten przepisano ściśle określonej osobie. Nie należy go przekazywać innym. Lek może zaszkodzić innej osobie, nawet jeśli objawy jej choroby są takie same. - Jeśli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, w tym wszelkie objawy niepożądane niewymienione w tej ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub farmaceucie. Patrz punkt 4.
Spis treści ulotki
1. Co to jest Mannitol 15% Baxter i w jakim celu się go stosuje
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Mannitol 15% Baxter
3. Jak przyjmować Mannitol 15% Baxter
4. Możliwe działania niepożądane
5. Jak przechowywać Mannitol 15% Baxter
6. Zawartość opakowania i inne informacje
1. Co to jest Mannitol 15% Baxter i w jakim celu się go stosuje
Mannitol 15% Baxter jest wodnym roztworem mannitolu.
Mannitol 15% Baxter jest stosowany: - w celu zwiększenia ilości wytwarzanego moczu (diurezy) u pacjentów z nieprawidłową czynnością nerek; - w celu zmniejszenia ciśnienia w czaszce spowodowanego nagromadzeniem się płynu w obrębie mózgu (obrzękiem) lub po urazie głowy; - w celu zmniejszenia ciśnienia w oku (ciśnienie śródgałkowe); - w celu leczenia pewnych rodzajów zatrucia lub przedawkowania leków.
2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Mannitol 15% Baxter
Nie stosować leku Mannitol 15% Baxter: - jeśli u pacjenta występuje uczulenie na mannitol; - jeśli u pacjenta występuje zwiększone stężenie soli w organizmie; - jeśli u pacjenta występuje ciężkie odwodnienie; - jeśli nerki pacjenta nie są zdolne do wytwarzania moczu; - jeśli u pacjenta występuje ciężka choroba serca (niewydolność serca); - jeśli u pacjenta występuje nadmierne gromadzenie się płynów w płucach (obrzęk płuc) związane z niewydolnością serca; - jeśli u pacjenta występuje krwotok w obrębie czaszki (czynny krwotok śródczaszkowy) lub niektóre rodzaje przebytych ciężkich urazów głowy; - jeśli u pacjenta odpowiedź na dawkę testową podaną przez lekarza lub pielęgniarkę jest nieprawidłowa (patrz punkt 3); - jeśli nerki pacjenta stopniowo tracą swoją funkcję po rozpoczęciu podawania mannitolu.
W przypadku wątpliwości, czy któryś z wyżej wymienionych stanów dotyczy pacjenta, należy skontaktować się z lekarzem.
Ostrzeżenia i środki ostrożności Przed rozpoczęciem przyjmowania Mannitol 15% Baxter należy omówić to z lekarzem - jeśli u pacjenta występuje choroba nerek lub osłabienie czynności nerek; - jeśli pacjent przyjmuje leki, które mogą być szkodliwe dla nerek (np. pewne antybiotyki lub leki przeciwnowotworowe); - jeśli u pacjenta występuje ciężkie odwodnienie (utrata wody z organizmu, np. w wyniku wymiotów, biegunki, obfitego pocenia się lub stosowania niektórych leków). Objawy obejmują suchość w ustach i zawroty głowy; - jeśli lekarz poinformował pacjenta o zmniejszonym stężeniu sodu (soli) we krwi (hiponatremia); - jeśli pacjent ma uczulenie na mannitol (ponieważ mannitol występuje w przyrodzie i jest stosowany w innych lekach, pacjenci mogą być uczuleni bez otrzymania leczenia dożylnego mannitolem). Infuzja musi zostać przerwana, jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy nadwrażliwości, patrz punkt 4.
Jeśli kontrola jest konieczna, lekarz może przeprowadzić badania w celu potwierdzenia, że dawka jest prawidłowa. Badania te mogą obejmować: - czynność serca, płuc i nerek; - ilość przyjmowanych płynów; - ilość wytwarzanego moczu; - ciśnienie krwi w żyłach doprowadzających krew do serca (ośrodkowe ciśnienie żylne); - stężenie we krwi i moczu takich substancji chemicznych, jak sód i potas (elektrolity); - kwasowość krwi i moczu (równowagę kwasowo-zasadową).
Ten roztwór nie może być podawany przez tę samą igłę co transfuzja krwi. Może to powodować uszkodzenie czerwonych krwinek lub ich zlepianie się.
Lek Mannitol 15% Baxter a inne leki Należy powiedzieć lekarzowi lub pielęgniarce o wszystkich lekach stosowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować.
O wymienionych poniżej lekach wiadomo, że mogą wpływać na działanie leku Mannitol 15% Baxter lub same podlegać jego wpływowi. Należy poinformować lekarza o przyjmowaniu któregokolwiek z następujących leków: - diuretyki (leki moczopędne, zwiększające ilość wytwarzanego moczu); - cyklosporyna (stosowana w zapobieganiu odrzucenia przeszczepu); - lit (stosowany w leczeniu zaburzeń psychicznych); - aminoglikozydy (rodzaj antybiotyku); - leki depolaryzujące blokujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (stosowane podczas znieczulenia i wywołujące porażenie mięśni). Podawanie tych leków będzie kontrolowane przez anestezjologa; - doustne leki przeciwzakrzepowe (leki rozrzedzające krew, np. warfaryna); - digoksyna (lek nasercowy).
Stosowanie leku Mannitol 15% Baxter z jedzeniem, piciem i alkoholem Należy zapytać lekarza, co pacjent może jeść lub pić.
Ciąża i karmienie piersią Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub pielęgniarki przed zastosowaniem tego leku.
Nie wiadomo, czy mannitol ma wpływ na nienarodzone dziecko lub przebieg ciąży. Nie wiadomo również, czy mannitol przenika do mleka kobiecego. Z tego względu u kobiet w ciąży lub matek karmiących lekarz zastosuje Mannitol 15% Baxter wyłącznie, gdy będzie to wyraźnie potrzebne.
Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn
Mannitol 15% Baxter nie ma wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.
3. Jak przyjmować Mannitol 15% Baxter
Lekarz zdecyduje, jaką ilość leku zastosować i kiedy podać lek. Lekarz(e) podejmie(ą) decyzję biorąc pod uwagę wiek, masę ciała, stan medyczny pacjenta oraz inny(e) lek(i) przyjmowany(e) przez pacjenta.
Mannitol 15% Baxter jest zwykle podawany przez linię infuzyjną do żyły.
U pacjentów z nieprawidłową czynnością nerek lekarz może podać niewielką ilość roztworu jako dawkę testową. Następnie zostanie zmierzona ilość moczu wytwarzanego przez pacjenta. Jeśli nerki nie wytworzą odpowiedniej ilości moczu w odpowiedzi na dawkę testową, pacjent otrzyma inne leczenie.
Mannitol 15% Baxter może być również stosowany u dzieci i pacjentów w podeszłym wieku (ponad
NIE należy stosować leku Mannitol 15% Baxter, jeśli w roztworze znajdują się widoczne cząstki lub jeśli opakowanie jest w jakikolwiek sposób uszkodzone.
Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Mannitol 15% Baxter W przypadku zastosowania zbyt dużej ilości leku Mannitol 15% Baxter (przedawkowanie) lub podania leku zbyt szybko, mogą wystąpić takie objawy jak: - zbyt duża ilość krwi w naczyniach krwionośnych (hiperwolemia). Objawy obejmują obrzęk rąk i nóg (obrzęki obwodowy), trudności w oddychaniu (obrzęk płuc i duszność), nagromadzenie płynu w brzuchu (wodobrzusze) oraz brak równowagi substancji chemicznych w organizmie (zaburzenia elektrolitowe); - nadmierna kwasowość krwi (kwasica); - ból głowy; - uczucie mdłości (nudności); - dreszcze; - splątanie; - zmęczenie; - napady drgawkowe (drgawki); - ograniczona przytomność (osłupienie) lub utrata przytomności (śpiączka); - niewydolność nerek (ostra niewydolność nerek). Jeśli u pacjenta wystąpi którykolwiek z tych objawów, należy natychmiast poinformować o tym lekarza. Infuzja leku zostanie przerwana i zostanie zastosowane leczenie w zależności od objawów.
Jeśli do leku Mannitol 15% Baxter został dodany inny lek, należy przeczytać Ulotkę dla pacjenta dołączoną do dodawanego leku w celu zapoznania się z listą możliwych objawów.
Przerwanie stosowania leku Mannitol 15% Baxter Lekarz zdecyduje kiedy przerwać infuzję.
W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących stosowania tego leku należy zwrócić się do lekarza.
4. Możliwe działania niepożądane
Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.
Jeśli wystąpią którekolwiek z poniżej wymienionych działań niepożądanych, należy natychmiast zawiadomić o tym lekarza lub pielęgniarkę. Mogą to być objawy bardzo ciężkiej lub nawet śmiertelnej reakcji (alergii) zwanej wstrząsem anafilaktycznym: - trudności w oddychaniu; - zmniejszone ciśnienie krwi (niedociśnienie); - opuchnięcie skóry twarzy i gardła; - pokrzywka; - wysypka skórna. Sposób leczenia będzie zależał od objawów.
Inne działania niepożądane, które mogą wystąpić to: - uszkodzenie nerek, mogące wpływać na wydalanie wody, albo zmniejszać lub zwiększać ilość wydalanego moczu; - obecność krwi w moczu; - niewydolność serca; - wysokie ciśnienie krwi; - przyspieszone lub nieregularne bicie serca (kołatanie serca, arytmia); - nadmiar płynu w płucach powodujący skrócenie oddechu; - śpiączka, drgawki, uczucie zmęczenia (letarg) w wyniku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego; - obrzęk kostek, palców i twarzy w wyniku zatrzymania płynu w organizmie; - odwodnienie; - zwiększenie lub zmniejszenie stężenia potasu i (lub) sodu we krwi; - suchość w jamie ustnej, pragnienie; - nudności, wymioty; - złe samopoczucie; - zwiększone stężenie kwasu we krwi (kwasica metaboliczna, patrz punkt 3 ”Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Mannitol 15% Baxter”); - ból w klatce piersiowej; - dreszcze, gorączka; - zwiększenie ciśnienia wewnątrz czaszki (zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego) powodujące bóle głowy, uczucie mdłości (nudności), wymioty, ból pleców, nieostre widzenie i inne zmiany widzenia, takie jak trudności z poruszaniem gałką oczną (porażenie mięśni okoruchowych); - zawroty głowy, ból głowy; - zmęczenie i osłabienie (astenia); - skurcze; - zaburzenia widzenia; - katar; - martwica skóry; - reakcje wynikajace z techniki podawania, które mogą obejmować zapalenie, ból, swędzenie, wysypkę lub zaczerwienienie w miejscu infuzji lub na całej długości żyły; - wyciek roztworu do infuzji do przestrzeni okołonaczyniowej (wynaczynienie). Może to powodować pieczenie i ból w miejscu infuzji. W ciężkich przypadkach, przepływ krwi zostanie zmniejszony i przestrzeń okołonaczyniowa zostanie uszkodzona (zespół ciasnoty).
