Raport “Health at a glance: Europe 2022” (Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie: Europa 2022) służy ocenie postępów w budowie skutecznych, dostępnych i odpornych systemów opieki zdrowotnej w całej UE. Publikowane co dwa lata sprawozdanie zawiera neutralne, opisowe porównanie wszystkich krajów UE, sporządzone w oparciu o publicznie dostępne dane i wskaźniki.
Najnowsze sprawozdanie z serii Health at a glance: Europe opublikowano w grudniu 2022 r. Publikacja ta, opracowana przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) we współpracy z Komisją, zawiera analizę stanu zdrowia obywateli UE oraz funkcjonowania systemów zdrowotnych w UE. Jeden z rozdziałów poświęcono wpływowi pandemii COVID-19 na stan zdrowia psychicznego mieszkańców Wspólnoty.
Autorzy raportu zwrócili uwagę, że pandemia COVID-19 nasiliła wiele czynników ryzyka związanych ze złym stanem zdrowia psychicznego i osłabiła wiele ochronnych czynników, prowadząc do bezprecedensowego pogorszenia zdrowia psychicznego w ciągu pierwszych dwóch lat jej trwania.
Na początku pandemii COVID-19 w niektórych krajach europejskich ilość przypadków lęku i depresji podwoiła się. Stan zdrowia psychicznego Europejczyków był zazwyczaj najgorszy w okresie szczytów pandemii, a objawy depresji były na ogół najbardziej nasilone w okresie obowiązywania lockdownów.
Dostępne w niektórych krajach dane sugerują, że zdrowie psychiczne mieszkańców UE nie wróciło do stanu sprzed pandemii.
We Francji ponad 20 proc. dorosłych miało objawy depresji podczas lockdownu. W maju 2022 r. odsetek ten spadł do 15 proc., ale i tak był wyższy niż przed pandemią (13,5 proc.). Podobnie w Belgii, gdzie w 2018 r. mniej niż 10 proc. dorosłych miało objawy depresji. Odsetek ten podwoił się i osiągnął 20 proc. i więcej podczas szczytów pandemii w 2020 i 2021 r., a następnie spadł do 16 proc. w marcu 2022 r.
Autorzy raportu zwrócili uwagę, że w pierwszej połowie 2022 r. zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie wielu osób dorosłych w krajach UE pozostawało pod wpływem pandemii COVID-19, do której doszły nowe czynniki, takie jak rosnące koszty utrzymania i agresja Rosji na Ukrainę.
Jak czytamy w raporcie, dane z e-sondażu Eurofound wskazują, że wiosną 2022 r. w krajach UE ponad średnio jedna osoba na dwie (55 proc.) mogła być uznana za zagrożoną depresją. Odsetek dorosłych osób zagrożonych depresją wahał się od około 40 proc. w Słowenii, Danii i Holandii do około 65 proc. w Polsce, Grecji i na Cyprze. Niemal we wszystkich krajach odsetek osób zagrożonych depresją wiosną 2022 r. był wyższy niż wiosną 2020 r.
Doprecyzowano, że ryzyko depresji w całym okresie pandemii było wyższe wśród kobiet, osób bezrobotnych, osób z problemami finansowymi i osób w młodym wieku. Ryzyko depresji dotyczyło:
prawie 60 proc. kobiet (w porównaniu z 50 proc. mężczyzn),blisko 70 proc. bezrobotnych (w porównaniu z nieco ponad 50 proc. osób pracujących), 75 proc. osób zgłaszających trudności finansowe (w porównaniu z około 45 proc. osób, które nie zgłaszały trudności).
Z kolei stan zdrowia psychicznego młodych dorosłych w czasie pandemii był gorszy niż jakiejkolwiek innej grupy wiekowej.
W podsumowaniu autorzy raportu wskazali, że rządy europejskie wdrożyły szereg rozwiązań w celu ochrony i promowania zdrowia psychicznego, ale wciąż są niezaspokojone potrzeby w tym zakresie.