Zgłaszanie działań niepożądanych Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiedzieć o tym lekarzowi, farmaceucie lub pielęgniarce. Działania niepożądane można zgłaszać bezpośrednio do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C PL 02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.
5. Jak przechowywać Mannitol 15% Baxter
Tego produktu nie należy przechowywać w lodówce ani zamrażać.
Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.
Nie należy wyjmować leku Mannitol 15% Baxter z zewnętrznego opakowania ochronnego do chwili użycia.
NIE należy stosować leku Mannitol 15% Baxter po upływie terminu ważności zamieszczonego na worku. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.
Po otwarciu, z dodatkiem lub bez substancji dodatkowych: Z mikrobiologicznego punktu widzenia produkt należy zużyć natychmiast. Jeżeli roztwór nie zostanie zużyty natychmiast, za czas i warunki przechowywania odpowiada użytkownik.
Mannitol 15% Baxter nie powinien być podany, jeśli zawiera widoczne cząstki lub jeśli opakowanie jest w jakikolwiek sposób uszkodzone.
6. Zawartość opakowania i inne informacje
Co zawiera Mannitol 15% Baxter Substancją czynną jest mannitol. Jedyną substancją pomocniczą jest woda do wstrzykiwań. Każde 1000 ml roztworu zawiera 150 gramów mannitolu.
Jak wygląda Mannitol 15% Baxter i co zawiera opakowanie Mannitol 15% Baxter jest przezroczystym roztworem, wolnym od widocznych cząstek. Dostępny jest w plastikowych workach poliolefinowo/poliamidowych (Viaflo). Każdy worek jest umieszczony w zamkniętym, ochronnym, plastikowym opakowaniu zewnętrznym.
Wielkości opakowań: - 100 ml - 250 ml - 500 ml
Worki dostarczane są w opakowaniach tekturowych. Tekturowe pudełko zawiera jedną z następujących ilości: - 50 worków po 100 ml - 60 worków po 100 ml - 30 worków po 250 ml - 20 worków po 500 ml
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
Podmiot odpowiedzialny i wytwórca
Podmiot odpowiedzialny: Baxter Polska Sp. z o.o. ul. Kruczkowskiego 8 00-380 Warszawa
Wytwórcy:
Baxter S.A. Boulevard R. Branquart, 80 Belgia
Bieffe Medital S.A. Ctra de Biescas-Senegüé Hiszpania
Baxter Healthcare S.A. Moneen Road Castlebar – County Mayo Irlandia Data ostatniej aktualizacji ulotki: wrzesień 2021
Baxter i Viaflo są znakami towarowymi Baxter International Inc.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Poniższe informacje są przeznaczone wyłącznie dla personelu medycznego lub pracowników służby zdrowia:
Sposób postępowania i przygotowanie Stosować tylko wówczas, gdy roztwór jest przejrzysty, bez widocznych cząstek lub przebarwień i gdy zgrzew nie jest uszkodzony. Podawać natychmiast po podłączeniu zestawu do infuzji, który zawiera filtr końcowy na linii, ze względu na możliwość wytrącania się kryształów mannitolu. Hiperosmolarne roztwory mannitolu mogą powodować uszkodzenie żył. Należy wziąć pod uwagę osmolarność roztworu. Do momentu użycia nie wyjmować worka z zewnętrznego opakowania ochronnego. Worek wewnętrzny zapewnia jałowość produktu. Nie należy podłączać plastikowych pojemników seryjnie. Takie stosowanie mogłoby spowodować zator powietrzny wywołany resztkowym powietrzem z pierwszego pojemnika, zanim zakończy się podawanie płynu z drugiego pojemnika. Roztwór należy podawać za pomocą jałowego i apirogennego zestawu do podawania z filtrem i z zastosowaniem techniki aseptycznej. Sprzęt do infuzji należy wstępnie wypełnić roztworem, aby zapobiec przedostaniu się powietrza do układu. Dodatkowe substancje mogą być niezgodne z lekiem Mannitol 15% Baxter. Dodatkowe substancje można wprowadzać do roztworu przed lub w trakcie infuzji przez samouszczelniający port do dodawania leku. Konieczne jest dokładne i ostrożne wymieszanie w warunkach aseptycznych z każdą dodawaną substancją. Roztwory zawierające substancje dodatkowe powinny być zużyte natychmiast, bez przechowywania. Dodawanie innych leków lub stosowanie nieprawidłowej techniki podawania może spowodować reakcje gorączkowe wywołane możliwym wprowadzeniem pirogenów. W przypadku wystąpienia reakcji niepożądanej należy natychmiast przerwać wlew.
Roztwory mannitolu mogą tworzyć kryształy w niskich temperaturach. W wyższych stężeniach, roztwory mają większą tendencję do krystalizacji. Przed podaniem należy sprawdzić obecność kryształów. Jeżeli widoczne są kryształy, należy je rozpuścić przez ogrzanie roztworu do 37 o C, a następnie delikatne wymieszanie. Roztworów nie należy ogrzewać w wodzie lub kuchence mikrofalowej z uwagi na możliwość zanieczyszczenia produktu lub jego uszkodzenie. Przed ponowną kontrolą obecności kryształów i użyciem, schłodzić roztwór do temperatury pokojowej lub temperatury ciała.
Wyrzucić po jednorazowym użyciu. Wyrzucić niewykorzystaną pozostałość roztworu. Nie podłączać ponownie częściowo zużytych worków.
1. Otwieranie
a. Wyjąć worek Viaflo z opakowania ochronnego bezpośrednio przed użyciem. b. Sprawdzić szczelność worka, mocno go ściskając. W przypadku stwierdzenia nieszczelności, roztwór wyrzucić, gdyż zawartość może być niejałowa. c. Sprawdzić czy roztwór jest przezroczysty i nie zawiera nierozpuszczalnych cząstek. Jeżeli roztwór nie jest przezroczysty lub zawiera nierozpuszczalne cząstki, należy go wyrzucić.2. Przygotowanie do podania
Podczas przygotowywania oraz podawania należy używać jałowych materiałów. a. Zawiesić worek za zaczep. b. Usunąć plastikową osłonkę z portu do przetaczania znajdującego się na spodzie worka: - chwycić mniejsze skrzydełko na szyjce portu jedną ręką, - chwycić większe skrzydełko na zatyczce drugą ręką i przekręcić, - zatyczka odskoczy. c. Przygotować wlew zgodnie z zasadami aseptyki. d. Podłączyć zestaw do przetaczania. Należy zapoznać się ze wszystkimi załączonymi do zestawu wskazówkami dotyczącymi podłączania, wypełniania zestawu oraz podawania roztworu.3. Sposoby wprowadzania dodatkowych leków
Uwaga: Dodawane leki mogą wykazywać niezgodność (patrz poniżej punkt 5 „Niezgodności z dodawanymi lekami”).Dodawanie leków przed podaniem a. Odkazić port do dodawania leku. b. Używając strzykawki z igłą od 19G (1,10 mm) do 22G (0,70 mm), wkłuć igłę w samouszczelniający port do dodawania leku i wstrzyknąć go. c. Wymieszać dokładnie roztwór z lekiem. W przypadku preparatów o dużej gęstości, takich jak potasu chlorek, delikatnie opukać porty w pozycji worka portami do góry i wymieszać. Uwaga: Nie przechowywać worków zawierających dodane leki.
Dodawanie leków w trakcie podawania a. Zamknąć zacisk zestawu do przetaczania. b. Odkazić port do dodawania leku. c. Używając strzykawki z igłą od 19G (1,10 mm) do 22G (0,70 mm), wkłuć igłę w samouszczelniający port do dodawania leku i wstrzyknąć go. d. Zdjąć worek ze stojaka infuzyjnego i (lub) odwrócić go portami do góry. e. Opróżnić oba porty poprzez delikatne opukiwanie w pozycji worka portami do góry. f. Zmieszać dokładnie roztwór z lekiem. g. Zawiesić worek w poprzedniej pozycji, otworzyć ponownie zacisk i kontynuować podawanie.
4. Trwałość w trakcie stosowania: Substancje dodatkowe
Przed użyciem należy dla każdej dodanej substancji określić stabilność chemiczną i fizyczną w pH roztworu mannitolu w worku typu Viaflo. Z mikrobiologicznego punktu widzenia rozcieńczony produkt należy zużyć natychmiast. Jeżeli nie zostanie zużyty natychmiast, za czas i warunki przechowywania przed zastosowaniem odpowiada użytkownik.5. Niezgodności z dodawanymi lekami
Mannitol 15% Baxter nie powinien być podawany równocześnie, przed, ani po przetaczaniu krwi przez ten sam zestaw do infuzji z uwagi na ryzyko pseudoaglutynacji. Przed wprowadzeniem dodatkowego leku należy ocenić jego zgodność z roztworem w worku typu Viaflo. Należy zapoznać się z instrukcją dotyczącą użycia dodawanego leku.Przed dodaniem leku należy sprawdzić jego rozpuszczalność i stabilność w wodzie o pH, jakie wykazuje roztwór mannitolu (4,5 do 7,0). Dla przykładu cefepim, imipenem, cylastyna i filgrastim wykazują niezgodności z roztworami mannitolu, ale ta lista nie jest pełna. Dodanie chlorku potasu lub sodu do leku Mannitol 15% Baxter może spowodować wytrącenie się mannitolu.
Baxter i Viaflo są znakami towarowymi Baxter International Inc.
Charakterystyka
Strona 1 z 14
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
Mannitol 15% Baxter, roztwór do infuzji
Mannitol: 150 g/l
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
Roztwór do infuzji. Przezroczysty, bezbarwny roztwór, pozbawiony widocznych cząstek. Osmolarność: 823 mOsm/l (w przybliżeniu) pH: 4,5 – 7,0
4.1. Wskazania do stosowania
Mannitol 15% Baxter wskazany jest do stosowania jako osmotyczny preparat moczopędny w następujących przypadkach: • Pobudzanie diurezy w zapobieganiu i (lub) leczeniu oligurycznej fazy ostrej niewydolności nerek, zanim dojdzie do ustalenia nieodwracalnej oligurycznej niewydolności nerek. • Zmniejszanie ciśnienia śródczaszkowego i obrzęku mózgu, gdy bariera krew-mózg jest nieuszkodzona. • Zmniejszanie podwyższonego ciśnienia śródgałkowego, kiedy nie można go obniżyć innymi metodami leczenia. • Pobudzanie eliminacji toksycznych substancji wydalanych przez nerki w przypadku zatrucia.
4.2. Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie: Wybór odpowiedniego stężenia mannitolu, dawkowanie oraz szybkość wlewu zależy od wieku, masy ciała i stanu klinicznego pacjenta oraz od stosowanego jednocześnie leczenia. Dorośli i młodzież:
Ostra niewydolność nerek Zakres zazwyczaj podawanych dawek u dorosłych wynosi od 50 do 200 g mannitolu (330 do 1320 ml) w ciągu 24 godzin, z zaleceniem nieprzekraczania dawki jednorazowej 50 g mannitolu (330 ml). Strona 2 z 14
W większości przypadków do uzyskania właściwej reakcji wystarczy dawka 50 do 100 g mannitolu/dobę (330 do 660 ml). Szybkość podawania zazwyczaj jest dostosowywana do utrzymania przepływu moczu na poziomie, co najmniej 30–50 ml na godzinę.
Wyłącznie w sytuacjach krytycznych, maksymalna szybkość wlewu może wynosić 200 mg/kg mc. podane w infuzji w ciągu 5 minut (patrz także: dawka testowa). Po 5 minutach szybkość wlewu należy dostosować do utrzymania wypływu moczu przynajmniej 30-50 ml na godzinę, przy dawce maksymalnej
Stosowanie u pacjentów z oligurią lub zaburzeniami czynności nerek Pacjentom ze znaczną oligurią lub podejrzeniem niewłaściwej czynności nerek należy najpierw podać dawkę testową około 200 mg mannitolu/ kg mc. (masy ciała) (1,3 ml/kg) we wlewie trwającym 3 do Reakcję na dawkę testową można uznać za odpowiednią, jeżeli przez 2–3 godziny wydalane jest przynajmniej 30–50 ml moczu na godzinę. Jeżeli reakcja nie jest odpowiednia, można podać kolejną dawkę testową. Jeżeli nie uzyska się odpowiedniej reakcji na drugą dawkę testową, należy przerwać podawanie mannitolu i ponownie ocenić stan zdrowia pacjenta gdyż mogło dojść do trwałej niewydolności nerek.
Zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego, objętości mózgowej i ciśnienia śródgałkowego Zazwyczaj podawana dawka wynosi 1,5 do 2 g/kg mc. (10–13 ml/kg mc.) we wlewie trwającym od 30 do zabiegiem chirurgicznym, w celu uzyskania maksymalnego efektu.
Pobudzanie eliminacji toksycznych substancji wydalanych przez nerki w przypadku zatrucia W przypadku wymuszonej diurezy dawkę mannitolu należy dostosować w celu utrzymania wydalania moczu na poziomie co najmniej 100 ml/godzinę. Należy dążyć do dodatniego bilansu płynów wynoszącego 1–2 litry. Można podać wstępną dawkę nasycającą ok. 25 g (165 ml).
Dzieci i młodzież: W niewydolności nerek dawka testowa powinna wynosić 200 mg mannitolu/kg mc. (1,3 ml/kg mc.) w ciągu 3 - 5 minut. Dawka lecznicza wynosi od 0,5 do 1,5 g/kg mc. (3 ml do 10 ml/kg mc.). W razie konieczności dawkę tę można powtórzyć raz lub dwa razy, zachowując odstęp 4 do 8 godzin.
Przy zwiększonym ciśnieniu śródczaszkowym i śródgałkowym, tę dawkę można podać w ciągu 30 do
Osoby w podeszłym wieku: Tak jak u dorosłych, dawkowanie zależy od masy ciała, stanu klinicznego i biologicznego pacjenta oraz od stosowanego jednocześnie leczenia. Zakres zazwyczaj podawanych dawek jest taki sam, jak u dorosłych, 50 do 200 g mannitolu w ciągu 24 godzin (330 do 1320 ml na dobę) z zaleceniem nieprzekraczania dawki jednorazowej 50 g mannitolu (330 ml). Ze względu na możliwość występowania początkowego stadium niewydolności nerek, należy uważnie ocenić stan pacjenta przed ustaleniem dawki.
Sposób podawania: Roztwór jest przeznaczony do podawania dożylnego przez jałowy i apirogenny sprzęt. Należy wziąć pod uwagę osmolarność roztworu. Hiperosmolarne roztwory mannitolu mogą powodować uszkodzenie żył. Ten hipertoniczny roztwór należy podawać do dużych żył obwodowych lub najlepiej do żyły centralnej. Szybki wlew do żył obwodowych może być szkodliwy. Strona 3 z 14
Stosować zestaw do podawania z filtrem końcowym na linii, ze względu na możliwość wytrącania się kryształów mannitolu oraz stosować technikę aseptyczną. Sprzęt do infuzji należy wstępnie wypełnić roztworem, aby zapobiec przedostaniu się powietrza do układu.
Do momentu użycia nie wyjmować worka z zewnętrznego opakowania ochronnego. Worek wewnętrzny zapewnia jałowość produktu.
Stosować tylko, gdy roztwór jest przejrzysty, bez widocznych cząstek lub przebarwień i gdy zgrzew nie jest uszkodzony. Potwierdzić integralność worka. Stosować tylko, gdy pojemnik nie jest uszkodzony. Podać natychmiast po podłączeniu zestawu do infuzji. Roztwory mannitolu mogą tworzyć kryształy w niskich temperaturach. W wyższych stężeniach, roztwory mają większą tendencję do krystalizacji. Przed podaniem należy sprawdzić obecność kryształów. Jeżeli kryształy są widoczne, należy je rozpuścić przez ogrzanie roztworu do 37 o C, a następnie delikatne wymieszanie. Roztworów nie należy ogrzewać w wodzie lub kuchence mikrofalowej z uwagi na możliwość zanieczyszczenia produktu lub jego uszkodzenie. Należy stosować tylko suche źródła ciepła (np. cieplarka). Przed ponowną kontrolą obecności kryształów i użyciem, schłodzić roztwór do temperatury pokojowej lub temperatury ciała. Patrz także punkty 4.4 i 4.6.
Informacje dotyczące niezgodności oraz przygotowania produktu i substancji dodawanych, patrz punkt
4.3. Przeciwwskazania
Mannitol 15% Baxter jest przeciwwskazany u pacjentów, u których stwierdzono: • Istniejącą uprzednio hiperosmolarność osocza • Ciężkie odwodnienie • Trwały bezmocz • Ciężką niewydolność serca • Ciężki zastój krwi w płucach lub obrzęk płuc • Czynne krwawienie śródczaszkowe, z wyjątkiem kraniotomii • Uszkodzenie bariery krew-mózg • Nadwrażliwość na mannitol • Brak właściwej odpowiedzi na dawkę testową (patrz punkt 4.2) • Postępujące uszkodzenie nerek lub dysfunkcję po wdrożeniu leczenia mannitolem, w tym nasilenie objawów skąpomoczu i azotemii.
4.4. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
• Nadwrażliwość
W związku ze stosowaniem mannitolu odnotowano reakcje anafilaktyczne/anafilaktoidalne, w tym anafilaksję, a także inne reakcje nadwrażliwości/na infuzję. Odnotowano także zgon (patrz punkt 4.8).
Należy natychmiast przerwać infuzję, jeżeli wystąpią jakiekolwiek objawy przedmiotowe lub podmiotowe podejrzewanej reakcji nadwrażliwości. Należy zastosować odpowiednie środki zaradcze, zgodnie ze wskazaniem klinicznym.
Mannitol występuje w przyrodzie (np. w niektórych owocach i warzywach) i jest szeroko stosowany jako substancja pomocnicza w produktach leczniczych i kosmetykach. W związku z tym, pacjenci mogą być uwrażliwieni bez uprzedniego leczenia dożylnego mannitolem.
Strona 4 z 14
• Zatrucie ośrodkowego układu nerwowego (OUN)
Objawy zatrucia OUN np.: dezorientacja, senność, śpiączka zostały odnotowane u pacjentów leczonych mannitolem, w szczególności z upośledzoną funkcją nerek. Odnotowano także zgony.
Zatrucie OUN może wynikać z: - Wysokiego stężenia mannitolu w surowicy - Hiperosmolarności surowicy wynikającej z odwodnienia wewnątrzkomórkowego w OUN - Hiponatremii lub innych zaburzeń elektrolitowych i równowagi kwasowo-zasadowej wtórnej do podania mannitolu.
Przy wysokich stężeniach, mannitol może przekroczyć barierę krew-mózg i zakłócać zdolność mózgu do utrzymania pH płynu mózgowo-rdzeniowego, zwłaszcza w obecności kwasicy.
U pacjentów z istniejącą naruszoną barierą krew-mózg, należy indywidualnie rozważyć ryzyko zwiększenia obrzęku mózgu (ogólnego lub ogniskowego) związanego z wielokrotnym lub ciągłym stosowaniem mannitolu, w stosunku do oczekiwanych korzyści.
Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego w wyniku efektu z odbicia może wystąpić kilka godzin po zastosowaniu mannitolu. Większe ryzyko występuje u pacjentów z naruszoną barierą krew-mózg.
• Ryzyko powikłań nerkowych
Odwracalna, ostra oliguryczna niewydolność nerek wystąpiła u pacjentów z prawidłową czynnością nerek przed leczeniem, którzy otrzymywali dożylnie duże dawki mannitolu. Pomimo, że osmotyczny zespół nerczycowy związany ze stosowaniem mannitolu jest zasadniczo odwracalny, to osmotyczny zespół nerczycowy jest ogólnie znany jako potencjalnie mogący prowadzić do przewlekłej lub nawet schyłkowej niewydolności nerek.
Pacjenci z wcześniej istniejącymi chorobami nerek lub przyjmujący produkty lecznicze potencjalnie nefrotoksyczne są bardziej narażeni na wystąpienie niewydolności nerek w następstwie podania mannitolu. Należy dokładnie kontrolować lukę osmotyczną surowicy i czynność nerek, a w przypadku wystąpienia objawów pogorszenia czynności nerek lub hematurii podjąć odpowiednie działania.
Należy zachować szczególną ostrożność przy podawaniu mannitolu pacjentom z poważnie upośledzoną czynnością nerek. Należy wykonać próbę z dawką testową i kontynuować leczenie mannitolem tylko, jeśli uzyska się właściwy poziom wydalania moczu (patrz punkt 4.2).
W przypadku zmniejszenia wydalania moczu lub wystąpienia hematurii w trakcie infuzji mannitolu, stan kliniczny pacjenta powinien być ściśle kontrolowany pod kątem rozwoju niewydolności nerek, i jeśli konieczne, infuzja mannitolu powinna zostać wstrzymana.
• Ryzyko hiperwolemii
Przed szybkim podaniem produktu leczniczego Mannitol 15% Baxter należy dokładnie ocenić wydolność układu sercowo-naczyniowego pacjenta. Duże dawki i (lub) duża prędkość infuzji, tak jak i gromadzenie mannitolu (z powodu niewystarczającego wydalania mannitolu) mogą powodować hiperwolemię, rozprzestrzenianie płynu pozakomórkowego, które może prowadzić do wystąpienia lub zaostrzenia istniejącej zastoinowej niewydolności serca. Kumulacja mannitolu może spowodować ciągły spadek ilości wydalanego moczu podczas podawania, a to może nasilać istniejącą lub utajoną zastoinową niewydolność serca. W przypadku pogorszenia funkcji serca lub płuc leczenie należy przerwać. Strona 5 z 14
• Ryzyko zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej, hiperosmolarność
Indukowana mannitolem diureza osmotyczna może powodować lub zaostrzać odwodnienie/hipowolemię i zagęszczenie krwi. Podawanie mannitolu może także powodować hiperosmolarność. W przypadku wzrostu osmolarności surowicy podczas leczenia, wpływ mannitolu na diurezę oraz zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego i śródgałkowego może być ograniczony.
Ponadto, w zależności od dawki i czasu podawania, zaburzenia elektrolitowe oraz równowagi kwasowo- zasadowej mogą wynikać z przemieszczenia wewnątrzkomórkowego wody i elektrolitów, diurezy osmotycznej i (lub) innych mechanizmów. Te zaburzenia równowagi mogą być ciężkie i potencjalnie śmiertelne.
Do zaburzeń równowagi wynikających z leczenia mannitolem należą: • Hipernatremia, odwodnienie i zagęszczenie krwi (w wyniku nadmiernej utraty wody) • Hiponatremia (przemieszczenie płynu wewnątrzkomórkowego bez zawartości sodu do przestrzeni pozakomórkowej w wyniku infuzji mannitolu może obniżyć stężenie sodu w surowicy i zaostrzyć już istniejącą hiponatremię. Sód może być tracony w moczu.) Hiponatremia może powodować ból głowy, nudności, drgawki, senność, śpiączkę, obrzęk mózgu i śmierć. Ostra objawowa encefalopatia hiponatremiczna jest uważana za stan medyczny nagłego zagrożenia.
Ryzyko wystąpienia hiponatremii jest większe, na przykład: - u dzieci - u pacjentów w podeszłym wieku - u kobiet - po operacji - u pacjentów z polidypsją psychogenną.
Ryzyko wystąpienia encefalopatii, jako powikłania hiponatremii jest większe, na przykład: - u dzieci i młodzieży (≤ 16 roku życia) - u kobiet (w szczególności u kobiet przed menopauzą) - u pacjentów z hipoksemią - u pacjentów z podstawową chorobą centralnego układu nerwowego.
• Hipokaliemia • Hiperkaliemia • Inne zaburzenia elektrolitowe • Kwasica metaboliczna • Zasadowica metaboliczna
Poprzez utrzymywanie diurezy, mannitol może przesłaniać lub intensyfikować niedostateczne nawodnienie i hipowolemię.
• Reakcje w miejscu infuzji
Podczas stosowania mannitolu wystąpiły reakcje w miejscu infuzji. Obejmują one objawy przedmiotowe i podmiotowe podrażnienia i zapalenia w miejscu podania, jak również ciężkie reakcje (zespół ciasnoty), kiedy są związane z wynaczynieniem. Patrz punkt 4.8.
Dodanie innych produktów leczniczych lub nieprawidłowa technika podawania może spowodować reakcje gorączkowe, w związku z możliwością wprowadzenia pirogenów. W razie wystąpienia działania Strona 6 z 14
niepożądanego, należy natychmiast przerwać infuzję. Informacje dotyczące niezgodności oraz przygotowania produktu i substancji dodawanych, patrz punkty 6.2 i 6.6.
• Wyrównanie objętości i stężenia elektrolitów przed użyciem
U pacjentów ze wstrząsem i zaburzeniem czynności nerek nie należy podawać mannitolu do czasu uzupełnienia ubytków objętości (płyn, krew) i elektrolitów.
• Monitorowanie
Podczas stosowania mannitolu należy uważnie kontrolować równowagę kwasowo-zasadową, czynność nerek oraz osmolarność surowicy.
Pacjenci otrzymujący mannitol powinni być kontrolowani w celu wykrycia pogorszenia czynności nerek, serca i czynności oddechowej. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych leczenie należy przerwać.
Należy starannie kontrolować wydalanie moczu, równowagę płynów, ciśnienie żylne ośrodkowe i równowagę elektrolitową (w szczególności stężenia sodu i potasu w surowicy).
• Niezgodność z krwią
Manitolu nie należy podawać równocześnie z krwią ze względu na możliwość aglutynacji i obkurczanie się komórek krwi.
• Krystalizacja
W niskich temperaturach roztwory mannitolu mogą tworzyć kryształy. Przed podaniem należy sprawdzić obecność kryształów. Jeżeli kryształy są widoczne, należy je rozpuścić przez ogrzanie roztworu do 37 o C, a następnie delikatne wymieszanie. Patrz punkt 4.2.
• Wpływ na testy laboratoryjne
Mannitol może powodować fałszywie niskie wyniki w niektórych systemach testów do oznaczania stężenia nieorganicznego fosforu we krwi. Mannitol daje fałszywie pozytywne wyniki testów oznaczania stężenia glikolu etylenowego we krwi, w których mannitol jest początkowo utleniany do aldehydu.
• Dzieci i młodzież
Nie określono w badaniach klinicznych bezpieczeństwa i skuteczności u dzieci i młodzieży.
• Pacjenci w podeszłym wieku
Na ogół należy zachować ostrożność przy wyborze dawki dla pacjentów w podeszłym wieku, biorąc pod uwagę częstsze pogorszenie funkcji wątroby, nerek lub serca oraz inne występujące równocześnie choroby lub stosowane leczenie.
Strona 7 z 14
• Ryzyko zatoru powietrznego
Nie należy podłączać plastikowych pojemników seryjnie. Takie stosowanie mogłoby spowodować zator powietrzny wywołany resztkowym powietrzem z pierwszego pojemnika, zanim zakończy się podawanie płynu z drugiego pojemnika.
Wywieranie dodatkowego ciśnienia na dożylne roztwory zawarte w elastycznych pojemnikach z tworzywa sztucznego w celu zwiększenia szybkości przepływu może spowodować zator powietrzny, jeśli przed podaniem z pojemnika nie usunięto całkowicie resztek powietrza.
Zastosowanie zestawów do podawania dożylnego z odpowietrzeniem, z zaworem odpowietrzenia w pozycji otwartej, może spowodować zator powietrzny. Nie należy stosować zestawów do podawania dożylnego z odpowietrzeniem, z zaworem odpowietrzenia w pozycji otwartej wraz z elastycznymi pojemnikami z tworzyw sztucznych.
4.5. Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji
Nasilenie efektu działania Jednoczesne stosowanie innych preparatów moczopędnych może nasilać efekty działania mannitolu i może być konieczne odpowiednie dostosowanie dawki.
Osłabienie efektu działania Mannitol stymuluje wypływ moczu, co wpływa głównie na leki, które w dużym stopniu są wchłaniane zwrotnie w nerkach – w ten sposób zwiększając ich wydalanie i ograniczając ich oddziaływanie.
Mannitol zwiększa wydalanie litu z moczem, dlatego jednoczesne stosowanie mannitolu może zaburzać odpowiedź na lit.
Nefrotoksyczność preparatów leczniczych w związku z zaburzeniem bilansu płynów wywołanym przez mannitol Chociaż wystąpienie interakcji u ludzi jest mało prawdopodobne, pacjenci przyjmujący jednocześnie cyklosporynę i aminoglikozydy powinni być dokładnie monitorowani w kierunku objawów nefrotoksyczności.
Czynniki neurotoksyczne Jednoczesne stosowanie środków neurotoksycznych (np. aminoglikozydów) i mannitolu może nasilać toksyczność czynników neurotoksycznych. (Patrz także punkt 4.4.).
Czynniki wpływające na zaburzenia równowagi elektrolitowej Rozwój zaburzeń równowagi elektrolitowej (np. hiperkaliemia, hipokaliemia) związanych z podawaniem mannitolu może wpływać na działanie czynników, które są wrażliwe na takie zaburzenia równowagi (np. digoksyna, środki mogące powodować wydłużenie odcinka QT, blokujące przewodnictwo nerwowo- mięśniowe).
Inne potencjalne interakcje wywołują tubokuraryna i depolaryzujące preparaty blokujące płytkę nerwowo- mięśniową (nasilenie ich działania przez mannitol), doustne preparaty przeciwzakrzepowe (mannitol może osłabiać ich działanie na skutek zwiększania stężeń czynników krzepnięcia, wtórnie do odwodnienia) i digoksyna (jeżeli na skutek leczenia mannitolem dojdzie do hipokaliemii, zwiększa się ryzyko zatrucia digoksyną).
Strona 8 z 14
4.6. Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Brak opublikowanych danych dotyczących stosowania mannitolu u kobiet w ciąży.
Brak opublikowanych danych z badań na zwierzętach doświadczalnych dotyczących wpływu mannitolu na przebieg ciąży i (lub) rozwój zarodka lub płodu i (lub) poród i (lub) rozwój pourodzeniowy.
Mannitol nie powinien być stosowany w okresie ciąży, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne.
Brak jest informacji dotyczących przenikania mannitolu do mleka kobiecego. Mannitolu nie należy stosować w okresie karmienia piersią, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne.
4.7. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie dotyczy.
4.8. Działania niepożądane
Następujące działania niepożądane odnotowano po wprowadzeniu do obrotu. Częstość działań niepożądanych wymienionych w tym punkcie nie może być określona na podstawie dostępnych danych.
Klasyfikacja układów i narządów MedDRA Reakcje niepożądane (terminy wg MedDRA) Częstość Zaburzenia układu immunologicznego Reakcja alergiczna Nieznana Reakcja anafilaktyczna obejmująca wstrząs anafilaktyczny* Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Zaburzenia płynów i elektrolitów** Nieznana • Odwodnienie • Obrzęk Kwasica metaboliczna Zaburzenia układu nerwowego Ból głowy Nieznana Zawroty głowy Wzrost ciśnienia środczaszkowego z odbicia Zatrucie OUN objawiające się • Drgawkami • Śpiączką • Splątaniem • Sennością Zaburzenia oka Niewyraźne widzenie Nieznana Zaburzenia serca Arytmia serca Nieznana Zastoinowa niewydolność serca Kołatanie serca Zaburzenia naczyniowe Niedociśnienie Nieznana Nadciśnienie Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Obrzęk płuc Nieznana Katar Strona 9 z 14
Klasyfikacja układów i narządów MedDRA Reakcje niepożądane (terminy wg MedDRA) Częstość Zaburzenia żołądka i jelit Suchość w ustach Nieznana Pragnienie Nudności Wymioty Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Martwica skóry Nieznana Pokrzywka Zaburzenia mięśniowo- szkieletowe i tkanki łącznej Skurcze Nieznana Zaburzenia nerek i dróg moczowych Nadmierna diureza Nieznana Nerczyca osmotyczna Zatrzymanie moczu Ostra niewydolność nerek Azotemia Bezmocz Hematuria Skąpomocz Wielomocz Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Dreszcze Nieznana
Bóle w klatce piersiowej (bóle typu dławicowego) Gorączka Astenia Złe samopoczucie Reakcje w miejscu infuzji obejmujące • zakrzepowe zapalenie żył w miejscu infuzji • zapalenie w miejscu infuzji • ból w miejscu infuzji • wysypkę w miejscu infuzji • rumień w miejscu infuzji • świąd w miejscu infuzji Zespół ciasnoty (związany z wynaczynieniem i obrzękiem w miejscu podania) * Może przejawiać się objawami skórnymi, z przewodu pokarmowego, trudnościami w krążeniu (niedociśnienie) i objawami ze strony układu oddechowego (np. duszność). Inne reakcje nadwrażliwości/ infuzji obejmują nadciśnienie, gorączkę, dreszcze, pocenie się, kaszel, sztywność mięśniowo-szkieletową oraz bóle mięśniowe, pokrzywkę/wysypkę, świąd, uogólniony ból, dyskomfort, nudności, wymioty i ból głowy. ** W tym hiperwolemia, obrzęk obwodowy, odwodnienie, hiponatremia, hipernatremia, hiperkaliemia, hipokaliemia.
Inne działania niepożądane Ciężkie reakcje anafilaktyczne z zatrzymaniem krążenia i zgonem.
Strona 10 z 14
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C PL 02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail: [email protected] Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9. Przedawkowanie
Objawy przedmiotowe i podmiotowe przedawkowania mannitolu mogą obejmować ostrą niewydolność nerek, zaburzenia równowagi elektrolitowej, hiperwolemię, zatrucie OUN. Długotrwałe podawanie lub szybki wlew dużych objętości roztworów hiperosmotycznych może doprowadzić do przeciążenia krążenia i kwasicy. Ból głowy, nudności i dreszcze bez zmiany temperatury ciała mogą stanowić wstępne objawy przedmiotowe/podmiotowe. Następnie może wystąpić splątanie, stan letargu, drgawki, osłupienie i śpiączka. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy natychmiast przerwać podawanie mannitolu. Leczenie jest objawowe i podtrzymujące, z kontrolą równowagi wodno-elektrolitowej. Mannitol jest usuwany za pomocą dializy. Pomocne może być zastosowanie hemodializy.
5.1. Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: roztwory wywołujące diurezę osmotyczną. Kod ATC: B 05BC01.
Mannitol jest węglowodanem, który ulega dystrybucji jedynie w przestrzeni pozakomórkowej. Wywiera efekt osmotyczny, co powoduje przenikanie płynu z przestrzeni wewnątrzkomórkowej do pozakomórkowej.
Mannitol łatwo ulega przesączaniu w kłębuszkach nerkowych, w kanalikach nerkowych jest wchłaniane zwrotnie mniej niż 10%. W świetle kanalika mannitol wywiera działanie osmotyczne, co zmniejsza zwrotne wchłanianie wody z moczu pierwotnego i powoduje diurezę. W ten sposób mannitol zwiększa wydalanie moczu w przypadku skąpomoczu/bezmoczu, gdy u pacjenta istnieje ryzyko wystąpienia ostrej niewydolności nerek. Mannitol zwiększa przy tym wydalanie elektrolitów, zwłaszcza sodu, potasu i chlorków. Zwiększone jest także wydalanie przez nerki takich substancji, jak salicylany i barbiturany.
W prawidłowych warunkach mannitol nie przenika nieuszkodzonej bariery krew-mózg. Pozostający w osoczu mannitol wywiera ciśnienie osmotyczne, powodując przenikanie płynu z tkanki mózgowej oraz zmniejszenie objętości mózgu i ciśnienia śródczaszkowego.
Mannitol nie przenika do oka. Mannitol ze względu na działanie osmotyczne zmniejsza ciśnienie śródgałkowe.
Strona 11 z 14
5.2. Właściwości farmakokinetyczne
Po podaniu dożylnym mannitol jest wydalany głównie w formie niezmetabolizowanej przez kłębuszki nerkowe. Tylko 10% jest wchłaniane zwrotnie w kanalikach nerkowych. Okres połowicznej eliminacji u dorosłych wynosi w przybliżeniu 2 godziny, w przypadku niewydolności nerek jest on dłuższy. 80% dawki dożylnej ulega wydaleniu w postaci niezmienionej w ciągu 3 godzin.
5.3. Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Brak innych danych przedklinicznych istotnych dla lekarza przepisującego, poza zamieszczonymi w innych punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego.
6.1. Wykaz substancji pomocniczych
Woda do wstrzykiwań
6.2. Niezgodności farmaceutyczne
Dodawane substancje mogą być niezgodne z Mannitol 15% Baxter. Przed wprowadzeniem dodatkowych produktów leczniczych należy zawsze sprawdzić ich zgodność z roztworem w worku typu Viaflo.
Przed dodaniem produktu leczniczego należy sprawdzić jego rozpuszczalność i stabilność w wodzie o pH roztworu mannitolu (4,5 do 7,0).
Mannitol 15% Baxter nie powinien być podawany równocześnie, przed, ani po przetaczaniu krwi przez ten sam zestaw do infuzji z uwagi na ryzyko pseudoaglutynacji. Patrz punkt 4.4.
Należy zapoznać się z instrukcją użycia produktów leczniczych, które mają być dodane do roztworu. Dla przykładu cefepim, imipenem, cylastyna i filgrastim wykazują niezgodności z roztworami mannitolu, ale nie jest to pełna lista. W przypadku braku badań zgodności nie należy mieszać tego produktu leczniczego z innymi produktami leczniczymi. Dodanie potasu chlorku i sodu chlorku do roztworu mannitolu może prowadzić do wytrącenia mannitolu.
6.3. Okres ważności
Nieotwarte: Opakowania 100 i 250 ml: 2 lata Opakowania 500 ml: 3 lata.
Po otwarciu, z dodanymi produktami leczniczymi lub bez: Z mikrobiologicznego punktu widzenia, produkt należy zużyć natychmiast. Jeżeli produkt nie zostanie użyty natychmiast, za czas i warunki przechowywania do momentu podania przed zastosowaniem odpowiada użytkownik.
6.4. Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Nie przechowywać w lodówce, nie zamrażać.
Strona 12 z 14
6.5. Rodzaj i zawartość opakowania
Worki o nazwie Viaflo z tworzywa poliolefinowo/poliamidowego (PL 2442) zawierające roztwór mannitolu. Worki umieszczone są w zewnętrznym opakowaniu ochronnym poliamidowo- polipropylenowym, które służy wyłącznie jako fizyczne zabezpieczenie worka.
Worki o pojemności: 100 ml, 250 ml lub 500 ml.
Zawartość kartonu:
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
Stosować zestaw do infuzji z filtrem końcowym na linii ze względu na możliwą obecność kryształów mannitolu. W przypadku krystalizacji produktu leczniczego patrz instrukcje dotyczące środków ostrożności przed podaniem, punkt 4.2.
Substancje dodatkowe można wprowadzać przed lub w trakcie wlewu, przez samouszczelniający port do dodawania produktu leczniczego.
Konieczne jest dokładne i ostrożne wymieszanie w warunkach aseptycznych z każdą dodawaną substancją. Roztwory zawierające substancje dodatkowe powinny być zużyte natychmiast, bez przechowywania.
Przed dodaniem produktu leczniczego należy sprawdzić, czy jest on rozpuszczalny w wodzie o pH roztworu mannitolu.
Przed użyciem należy dla każdej dodanej substancji określić stabilność chemiczną i fizyczną w pH roztworu mannitolu (4,5 do 7,0) w worku typu Viaflo.
Wyrzucić po jednorazowym użyciu. Wyrzucić niewykorzystaną pozostałość. Nie podłączać ponownie częściowo zużytych worków.
Otwieranie • Wyjąć worek Viaflo z opakowania ochronnego bezpośrednio przed użyciem. • Sprawdzić szczelność worka, mocno ściskając go. W przypadku stwierdzenia nieszczelności, roztwór wyrzucić, gdyż zawartość może być niejałowa. • Sprawdzić czy roztwór jest przezroczysty i nie zawiera nierozpuszczalnych cząstek. Jeśli roztwór nie jest przezroczysty lub zawiera nierozpuszczalne cząstki, należy go wyrzucić.
Strona 13 z 14
Przygotowanie do podania Podczas przygotowywania oraz podawania należy używać jałowych materiałów. • Zawiesić worek za zaczep. • Usunąć plastikową osłonkę z portu do przetaczania znajdującego się na spodzie worka: o chwycić mniejsze skrzydełko na szyjce portu jedną ręką o chwycić większe skrzydełko na zatyczce drugą ręką i przekręcić o zatyczka odskoczy • Przygotować wlew zgodnie z zasadami aseptyki. • Podłączyć zestaw do przetaczania. Należy zapoznać się z załączonymi do zestawu wskazówkami dotyczącymi podłączania, wypełniania zestawu oraz podawania roztworu.
Sposoby wprowadzania dodatkowych produktów leczniczych Uwaga: Substancje dodatkowe mogą być niezgodne. Przed użyciem należy sprawdzić zgodność substancji dodatkowych zarówno z roztworem, jak i workiem.
Dodawanie produktów leczniczych przed podaniem • Odkazić port do dodawania produktu leczniczego. • Używając strzykawki z igłą 19G – 22G, wkłuć igłę w samouszczelniający port do dodawania produktu leczniczego i wstrzyknąć go. • Wymieszać dokładnie roztwór z produktem leczniczym. W przypadku preparatów o dużej gęstości, takich jak potasu chlorek, delikatnie opukać porty w pozycji worka portami do góry i wymieszać. Uwaga: Nie przechowywać worków zawierających dodane produkty lecznicze.
Dodawanie produktów leczniczych w trakcie podawania • Zamknąć zacisk zestawu do przetaczania. • Odkazić port do dodawania produktu leczniczego. • Używając strzykawki z igłą 19-22 G, wkłuć igłę w samouszczelniający port do dodawania produktu leczniczego i wstrzyknąć go. • Zdjąć worek ze stojaka infuzyjnego i (lub) odwrócić go portami do góry. • Opróżnić oba porty poprzez delikatne opukiwanie w pozycji worka portami do góry. • Zmieszać dokładnie roztwór z produktem leczniczym. • Zawiesić worek w poprzedniej pozycji, otworzyć ponownie zacisk i kontynuować podawanie.
Baxter Polska Sp. z o.o. ul. Kruczkowskiego 8 00-380 Warszawa
Strona 14 z 14
Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 21.05.2010 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 30.12.2015 r.
05.12.2019 r.
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Mannitol 15% Baxter, roztwór do infuzji
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Mannitol: 150 g/l
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Roztwór do infuzji. Przezroczysty, bezbarwny roztwór, pozbawiony widocznych cząstek. Osmolarność: 823 mOsm/l (w przybliżeniu) pH: 4,5 – 7,0
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1. Wskazania do stosowania
Mannitol 15% Baxter wskazany jest do stosowania jako osmotyczny preparat moczopędny w następujących przypadkach: • Pobudzanie diurezy w zapobieganiu i (lub) leczeniu oligurycznej fazy ostrej niewydolności nerek, zanim dojdzie do ustalenia nieodwracalnej oligurycznej niewydolności nerek. • Zmniejszanie ciśnienia śródczaszkowego i obrzęku mózgu, gdy bariera krew-mózg jest nieuszkodzona. • Zmniejszanie podwyższonego ciśnienia śródgałkowego, kiedy nie można go obniżyć innymi metodami leczenia. • Pobudzanie eliminacji toksycznych substancji wydalanych przez nerki w przypadku zatrucia.
4.2. Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie: Wybór odpowiedniego stężenia mannitolu, dawkowanie oraz szybkość wlewu zależy od wieku, masy ciała i stanu klinicznego pacjenta oraz od stosowanego jednocześnie leczenia. Dorośli i młodzież:
Ostra niewydolność nerek Zakres zazwyczaj podawanych dawek u dorosłych wynosi od 50 do 200 g mannitolu (330 do 1320 ml) w ciągu 24 godzin, z zaleceniem nieprzekraczania dawki jednorazowej 50 g mannitolu (330 ml). Strona 2 z 14
W większości przypadków do uzyskania właściwej reakcji wystarczy dawka 50 do 100 g mannitolu/dobę (330 do 660 ml). Szybkość podawania zazwyczaj jest dostosowywana do utrzymania przepływu moczu na poziomie, co najmniej 30–50 ml na godzinę.
Wyłącznie w sytuacjach krytycznych, maksymalna szybkość wlewu może wynosić 200 mg/kg mc. podane w infuzji w ciągu 5 minut (patrz także: dawka testowa). Po 5 minutach szybkość wlewu należy dostosować do utrzymania wypływu moczu przynajmniej 30-50 ml na godzinę, przy dawce maksymalnej
Stosowanie u pacjentów z oligurią lub zaburzeniami czynności nerek Pacjentom ze znaczną oligurią lub podejrzeniem niewłaściwej czynności nerek należy najpierw podać dawkę testową około 200 mg mannitolu/ kg mc. (masy ciała) (1,3 ml/kg) we wlewie trwającym 3 do Reakcję na dawkę testową można uznać za odpowiednią, jeżeli przez 2–3 godziny wydalane jest przynajmniej 30–50 ml moczu na godzinę. Jeżeli reakcja nie jest odpowiednia, można podać kolejną dawkę testową. Jeżeli nie uzyska się odpowiedniej reakcji na drugą dawkę testową, należy przerwać podawanie mannitolu i ponownie ocenić stan zdrowia pacjenta gdyż mogło dojść do trwałej niewydolności nerek.
Zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego, objętości mózgowej i ciśnienia śródgałkowego Zazwyczaj podawana dawka wynosi 1,5 do 2 g/kg mc. (10–13 ml/kg mc.) we wlewie trwającym od 30 do zabiegiem chirurgicznym, w celu uzyskania maksymalnego efektu.
Pobudzanie eliminacji toksycznych substancji wydalanych przez nerki w przypadku zatrucia W przypadku wymuszonej diurezy dawkę mannitolu należy dostosować w celu utrzymania wydalania moczu na poziomie co najmniej 100 ml/godzinę. Należy dążyć do dodatniego bilansu płynów wynoszącego 1–2 litry. Można podać wstępną dawkę nasycającą ok. 25 g (165 ml).
Dzieci i młodzież: W niewydolności nerek dawka testowa powinna wynosić 200 mg mannitolu/kg mc. (1,3 ml/kg mc.) w ciągu 3 - 5 minut. Dawka lecznicza wynosi od 0,5 do 1,5 g/kg mc. (3 ml do 10 ml/kg mc.). W razie konieczności dawkę tę można powtórzyć raz lub dwa razy, zachowując odstęp 4 do 8 godzin.
Przy zwiększonym ciśnieniu śródczaszkowym i śródgałkowym, tę dawkę można podać w ciągu 30 do
Osoby w podeszłym wieku: Tak jak u dorosłych, dawkowanie zależy od masy ciała, stanu klinicznego i biologicznego pacjenta oraz od stosowanego jednocześnie leczenia. Zakres zazwyczaj podawanych dawek jest taki sam, jak u dorosłych, 50 do 200 g mannitolu w ciągu 24 godzin (330 do 1320 ml na dobę) z zaleceniem nieprzekraczania dawki jednorazowej 50 g mannitolu (330 ml). Ze względu na możliwość występowania początkowego stadium niewydolności nerek, należy uważnie ocenić stan pacjenta przed ustaleniem dawki.
Sposób podawania: Roztwór jest przeznaczony do podawania dożylnego przez jałowy i apirogenny sprzęt. Należy wziąć pod uwagę osmolarność roztworu. Hiperosmolarne roztwory mannitolu mogą powodować uszkodzenie żył. Ten hipertoniczny roztwór należy podawać do dużych żył obwodowych lub najlepiej do żyły centralnej. Szybki wlew do żył obwodowych może być szkodliwy. Strona 3 z 14
Stosować zestaw do podawania z filtrem końcowym na linii, ze względu na możliwość wytrącania się kryształów mannitolu oraz stosować technikę aseptyczną. Sprzęt do infuzji należy wstępnie wypełnić roztworem, aby zapobiec przedostaniu się powietrza do układu.
Do momentu użycia nie wyjmować worka z zewnętrznego opakowania ochronnego. Worek wewnętrzny zapewnia jałowość produktu.
Stosować tylko, gdy roztwór jest przejrzysty, bez widocznych cząstek lub przebarwień i gdy zgrzew nie jest uszkodzony. Potwierdzić integralność worka. Stosować tylko, gdy pojemnik nie jest uszkodzony. Podać natychmiast po podłączeniu zestawu do infuzji. Roztwory mannitolu mogą tworzyć kryształy w niskich temperaturach. W wyższych stężeniach, roztwory mają większą tendencję do krystalizacji. Przed podaniem należy sprawdzić obecność kryształów. Jeżeli kryształy są widoczne, należy je rozpuścić przez ogrzanie roztworu do 37 o C, a następnie delikatne wymieszanie. Roztworów nie należy ogrzewać w wodzie lub kuchence mikrofalowej z uwagi na możliwość zanieczyszczenia produktu lub jego uszkodzenie. Należy stosować tylko suche źródła ciepła (np. cieplarka). Przed ponowną kontrolą obecności kryształów i użyciem, schłodzić roztwór do temperatury pokojowej lub temperatury ciała. Patrz także punkty 4.4 i 4.6.
Informacje dotyczące niezgodności oraz przygotowania produktu i substancji dodawanych, patrz punkt
6.2 i 6.6.
4.3. Przeciwwskazania
Mannitol 15% Baxter jest przeciwwskazany u pacjentów, u których stwierdzono: • Istniejącą uprzednio hiperosmolarność osocza • Ciężkie odwodnienie • Trwały bezmocz • Ciężką niewydolność serca • Ciężki zastój krwi w płucach lub obrzęk płuc • Czynne krwawienie śródczaszkowe, z wyjątkiem kraniotomii • Uszkodzenie bariery krew-mózg • Nadwrażliwość na mannitol • Brak właściwej odpowiedzi na dawkę testową (patrz punkt 4.2) • Postępujące uszkodzenie nerek lub dysfunkcję po wdrożeniu leczenia mannitolem, w tym nasilenie objawów skąpomoczu i azotemii.
4.4. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
• Nadwrażliwość
W związku ze stosowaniem mannitolu odnotowano reakcje anafilaktyczne/anafilaktoidalne, w tym anafilaksję, a także inne reakcje nadwrażliwości/na infuzję. Odnotowano także zgon (patrz punkt 4.8).
Należy natychmiast przerwać infuzję, jeżeli wystąpią jakiekolwiek objawy przedmiotowe lub podmiotowe podejrzewanej reakcji nadwrażliwości. Należy zastosować odpowiednie środki zaradcze, zgodnie ze wskazaniem klinicznym.
Mannitol występuje w przyrodzie (np. w niektórych owocach i warzywach) i jest szeroko stosowany jako substancja pomocnicza w produktach leczniczych i kosmetykach. W związku z tym, pacjenci mogą być uwrażliwieni bez uprzedniego leczenia dożylnego mannitolem.
Strona 4 z 14
• Zatrucie ośrodkowego układu nerwowego (OUN)
Objawy zatrucia OUN np.: dezorientacja, senność, śpiączka zostały odnotowane u pacjentów leczonych mannitolem, w szczególności z upośledzoną funkcją nerek. Odnotowano także zgony.
Zatrucie OUN może wynikać z: - Wysokiego stężenia mannitolu w surowicy - Hiperosmolarności surowicy wynikającej z odwodnienia wewnątrzkomórkowego w OUN - Hiponatremii lub innych zaburzeń elektrolitowych i równowagi kwasowo-zasadowej wtórnej do podania mannitolu.
Przy wysokich stężeniach, mannitol może przekroczyć barierę krew-mózg i zakłócać zdolność mózgu do utrzymania pH płynu mózgowo-rdzeniowego, zwłaszcza w obecności kwasicy.
U pacjentów z istniejącą naruszoną barierą krew-mózg, należy indywidualnie rozważyć ryzyko zwiększenia obrzęku mózgu (ogólnego lub ogniskowego) związanego z wielokrotnym lub ciągłym stosowaniem mannitolu, w stosunku do oczekiwanych korzyści.
Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego w wyniku efektu z odbicia może wystąpić kilka godzin po zastosowaniu mannitolu. Większe ryzyko występuje u pacjentów z naruszoną barierą krew-mózg.
• Ryzyko powikłań nerkowych
Odwracalna, ostra oliguryczna niewydolność nerek wystąpiła u pacjentów z prawidłową czynnością nerek przed leczeniem, którzy otrzymywali dożylnie duże dawki mannitolu. Pomimo, że osmotyczny zespół nerczycowy związany ze stosowaniem mannitolu jest zasadniczo odwracalny, to osmotyczny zespół nerczycowy jest ogólnie znany jako potencjalnie mogący prowadzić do przewlekłej lub nawet schyłkowej niewydolności nerek.
Pacjenci z wcześniej istniejącymi chorobami nerek lub przyjmujący produkty lecznicze potencjalnie nefrotoksyczne są bardziej narażeni na wystąpienie niewydolności nerek w następstwie podania mannitolu. Należy dokładnie kontrolować lukę osmotyczną surowicy i czynność nerek, a w przypadku wystąpienia objawów pogorszenia czynności nerek lub hematurii podjąć odpowiednie działania.
Należy zachować szczególną ostrożność przy podawaniu mannitolu pacjentom z poważnie upośledzoną czynnością nerek. Należy wykonać próbę z dawką testową i kontynuować leczenie mannitolem tylko, jeśli uzyska się właściwy poziom wydalania moczu (patrz punkt 4.2).
W przypadku zmniejszenia wydalania moczu lub wystąpienia hematurii w trakcie infuzji mannitolu, stan kliniczny pacjenta powinien być ściśle kontrolowany pod kątem rozwoju niewydolności nerek, i jeśli konieczne, infuzja mannitolu powinna zostać wstrzymana.
• Ryzyko hiperwolemii
Przed szybkim podaniem produktu leczniczego Mannitol 15% Baxter należy dokładnie ocenić wydolność układu sercowo-naczyniowego pacjenta. Duże dawki i (lub) duża prędkość infuzji, tak jak i gromadzenie mannitolu (z powodu niewystarczającego wydalania mannitolu) mogą powodować hiperwolemię, rozprzestrzenianie płynu pozakomórkowego, które może prowadzić do wystąpienia lub zaostrzenia istniejącej zastoinowej niewydolności serca. Kumulacja mannitolu może spowodować ciągły spadek ilości wydalanego moczu podczas podawania, a to może nasilać istniejącą lub utajoną zastoinową niewydolność serca. W przypadku pogorszenia funkcji serca lub płuc leczenie należy przerwać. Strona 5 z 14
• Ryzyko zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej, hiperosmolarność
Indukowana mannitolem diureza osmotyczna może powodować lub zaostrzać odwodnienie/hipowolemię i zagęszczenie krwi. Podawanie mannitolu może także powodować hiperosmolarność. W przypadku wzrostu osmolarności surowicy podczas leczenia, wpływ mannitolu na diurezę oraz zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego i śródgałkowego może być ograniczony.
Ponadto, w zależności od dawki i czasu podawania, zaburzenia elektrolitowe oraz równowagi kwasowo- zasadowej mogą wynikać z przemieszczenia wewnątrzkomórkowego wody i elektrolitów, diurezy osmotycznej i (lub) innych mechanizmów. Te zaburzenia równowagi mogą być ciężkie i potencjalnie śmiertelne.
Do zaburzeń równowagi wynikających z leczenia mannitolem należą: • Hipernatremia, odwodnienie i zagęszczenie krwi (w wyniku nadmiernej utraty wody) • Hiponatremia (przemieszczenie płynu wewnątrzkomórkowego bez zawartości sodu do przestrzeni pozakomórkowej w wyniku infuzji mannitolu może obniżyć stężenie sodu w surowicy i zaostrzyć już istniejącą hiponatremię. Sód może być tracony w moczu.) Hiponatremia może powodować ból głowy, nudności, drgawki, senność, śpiączkę, obrzęk mózgu i śmierć. Ostra objawowa encefalopatia hiponatremiczna jest uważana za stan medyczny nagłego zagrożenia.
Ryzyko wystąpienia hiponatremii jest większe, na przykład: - u dzieci - u pacjentów w podeszłym wieku - u kobiet - po operacji - u pacjentów z polidypsją psychogenną.
Ryzyko wystąpienia encefalopatii, jako powikłania hiponatremii jest większe, na przykład: - u dzieci i młodzieży (≤ 16 roku życia) - u kobiet (w szczególności u kobiet przed menopauzą) - u pacjentów z hipoksemią - u pacjentów z podstawową chorobą centralnego układu nerwowego.
• Hipokaliemia • Hiperkaliemia • Inne zaburzenia elektrolitowe • Kwasica metaboliczna • Zasadowica metaboliczna
Poprzez utrzymywanie diurezy, mannitol może przesłaniać lub intensyfikować niedostateczne nawodnienie i hipowolemię.
• Reakcje w miejscu infuzji
Podczas stosowania mannitolu wystąpiły reakcje w miejscu infuzji. Obejmują one objawy przedmiotowe i podmiotowe podrażnienia i zapalenia w miejscu podania, jak również ciężkie reakcje (zespół ciasnoty), kiedy są związane z wynaczynieniem. Patrz punkt 4.8.
Dodanie innych produktów leczniczych lub nieprawidłowa technika podawania może spowodować reakcje gorączkowe, w związku z możliwością wprowadzenia pirogenów. W razie wystąpienia działania Strona 6 z 14
niepożądanego, należy natychmiast przerwać infuzję. Informacje dotyczące niezgodności oraz przygotowania produktu i substancji dodawanych, patrz punkty 6.2 i 6.6.
• Wyrównanie objętości i stężenia elektrolitów przed użyciem
U pacjentów ze wstrząsem i zaburzeniem czynności nerek nie należy podawać mannitolu do czasu uzupełnienia ubytków objętości (płyn, krew) i elektrolitów.
• Monitorowanie
Podczas stosowania mannitolu należy uważnie kontrolować równowagę kwasowo-zasadową, czynność nerek oraz osmolarność surowicy.
Pacjenci otrzymujący mannitol powinni być kontrolowani w celu wykrycia pogorszenia czynności nerek, serca i czynności oddechowej. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych leczenie należy przerwać.
Należy starannie kontrolować wydalanie moczu, równowagę płynów, ciśnienie żylne ośrodkowe i równowagę elektrolitową (w szczególności stężenia sodu i potasu w surowicy).
• Niezgodność z krwią
Manitolu nie należy podawać równocześnie z krwią ze względu na możliwość aglutynacji i obkurczanie się komórek krwi.
• Krystalizacja
W niskich temperaturach roztwory mannitolu mogą tworzyć kryształy. Przed podaniem należy sprawdzić obecność kryształów. Jeżeli kryształy są widoczne, należy je rozpuścić przez ogrzanie roztworu do 37 o C, a następnie delikatne wymieszanie. Patrz punkt 4.2.
• Wpływ na testy laboratoryjne
Mannitol może powodować fałszywie niskie wyniki w niektórych systemach testów do oznaczania stężenia nieorganicznego fosforu we krwi. Mannitol daje fałszywie pozytywne wyniki testów oznaczania stężenia glikolu etylenowego we krwi, w których mannitol jest początkowo utleniany do aldehydu.
• Dzieci i młodzież
Nie określono w badaniach klinicznych bezpieczeństwa i skuteczności u dzieci i młodzieży.
• Pacjenci w podeszłym wieku
Na ogół należy zachować ostrożność przy wyborze dawki dla pacjentów w podeszłym wieku, biorąc pod uwagę częstsze pogorszenie funkcji wątroby, nerek lub serca oraz inne występujące równocześnie choroby lub stosowane leczenie.
Strona 7 z 14
• Ryzyko zatoru powietrznego
Nie należy podłączać plastikowych pojemników seryjnie. Takie stosowanie mogłoby spowodować zator powietrzny wywołany resztkowym powietrzem z pierwszego pojemnika, zanim zakończy się podawanie płynu z drugiego pojemnika.
Wywieranie dodatkowego ciśnienia na dożylne roztwory zawarte w elastycznych pojemnikach z tworzywa sztucznego w celu zwiększenia szybkości przepływu może spowodować zator powietrzny, jeśli przed podaniem z pojemnika nie usunięto całkowicie resztek powietrza.
Zastosowanie zestawów do podawania dożylnego z odpowietrzeniem, z zaworem odpowietrzenia w pozycji otwartej, może spowodować zator powietrzny. Nie należy stosować zestawów do podawania dożylnego z odpowietrzeniem, z zaworem odpowietrzenia w pozycji otwartej wraz z elastycznymi pojemnikami z tworzyw sztucznych.
4.5. Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji
Nasilenie efektu działania Jednoczesne stosowanie innych preparatów moczopędnych może nasilać efekty działania mannitolu i może być konieczne odpowiednie dostosowanie dawki.
Osłabienie efektu działania Mannitol stymuluje wypływ moczu, co wpływa głównie na leki, które w dużym stopniu są wchłaniane zwrotnie w nerkach – w ten sposób zwiększając ich wydalanie i ograniczając ich oddziaływanie.
Mannitol zwiększa wydalanie litu z moczem, dlatego jednoczesne stosowanie mannitolu może zaburzać odpowiedź na lit.
Nefrotoksyczność preparatów leczniczych w związku z zaburzeniem bilansu płynów wywołanym przez mannitol Chociaż wystąpienie interakcji u ludzi jest mało prawdopodobne, pacjenci przyjmujący jednocześnie cyklosporynę i aminoglikozydy powinni być dokładnie monitorowani w kierunku objawów nefrotoksyczności.
Czynniki neurotoksyczne Jednoczesne stosowanie środków neurotoksycznych (np. aminoglikozydów) i mannitolu może nasilać toksyczność czynników neurotoksycznych. (Patrz także punkt 4.4.).
Czynniki wpływające na zaburzenia równowagi elektrolitowej Rozwój zaburzeń równowagi elektrolitowej (np. hiperkaliemia, hipokaliemia) związanych z podawaniem mannitolu może wpływać na działanie czynników, które są wrażliwe na takie zaburzenia równowagi (np. digoksyna, środki mogące powodować wydłużenie odcinka QT, blokujące przewodnictwo nerwowo- mięśniowe).
Inne potencjalne interakcje wywołują tubokuraryna i depolaryzujące preparaty blokujące płytkę nerwowo- mięśniową (nasilenie ich działania przez mannitol), doustne preparaty przeciwzakrzepowe (mannitol może osłabiać ich działanie na skutek zwiększania stężeń czynników krzepnięcia, wtórnie do odwodnienia) i digoksyna (jeżeli na skutek leczenia mannitolem dojdzie do hipokaliemii, zwiększa się ryzyko zatrucia digoksyną).
Strona 8 z 14
4.6. Wpływ na płodność, ciążę i laktację
Brak opublikowanych danych dotyczących stosowania mannitolu u kobiet w ciąży.
Brak opublikowanych danych z badań na zwierzętach doświadczalnych dotyczących wpływu mannitolu na przebieg ciąży i (lub) rozwój zarodka lub płodu i (lub) poród i (lub) rozwój pourodzeniowy.
Mannitol nie powinien być stosowany w okresie ciąży, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne.
Brak jest informacji dotyczących przenikania mannitolu do mleka kobiecego. Mannitolu nie należy stosować w okresie karmienia piersią, o ile nie jest to bezwzględnie konieczne.
4.7. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie dotyczy.
4.8. Działania niepożądane
Następujące działania niepożądane odnotowano po wprowadzeniu do obrotu. Częstość działań niepożądanych wymienionych w tym punkcie nie może być określona na podstawie dostępnych danych.
Klasyfikacja układów i narządów MedDRA Reakcje niepożądane (terminy wg MedDRA) Częstość Zaburzenia układu immunologicznego Reakcja alergiczna Nieznana Reakcja anafilaktyczna obejmująca wstrząs anafilaktyczny* Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Zaburzenia płynów i elektrolitów** Nieznana • Odwodnienie • Obrzęk Kwasica metaboliczna Zaburzenia układu nerwowego Ból głowy Nieznana Zawroty głowy Wzrost ciśnienia środczaszkowego z odbicia Zatrucie OUN objawiające się • Drgawkami • Śpiączką • Splątaniem • Sennością Zaburzenia oka Niewyraźne widzenie Nieznana Zaburzenia serca Arytmia serca Nieznana Zastoinowa niewydolność serca Kołatanie serca Zaburzenia naczyniowe Niedociśnienie Nieznana Nadciśnienie Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Obrzęk płuc Nieznana Katar Strona 9 z 14
Klasyfikacja układów i narządów MedDRA Reakcje niepożądane (terminy wg MedDRA) Częstość Zaburzenia żołądka i jelit Suchość w ustach Nieznana Pragnienie Nudności Wymioty Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Martwica skóry Nieznana Pokrzywka Zaburzenia mięśniowo- szkieletowe i tkanki łącznej Skurcze Nieznana Zaburzenia nerek i dróg moczowych Nadmierna diureza Nieznana Nerczyca osmotyczna Zatrzymanie moczu Ostra niewydolność nerek Azotemia Bezmocz Hematuria Skąpomocz Wielomocz Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Dreszcze Nieznana
Bóle w klatce piersiowej (bóle typu dławicowego) Gorączka Astenia Złe samopoczucie Reakcje w miejscu infuzji obejmujące • zakrzepowe zapalenie żył w miejscu infuzji • zapalenie w miejscu infuzji • ból w miejscu infuzji • wysypkę w miejscu infuzji • rumień w miejscu infuzji • świąd w miejscu infuzji Zespół ciasnoty (związany z wynaczynieniem i obrzękiem w miejscu podania) * Może przejawiać się objawami skórnymi, z przewodu pokarmowego, trudnościami w krążeniu (niedociśnienie) i objawami ze strony układu oddechowego (np. duszność). Inne reakcje nadwrażliwości/ infuzji obejmują nadciśnienie, gorączkę, dreszcze, pocenie się, kaszel, sztywność mięśniowo-szkieletową oraz bóle mięśniowe, pokrzywkę/wysypkę, świąd, uogólniony ból, dyskomfort, nudności, wymioty i ból głowy. ** W tym hiperwolemia, obrzęk obwodowy, odwodnienie, hiponatremia, hipernatremia, hiperkaliemia, hipokaliemia.
Inne działania niepożądane Ciężkie reakcje anafilaktyczne z zatrzymaniem krążenia i zgonem.
Strona 10 z 14
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C PL 02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail: [email protected] Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.
4.9. Przedawkowanie
Objawy przedmiotowe i podmiotowe przedawkowania mannitolu mogą obejmować ostrą niewydolność nerek, zaburzenia równowagi elektrolitowej, hiperwolemię, zatrucie OUN. Długotrwałe podawanie lub szybki wlew dużych objętości roztworów hiperosmotycznych może doprowadzić do przeciążenia krążenia i kwasicy. Ból głowy, nudności i dreszcze bez zmiany temperatury ciała mogą stanowić wstępne objawy przedmiotowe/podmiotowe. Następnie może wystąpić splątanie, stan letargu, drgawki, osłupienie i śpiączka. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy natychmiast przerwać podawanie mannitolu. Leczenie jest objawowe i podtrzymujące, z kontrolą równowagi wodno-elektrolitowej. Mannitol jest usuwany za pomocą dializy. Pomocne może być zastosowanie hemodializy.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1. Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: roztwory wywołujące diurezę osmotyczną. Kod ATC: B 05BC01.
Mannitol jest węglowodanem, który ulega dystrybucji jedynie w przestrzeni pozakomórkowej. Wywiera efekt osmotyczny, co powoduje przenikanie płynu z przestrzeni wewnątrzkomórkowej do pozakomórkowej.
Mannitol łatwo ulega przesączaniu w kłębuszkach nerkowych, w kanalikach nerkowych jest wchłaniane zwrotnie mniej niż 10%. W świetle kanalika mannitol wywiera działanie osmotyczne, co zmniejsza zwrotne wchłanianie wody z moczu pierwotnego i powoduje diurezę. W ten sposób mannitol zwiększa wydalanie moczu w przypadku skąpomoczu/bezmoczu, gdy u pacjenta istnieje ryzyko wystąpienia ostrej niewydolności nerek. Mannitol zwiększa przy tym wydalanie elektrolitów, zwłaszcza sodu, potasu i chlorków. Zwiększone jest także wydalanie przez nerki takich substancji, jak salicylany i barbiturany.
W prawidłowych warunkach mannitol nie przenika nieuszkodzonej bariery krew-mózg. Pozostający w osoczu mannitol wywiera ciśnienie osmotyczne, powodując przenikanie płynu z tkanki mózgowej oraz zmniejszenie objętości mózgu i ciśnienia śródczaszkowego.
Mannitol nie przenika do oka. Mannitol ze względu na działanie osmotyczne zmniejsza ciśnienie śródgałkowe.
Strona 11 z 14
5.2. Właściwości farmakokinetyczne
Po podaniu dożylnym mannitol jest wydalany głównie w formie niezmetabolizowanej przez kłębuszki nerkowe. Tylko 10% jest wchłaniane zwrotnie w kanalikach nerkowych. Okres połowicznej eliminacji u dorosłych wynosi w przybliżeniu 2 godziny, w przypadku niewydolności nerek jest on dłuższy. 80% dawki dożylnej ulega wydaleniu w postaci niezmienionej w ciągu 3 godzin.
5.3. Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Brak innych danych przedklinicznych istotnych dla lekarza przepisującego, poza zamieszczonymi w innych punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1. Wykaz substancji pomocniczych
Woda do wstrzykiwań
6.2. Niezgodności farmaceutyczne
Dodawane substancje mogą być niezgodne z Mannitol 15% Baxter. Przed wprowadzeniem dodatkowych produktów leczniczych należy zawsze sprawdzić ich zgodność z roztworem w worku typu Viaflo.
Przed dodaniem produktu leczniczego należy sprawdzić jego rozpuszczalność i stabilność w wodzie o pH roztworu mannitolu (4,5 do 7,0).
Mannitol 15% Baxter nie powinien być podawany równocześnie, przed, ani po przetaczaniu krwi przez ten sam zestaw do infuzji z uwagi na ryzyko pseudoaglutynacji. Patrz punkt 4.4.
Należy zapoznać się z instrukcją użycia produktów leczniczych, które mają być dodane do roztworu. Dla przykładu cefepim, imipenem, cylastyna i filgrastim wykazują niezgodności z roztworami mannitolu, ale nie jest to pełna lista. W przypadku braku badań zgodności nie należy mieszać tego produktu leczniczego z innymi produktami leczniczymi. Dodanie potasu chlorku i sodu chlorku do roztworu mannitolu może prowadzić do wytrącenia mannitolu.
6.3. Okres ważności
Nieotwarte: Opakowania 100 i 250 ml: 2 lata Opakowania 500 ml: 3 lata.
Po otwarciu, z dodanymi produktami leczniczymi lub bez: Z mikrobiologicznego punktu widzenia, produkt należy zużyć natychmiast. Jeżeli produkt nie zostanie użyty natychmiast, za czas i warunki przechowywania do momentu podania przed zastosowaniem odpowiada użytkownik.
6.4. Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania
Nie przechowywać w lodówce, nie zamrażać.
Strona 12 z 14
6.5. Rodzaj i zawartość opakowania
Worki o nazwie Viaflo z tworzywa poliolefinowo/poliamidowego (PL 2442) zawierające roztwór mannitolu. Worki umieszczone są w zewnętrznym opakowaniu ochronnym poliamidowo- polipropylenowym, które służy wyłącznie jako fizyczne zabezpieczenie worka.
Worki o pojemności: 100 ml, 250 ml lub 500 ml.
Zawartość kartonu:
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w obrocie.
6.6. Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania
Stosować zestaw do infuzji z filtrem końcowym na linii ze względu na możliwą obecność kryształów mannitolu. W przypadku krystalizacji produktu leczniczego patrz instrukcje dotyczące środków ostrożności przed podaniem, punkt 4.2.
Substancje dodatkowe można wprowadzać przed lub w trakcie wlewu, przez samouszczelniający port do dodawania produktu leczniczego.
Konieczne jest dokładne i ostrożne wymieszanie w warunkach aseptycznych z każdą dodawaną substancją. Roztwory zawierające substancje dodatkowe powinny być zużyte natychmiast, bez przechowywania.
Przed dodaniem produktu leczniczego należy sprawdzić, czy jest on rozpuszczalny w wodzie o pH roztworu mannitolu.
Przed użyciem należy dla każdej dodanej substancji określić stabilność chemiczną i fizyczną w pH roztworu mannitolu (4,5 do 7,0) w worku typu Viaflo.
Wyrzucić po jednorazowym użyciu. Wyrzucić niewykorzystaną pozostałość. Nie podłączać ponownie częściowo zużytych worków.
Otwieranie • Wyjąć worek Viaflo z opakowania ochronnego bezpośrednio przed użyciem. • Sprawdzić szczelność worka, mocno ściskając go. W przypadku stwierdzenia nieszczelności, roztwór wyrzucić, gdyż zawartość może być niejałowa. • Sprawdzić czy roztwór jest przezroczysty i nie zawiera nierozpuszczalnych cząstek. Jeśli roztwór nie jest przezroczysty lub zawiera nierozpuszczalne cząstki, należy go wyrzucić.
Strona 13 z 14
Przygotowanie do podania Podczas przygotowywania oraz podawania należy używać jałowych materiałów. • Zawiesić worek za zaczep. • Usunąć plastikową osłonkę z portu do przetaczania znajdującego się na spodzie worka: o chwycić mniejsze skrzydełko na szyjce portu jedną ręką o chwycić większe skrzydełko na zatyczce drugą ręką i przekręcić o zatyczka odskoczy • Przygotować wlew zgodnie z zasadami aseptyki. • Podłączyć zestaw do przetaczania. Należy zapoznać się z załączonymi do zestawu wskazówkami dotyczącymi podłączania, wypełniania zestawu oraz podawania roztworu.
Sposoby wprowadzania dodatkowych produktów leczniczych Uwaga: Substancje dodatkowe mogą być niezgodne. Przed użyciem należy sprawdzić zgodność substancji dodatkowych zarówno z roztworem, jak i workiem.
Dodawanie produktów leczniczych przed podaniem • Odkazić port do dodawania produktu leczniczego. • Używając strzykawki z igłą 19G – 22G, wkłuć igłę w samouszczelniający port do dodawania produktu leczniczego i wstrzyknąć go. • Wymieszać dokładnie roztwór z produktem leczniczym. W przypadku preparatów o dużej gęstości, takich jak potasu chlorek, delikatnie opukać porty w pozycji worka portami do góry i wymieszać. Uwaga: Nie przechowywać worków zawierających dodane produkty lecznicze.
Dodawanie produktów leczniczych w trakcie podawania • Zamknąć zacisk zestawu do przetaczania. • Odkazić port do dodawania produktu leczniczego. • Używając strzykawki z igłą 19-22 G, wkłuć igłę w samouszczelniający port do dodawania produktu leczniczego i wstrzyknąć go. • Zdjąć worek ze stojaka infuzyjnego i (lub) odwrócić go portami do góry. • Opróżnić oba porty poprzez delikatne opukiwanie w pozycji worka portami do góry. • Zmieszać dokładnie roztwór z produktem leczniczym. • Zawiesić worek w poprzedniej pozycji, otworzyć ponownie zacisk i kontynuować podawanie.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO
OBROTUBaxter Polska Sp. z o.o. ul. Kruczkowskiego 8 00-380 Warszawa
8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Strona 14 z 14
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU I
DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIAData wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 21.05.2010 r. Data ostatniego przedłużenia pozwolenia: 30.12.2015 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI
PRODUKTU LECZNICZEGO05.12.2019 r.